Προβληματισμός μετά την εκεχειρία της ΕΤΑ

Σκεπτικισμός επικρατεί στους κόλπους της κεντρικής ισπανικής και της βασκικής κυβέρνησης. Χθες η αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ εξήγγειλε νέα εκεχειρία με βιντεοσκοπημένο μήνυμα που μεταδόθηκε από την ιστοσελίδα της βασκικής εφημερίδας Gara. Μια δεύτερη κόπια έστειλε η οργάνωση στο BBC.

Στο βίντεο εμφανίζονται 3 μαυροντυμένοι και μασκοφορεμένοι άνδρες, να κάθονται μπροστά σε ένα τραπέζι, πίσω τους το λόγκο της ΕΤΑ, και να ανακοινώνουν ότι η οργάνωση εδώ και λίγους μήνες πήρε την απόφαση να μην προχωρήσει πλέον σε ένοπλες επιθέσεις και ότι είναι διατεθειμένη να δρομολογήσει δημοκρατικές διαδικασίες.

Εκεχειρία για πόσο χρόνο;

Επρόκειτο για μια πολεμική εμφάνιση, αυτή που έδειξε χθες το μεσημέρι η ισπανική τηλεόραση. Τα πρόσωπα ήταν καλυμμένα με άσπρες κουκούλες που άφηναν να φανούν μόνο τα μάτια, στο κεφάλι ο γνωστός βασκικός μπερές. Τα 3 μέλη της αυτονομιστικής οργάνωσης ΕΤΑ κάθονταν μπρος από μια κουρτίνα με το σύμβολο της οργάνωσής τους και διάβασαν μια πομπώδη ανακοίνωση, που χαρακτήρισαν "πρόταση ανακωχής". «Η ΕΤΑ θέλει να βοηθήσει στην εύρεση δημοκρατικής λύσης, ώστε οι Βάσκοι πολίτες να μπορούν να διαμορφώσουν το μέλλον τους ελευθέρα και δημοκρατικά στη βάση διαλόγου και διαπραγματεύσεων», αναφέρεται στην ανακοίνωση
Στο βιντεοσκοπημένο μήνυμα η οργάνωση διαμηνύει την πρόθεσή της να σταματήσει καταρχήν τις ένοπλες ενέργειες, για πόσον καιρό ωστόσο δεν διαφαίνεται από το περιεχόμενο. Η κυβέρνηση στη Μαδρίτη απέφυγε καταρχήν να αντιδράσει, όμως η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Ελ Παΐς έγραψε ότι είναι προβληματισμένη. Ο υπουργός Εσωτερικών Αλφρέντο Περέζ Ρουμπαλκάμπα αντάλλαξε απόψεις με τη βασκική κυβέρνηση, γιατί από την ανακοίνωση δεν γίνεται σαφές αν η πρόταση εκεχειρίας έχει ημερομηνία λήξης. Ήδη από την περασμένη Παρασκευή ο Ρουμπαλκάμπα είχε ανακοινώσει ότι περίμενε αυτή την εξαγγελία από την ΕΤΑ, μιας και δύο από τις ομάδες που αποτελούν την πολιτική πτέρυγα της ΕΤΑ, όπως το απαγορευμένο από το 2003 κόμμα Ερι Μπατασούνα, είχαν καλέσει σε εκεχειρία υπό διεθνή επιτήρηση.

Αποστασιοποιημένοι οι Βάσκοι

Στη συνέχεια η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι είναι διατεθειμένη να μπει σε διαπραγματεύσεις, μόνο όταν η ΕΤΑ αποκηρύξει τη βία δια παντός. Κι αυτό γιατί η οργάνωση έχει παραβιάσει δύο φορές στο παρελθόν ανάλογες εξαγγελίες της.

Η χθεσινή εξέλιξη γίνεται σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία η αυτονομιστική οργάνωση είναι αποδυναμωμένη. Την τελευταία φορά που η οργάνωση έκανε την εμφάνισή της στη Γαλλία ήταν αρχές του χρόνου, όταν μέλη της, την ώρα που έκλεβαν αυτοκίνητο, αιφνιδιάστηκαν από αστυνομικό, τον οποίο και σκότωσαν. Τον επόμενο Μάιο ακολούθησε κύμα συλλήψεων σε συνεργασία με την ισπανική και τη γαλλική αστυνομία. Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και ο αρχηγός του στρατιωτικού σκέλους Μικέλ Καρέρα Σαρόμπε, ο επονομαζόμενος Ατα. Ορισμένοι σχολιαστές ήδη από τότε είχαν προαναγγείλει το τέλος της ΕΤΑ, ο δε υπουργός Εσωτερικών Αλφρέντο Ρουμπαλκάμπα είχε κάνει λόγο για μια πολύ σημαντική σύλληψη, εφόσον επρόκειτο για το νούμερο ένα της οργάνωσης.

Η δραστηριότητα της ΕΤΑ ξεκίνησε πριν από 40 χρόνια και μέσα σε αυτά 825 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Ο στόχος της είναι ένα ανεξάρτητο βασκικό κράτος, στα γεωγραφικά όρια της βόρειας Ισπανίας και της νότιας Γαλλίας. Το τελευταίο διάστημα η δράση και οι στόχοι της οργάνωσης δεν βρίσκουν πλέον ανταπόκριση στους Βάσκους, που σε δημοσκοπήσεις δηλώνουν ότι δεν ταυτίζονται πια με το αίτημα για ανακήρυξη ενός ανεξάρτητου σοσιαλιστικού βασκικού κράτους.

Δεν μένει παρά να δούμε τι ακριβώς εννοεί η αυτονομιστική οργάνωση όταν κάνει λόγο και πάλι για εκεχειρία.

Gässler Bernd/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου