Πού θα καταστραφούν τα χημικά όπλα του Άσαντ;

Οι προετοιμασίες για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας είναι σε πλήρη εξέλιξη. Από τις συνολικά 23 εγκαταστάσεις έχουν ελεγχθεί οι 22 εντός των προθεσμιών που προβλέπει η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ έχει καταστραφεί το 60% του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για την ανάμειξη των χημικών και τη δημιουργία των χημικών όπλων, καθώς και των «πυρομαχικών» που χρησιμοποιούνται για την παροχή τους. «Η πραγματική δουλειά αρχίζει τώρα», επισημαίνει ο Ραλφ Τραπ, που εργάσθηκε για πολλά χρόνια στον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW). O γερμανός ειδικός σε ζητήματα χημικών όπλων παραπέμπει στις τεράστιες ποσότητες που θα πρέπει να καταστραφούν. Πάνω από χίλιοι τόνοι χημικών όπλων, υπενθυμίζει. Το ερώτημα που ζητά επειγόντως απάντηση είναι πού θα καταστραφεί το χημικό οπλoστάσιο της Συρίας;

Ενδιαφέρον έχουν χώρες με εμπειρία

Μετά από μαραθώνια συνεδρίαση, o OPCW αποφάσισε ένα λεπτομερές χρονοδιάγραμμα με συγκεκριμένες ημερομηνίες και προσδοκώμενα αποτελέσματα. Οι επικίνδυνες τοξικές ουσίες «σαρίν» και «αέριο της μουστάρδας» θα πρέπει να μεταφερθούν εκτός της Συρίας μέχρι το τέλος του χρόνου και να καταστραφούν μέχρι τον Απρίλιο του 2014, υπενθυμίζει ο γενικός διευθυντής του OPCW, Αχμέτ Ουζόυμτσου. Τα υπόλοιπα χημικά όπλα θα πρέπει να καταστραφούν μέχρι το τέλος του 2014.

Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν υπάρχει καμία χώρα που να είναι διατεθειμένη να εκτελέσει στο έδαφός της αυτή την αποστολή. Μετά τη Νορβηγία και το Βέλγιο απέρριψε και η Αλβανία το αίτημα των ΗΠΑ. Η επίσημη δικαιολογία ήταν η «έλλειψη υποδομών». Η κυβέρνηση των Τιράνων αρχικά είχε δεχθεί την αμερικανική πρόταση. Αργότερα και υπό την πίεση των διαμαρτυριών στη χώρα αναθεώρησε τη στάση της. Στην παρούσα φάση ο OPCW συνομιλεί με τα 41 μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου του οργανισμού, υπενθυμίζει η Σοζάν Γκοσέ, εκπρόσωπος της αποστολής του OPCW στη Συρία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ουάσιγκτον έχει απευθυνθεί στο Παρίσι, ζητώντας την αρωγή του για την καταστροφή του συριακού οπλοστασίου. Και όπως παρατηρεί ο Ραλφ Τραπ: «Ενδιαφέρον έχουν όλες εκείνες οι χώρες που τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκαν με την καταστροφή χημικών όπλων». Κι αυτό γιατί από το 1997 η σχετική Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών απαγορεύει την κατοχή χημικών όπλων.

«Υπάρχουν καταλληλότερες περιοχές από τη Γερμανία»

Η Γερμανία διαθέτει την τεχνογνωσία για να εκτελέσει την αποστολή αυτή. Η εταιρεία Eisenmann στο Μπέμπλινγκεν έχει σχετική εμπειρία από ανάλογες επιχειρήσεις στη Ρωσία, την Αλβανία και την Ιαπωνία. Και αυτή την τεχνολογική υποστήριξη το Βερολίνο είναι διατεθειμένο να την προσφέρει στη διεθνή κοινότητα. Η γερμανική κυβέρνηση απορρίπτει, ωστόσο, το ενδεχόμενο να μεταφερθούν τα συριακά χημικά όπλα στη Γερμανία για να καταστραφούν. «Υπάρχουν καταλληλότερες περιοχές», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιες είναι οι «κατάλληλες περιοχές».

Όπως υποστηρίζει ο Όλιβερ Μάιερ από το ινστιτούτο Επιστήμη και Πολιτική, που εδρεύει στο Βερολίνο, για την επιλογή της χώρας όπου θα καταστραφεί το χημικό οπλοστάσιο λαμβάνονται υπόψη γεωγραφικά κριτήρια. Στόχος είναι να αποφευχθεί η μεταφορά με φορτηγά, καθώς το φορτίο είναι υψηλότατης επικινδυνότητας. «Τόσο η μεταφορά τους όσο και η καταστροφή τους εγκυμονούν κινδύνους», λέει ο κ. Μάιερ. Ο OPCW αναζητά χώρες που θα συμβάλουν και στην ασφαλή μεταφορά των τοξικών και όπως υπογραμμίζει ο Ραλφ Τραπ, «στο τέλος η λύση που θα επιλέξει η διεθνής κοινότητα θα είναι συλλογική». Σε αντίθετη περίπτωση θα πρόκειται για ειρωνεία της ιστορίας. «Να έχει επενδυθεί τόσο πολιτικό κεφάλαιο για μια συμφωνία με τον Άσαντ και να μην βρεθεί χώρα στην οποία θα μεταφερθούν και θα καταστραφούν τα χημικά του όπλα», καταλήγει ο Όλιβερ Μάιερ.

Diana Hodali / Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. σύνταξης: Άρης Καλτιριμτζής