Προς κατάργηση τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ;

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων ξέρει το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ μόνο από την τηλεόραση. Οι καθημερινές συναλλαγές αποδεικνύουν μάλιστα ότι δεν χρησιμοποιείται σχεδόν ποτέ. Η άποψη ότι το συγκεκριμένο χαρτονόμισμα χρησιμοποιείται κατά κόρον για να διευκολύνει εγκληματικές δραστηριότητες επιβεβαιώνεται από τη βρετανική αστυνομική υπηρεσία SOCA (Serious Organised Crime Agency). Σύμφωνα με στοιχεία της υπηρεσίας, το 90% των πελατών που ζήτησαν χαρτονομίσματα των 500 ευρώ κατά την ανάληψη χρημάτων σε γραφεία συναλλάγματος και τράπεζες της Βρετανίας, ήταν εγκληματίες. Παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί του χώρου επιβεβαιώνουν ότι τα συγκεκριμένα χαρτονομίσματα διευκολύνουν το ξέπλυμα χρήματος και στη Γερμανία, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δίωξης του Εγκλήματος (BKA) δεν θέλησε να τοποθετηθεί σε σχετική ερώτηση της DW.

Τον περασμένο Απρίλιο ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Βίτορ Κονστάντσιο ανακοίνωσε αόριστα ότι κάποια στιγμή το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ ενδέχεται να αποσυρθεί. Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Χοενχάιμ Χανς-Πέτερ Μπούργκχοφ επικρίνει τα σενάρια κατάργησης. «Υπάρχουν άνθρωποι», σχολιάζει, «που προτιμούν να μην έχουν τα χρήματά τους στην τράπεζα, αλλά σε μετρητά. Δεν νομίζω ότι το κράτος θα πρέπει να αναμειγνύεται. Αυτό απαγορεύεται».

Η πρακτική της φύλαξης μετρητών στο σπίτι, ωστόσο, δεν εξυπηρετεί την κυκλοφορία του χρήματος στην αγορά, στοιχείο που τονώνει την οικονομική δραστηριότητα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ΕΚΤ, έως και 30% του συνόλου των μετρητών σε ευρώ «φυλάσσονται» εκτός τραπεζών. Εκτιμάται επίσης ότι η ζήτηση για χαρτονομίσματα των 500 ευρώ έχει σημειώσει έντονη αύξηση από τη στιγμή που ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση.

Αγνοήθηκαν οι κίνδυνοι το

Ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου της Βρέμης Ρούντολφ Χίκελ θεωρεί ότι δεν λήφθηκαν υπόψη οι κίνδυνοι που απορρέουν από την ύπαρξη του συγκεκριμένου χαρτονομίσματος. Όπως επισημαίνει, «στη συγκεκριμένη υπόθεση υπήρξε μεγάλη δόση αφέλειας. Δεν διέκρινε κανείς τι θα μπορούσε να συμβεί με το βιολετί χαρτονόμισμα. Όταν λοιπόν θέλει να περάσει κανείς με βαλίτσες τα σύνορα, είναι φυσικά πιο απλό να τις γεμίσει με χαρτονομίσματα των 500 ευρώ».

Η ΕΚΤ υπολογίζει ότι στη ζώνη του ευρώ υπάρχουν σήμερα 600 εκ. χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, που αντιστοιχούν σε περίπου 290 δισ. ευρώ, δηλαδή το ένα τρίτο της αξίας του συνόλου των ευρω-χαρτονομισμάτων.

Παρά τις ανακοινώσεις που προηγήθηκαν πάντως, δεν φαίνεται ότι η ΕΚΤ θα προχωρήσει όντως στη κατάργηση του πιο ακριβού της χαρτονομίσματος. Όπως λέει συμβουλευτικά ο Χανς-Πέτερ Μπούργκχοφ, «είναι πολύ σημαντικό να μην γίνεται υπερβολική δημόσια συζήτηση γύρω από το θέμα. Το μέτρο της κατάργησης του χαρτονομίσματος των 500 θα είναι αποτελεσματικό μόνο αν επιβληθεί αιφνιδιαστικά».

Dirk Kaufmann / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη