Ποιοι οι λόγοι της επισιτιστικής κρίσης;

Ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη απειλείται από την πείνα, σύμφωνα με έκθεση που παρουσίασε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής. Ποιοι όμως οι λόγοι της επισιτιστικής κρίσης;

Έλλειψη πολιτικής βούλησης

Το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν από την πείνα δεν οφείλεται σε μια φυσική έλλειψη τροφίμων. «Το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη τροφίμων, αλλά η έλλειψη πολιτικής βούλησης», είχε τονίσει ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) ήδη πριν από 20 χρόνια. Όπως επισημαίνει ο Χανς Γιοάχιμ Πρόις, υπεύθυνος της ‘Γερμανικής Εταιρίας για την Τεχνική Συνεργασία’:

«Η φτώχεια είναι ο κύριος λόγος πείνας. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν κάτι για να φάνε, το ότι δεν γνωρίζουν τι θα φάνε αύριο, οφείλεται στη φτώχεια. Και φυσικά αυτό ισχύει περισσότερο για τις αφρικανικές χώρες».

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη έχει λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα στη διάθεσή του, ενώ περίπου το 20% δεν έχει περισσότερο από 1 δολάριο.

Το πρόβλημα, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, περιορίζεται αισθητά σε χώρες που ακολουθούν επιτυχώς πολιτικές που αποσκοπούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην αύξηση των εισοδημάτων. Τελείως διαφορετική η εικόνα στα κράτη, όπου κυριαρχεί η πολιτική αυθαιρεσία και κυβερνούν δικτάτορες. Το καλύτερο παράδειγμα χώρας που μπορεί να φτάσει στο χείλος της ανθρωπιστικής καταστροφής είναι η Ζιμπάμπουε: παλαιότερα εξήγαγε τρόφιμα, σήμερα οι άνθρωποι εκεί λιμοκτονούν.

Επιδείνωση λόγω κρίσης

Τα τελευταία 3 χρόνια η κατάσταση στις φτωχότερες χώρες του κόσμου επιδεινώθηκε. Την δραματική αύξηση των τιμών στα τρόφιμα το 2007 διαδέχθηκε η παγκόσμια οικονομική κρίση που οδήγησε ακόμη και ανεπτυγμένες οικονομίες σε ύφεση. Η οικονομική κρίση είχε ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, και κυρίως σε υποανάπτυκτες χώρες, να χάσουν τη δουλειά και το εισόδημά τους. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν οι κλιματικές αλλαγές και οι φυσικές καταστροφές που οδηγούν σε ξηρασία και φτωχές σοδειές.

Πώς όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί η πείνα σήμερα; Όπως υποστηρίζουν ειδικοί το σημαντικότερο εργαλείο είναι η ενίσχυση της απασχόλησης και ακολούθως η αύξηση της αγοραστικής δύναμης. Αυτό είναι καταρχήν στα χέρια των χωρών που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Θα πρέπει να δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις ώστε να ευνοηθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία, στα πρότυπα της Κίνας και της Ινδίας.

Για να αποφέρει όμως η ιδιωτική πρωτοβουλία αποτέλεσμα, θα πρέπει, σύμφωνα με τους ίδιους, να μειωθεί η κρατική επιρροή στην οικονομία και να καταπολεμηθεί η διαφθορά. Αυτό αφορά και τις βιομηχανικές χώρες, όπως λέει ο κ. Πρόις: «Θα πρέπει να διευκολύνουμε την πρόσβαση των υποανάπτυκτων χωρών στις αγορές μας, μειώνοντας τους δασμούς και όλους τους άλλους περιορισμούς ώστε να έχουν ουσιαστικές δυνατότητες. Έτσι θα τους δώσουμε τη δυνατότητα να φέρουν και άλλα προϊόντα στην Ευρώπη, για παράδειγμα βαμβάκι. Η προώθηση αυτών των προϊόντων φέρνει εισόδημα. Το εισόδημα φέρνει τη ζήτηση. Και η ζήτηση οδηγεί στις χώρες αυτές σε αύξηση της παραγωγής τροφίμων».

Karl Zawadzky/Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου