Πρόσφυγες και τρομοκρατία στο επίκεντρο

Σύμφωνα με το γερμανό υπουργό Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ, «η διαχείριση του προβλήματος των προσφύγων δεν ξεκινά ούτε εντός ενός κράτους μέλους της ΕΕ ούτε στα σύνορα της Ευρώπης, αλλά στις χώρες προέλευσης και διέλευσης». Για αυτό το λόγο επιβάλλεται η δικτύωση όλων αυτών των κρατών στη βάση μιας κοινής αντιμετώπισης του ζητήματος. Η αρχή έγινε πρόσφατα με μία διάσκεψη στη Ρώμη, στην οποία συμμετείχαν χώρες προορισμού, διέλευσης και προέλευσης προσφύγων.

Ευρωπαϊκή ευθύνη αλλά και αλληλεγγύη

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή πολιτική για θέματα ασύλου και για τους πρόσφυγες, ο γερμανός υπουργός διατύπωσε την άποψη ότι ναι μεν υφίσταται, πλην όμως δεν εφαρμόζεται πλήρως. Οι ελλείψεις αφορούν την καταγραφή των προσφύγων όπως και τη λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων τους, έτσι ώστε να μη μπορούν να μεταβούν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Ο κ. ντε Μεζιέρ έκανε ειδική αναφορά στην Ιταλία, η οποία μέχρι πρότινος είχε σχεδόν αθετήσει την εφαρμογή αυτής της συμφωνημένης ρύθμισης, επιτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο σε πολλούς πρόσφυγες τη μετάβαση σε χώρες της δυτικής και της βόρειας Ευρώπης. Μόνον στη Γερμανία ο αριθμός των ατόμων που αιτούνται ασύλου για φέτος θα ανέλθει στις περίπου 200.000.

Το γερμανικό αίτημα στήριξε ο ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε, «η αποτελεσματική και πλήρης εφαρμογή του κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου αποτελεί θέμα προτεραιότητας της Κομισιόν – ευθύνη και αλληλεγγύη συμβαδίζουν». Όσον αφορά το γερμανικό αίτημα για επίδειξη αλληλεγγύης ο κ. Αβραμόπουλος συμφώνησε με τον κ. ντε Μεζιέρ ότι θα πρέπει να καθιερωθεί μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ μια κλείδα κατανομής - τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τα βάρη που καλούνται να επωμιστούν τα κράτη. Πάντως, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις χώρες που υποδέχονται τους περισσότερους πρόσφυγες είναι «απαράδεκτη». Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ανακοίνωσε σχετικό σχέδιο της διεύθυνσής του για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, το οποίο θα κατατεθεί σε ένα από τα επόμενα συμβούλια των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ.

Πρόοδος στην Ελλάδα

Αναφορικά με την πολιτική ασύλου στην Ελλάδα και απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης έκανε λόγο για πρόοδο σε όλα τα επίπεδα. Προόδους και μάλιστα «σημαντικές» σε ζητήματα ασύλου, ειδικά σε ό,τι αφορά το θέμα της υποδοχής των προσφύγων, αναγνώρισε στην Ελλάδα και ο γερμανός υπουργός Εσωτερικών. Παρά ταύτα, ο κ. ντε Μεζιέρ άφησε ανοιχτό το κατά πόσο αυτές οι βελτιώσεις αρκούν ώστε να επαναπροωθηθούν και πάλι πρόσφυγες από τη Γερμανία προς την Ελλάδα, από όπου είχαν αρχικά μεταβεί στη Γερμανία. Στις αρχές του 2011 το γερμανικό υπουργείο Εσωτερικών είχε διακόψει την επαναπροώθηση επειδή, όπως άλλωστε και μια σειρά άλλων ευρωπαϊκών κρατών, θεώρησε ότι στην Ελλάδα δεν τηρούνταν ουσιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου.

Αντιμετώπιση της τρομοκρατίας

Αναφορικά με την ακραία ισλαμιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (IS) και την τρομοκρατική απειλή για την Ευρώπη οι κύριοι Αβραμόπουλος και ντε Μεζιέρ υποστήριξαν την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων μέτρων, με τα οποία θα δυσχεραίνεται η μετάβαση οπαδών του IS προς τη Μέση Ανατολή και θα διευκολύνεται η σήμανση και η πιθανή κράτησή τους σε περίπτωση επιστροφής τους στην ΕΕ. Στις ευρωπαϊκές αρχές ασφαλείας επικρατεί ο φόβος ότι αυτοί που επιστρέφουν στις χώρες τους θα μπορούσαν να προβούν σε τρομοκρατικές επιθέσεις.

Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος ζήτησε να τεθεί σύντομα σε λειτουργία το Σύστημα Ενημέρωσης Σένγκεν για την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ αρχών και υπηρεσιών των κρατών μελών, π.χ. σε ό,τι αφορά την καταγραφή των ευρωπαίων τζιχαντιστών. Σύμφωνα με τον κ. ντε Μεζιέρ, ο αριθμός τους υπολογίζεται στα 3000 άτομα. Τέλος, δεδομένου ότι τρομοκρατικές οργανώσεις χρησιμοποιούν για τη στρατολόγηση νέων μελών το διαδίκτυο, ο κ. Αβραμόπουλος σκοπεύει να συνεργαστεί με εταιρείες που παρέχουν διαδικτυακές υπηρεσίες. Όπως διευκρίνισε, στόχος αυτής της συνεργασίας είναι η παρεμπόδιση της ριζοσπαστικοποίησης των νέων μέσω του διαδικτύου, κάτι που επιδιώκουν οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο