Πως μπορούν να αλλάξουν οι ευρωπαϊκές συνθήκες

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί αύριο, στα πλαίσια της συνόδου κορυφής της ΕΕ, θα προσπαθήσουν να πείσουν τους εταίρους τους για την ανάγκη αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών. Μια καθόλου εύκολη υπόθεση αφού νομικά οι αλλαγές αυτές είναι πολύ δύσκολες και χρονοβόρες.

Πριν από περίπου δέκα χρόνια, τα 15 τότε κράτη μέλη της ΕΕ αποφάσισαν πως η Ευρώπη θα έπρεπε να αποκτήσει το δικό της σύνταγμα. Από τα πολλά και διαφορετικά σύμφωνα θα έπρεπε να φτιαχτεί μια συνθήκη, η οποία θα έπρεπε να προετοιμαστεί από μια ειδική αναθεωρητική συνέλευση. Αυτό αποτέλεσε μια μεγάλη καινοτομία διότι μέχρι τότε ήταν οι κυβερνήσεις, οι οποίες διαπραγματεύονταν μεταξύ τους και τις περισσότερες φορές μυστικά.

Τότε όμως, στην αναθεωρητική συνέλευση, πήραν μέρος ευρωβουλευτές, βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων, των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και την Κομισιόν για να επεξεργαστούν τις συνθήκες. Ο Έλμαρ Μπροκ, ευρωβουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών θυμάται: «Ήταν μαζί αριστεροί και δεξιοί, όπως συμβαίνει στο ευρωκοινοβούλιο και στα εθνικά κοινοβούλια».

Δεν ήταν καθόλου εύκολη δουλειά η συνεργασία των ευρωσκεπτικιστών και των ευρωπαϊστών. Μετά όμως από 17 μήνες, το καλοκαίρι του 2003, η αναθεωρητική συνέλευση παρουσίασε τις προτάσεις της για το νέο σύνταγμα.

Πρέπει να συμφωνήσουν και οι 27

Όμως οι πολίτες δεν συμφώνησαν. Στην Ιρλανδία και τη Γαλλία με δημοψηφίσματα είπαν καταρχάς 'όχι'. Είτε για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους, είτε γιατί δεν ήξεραν πολλά, όπως λέει η Σίλβια Υβόν Κάουφμαν, η οποία είχε πάρει τότε μέρος στην αναθεωρητική συνέλευση και ήταν από την αριστερά:

«Εγώ προσωπικά είμαι υπέρ των αναθεωρητικών συνελεύσεων. Εάν κανείς θέλει να πείσει το λαό για αλλαγές, ακόμα και στον νομισματικό και οικονομικό τομέα, τότε μια συνέλευση είναι το κατάλληλο μέσο. Θα πρέπει να ξεπεραστούν τα όρια ανάμεσα στους πολιτικούς και στο λαό».

Σε αναθεωρητική συνέλευση δεν έχει αναφερθεί μέχρι τώρα η κ. Μέρκελ και γενικώς δεν είναι εύκολη υπόθεση η αλλαγή των ευρωπαϊκών συνθηκών. Διότι θα πρέπει να συμφωνήσουν και οι 27, δηλαδή και οι Βρετανοί που είναι γνωστοί για τις 'ιδιαίτερες προτιμήσεις' τους.

Katrin Brand / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου