Πώς γίνομαι επιχειρηματίας στον χώρο του πολιτισμού;

«Υπερήφανη» για τα αποτελέσματα το πρώτου κύκλου δηλώνει η Μάγια Πφλύγκερ, η επικεφαλής του ιδρύματος Robert Bosch για τη διεθνή συνεργασία σε θέματα πολιτισμού και παιδείας. Οι αποδόσεις των ελλήνων υποτρόφων του προγράμματος START έδειξαν ότι η οικονομική κρίση σε καμία περίπτωση δεν έβαλε φρένο στη δημιουργικότητα και την ανάπτυξη νέων ιδεών. Εξίσου ικανοποιημένος είναι και ο υπεύθυνος του ελληνικού προγράμματος Κρίστιαν Στρομπ: «Πράγματι, πετύχαμε περισσότερα απ' ό,τι ελπίζαμε. Ήταν εντυπωσιακό το πώς αξιοποίησαν οι υπότροφοι την ευκαιρία που τους δόθηκε. Υλοποίησαν πολιτιστικά προγράμματα, χάραξαν νέους δρόμους και βρήκαν καινοτόμες λύσεις για μακροχρόνια προβλήματα.»

«Μάθαμε από το μηδέν»

Το πρόγραμμα START ξεκίνησε πέρυσι το φθινόπωρο με πρωτοβουλία του ιδρύματος Robert Bosch. Μετά από διαγωνισμό επιλέχτηκαν 30 έλληνες απόφοιτοι πανεπιστημίων, οι οποίοι σκόπευαν να δραστηριοποιηθούν επαγγελματικά στον τομέα του πολιτισμού. Ακολούθησε ενάμισης μήνας θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης στη Γερμανία και στη συνέχεια το Bosch χρηματοδότησε 12 προγράμματα ώστε να υλοποιηθούν. Τρία βραβεύτηκαν τώρα στο Βερολίνο.

Ένα από αυτά είναι The Language Project της Βιολέτας Τσιτσιλιάνη. Σκοπός του προγράμματος είναι να δημιουργήσει ένα δίκτυο και μια πολιτιστική πρωτοβουλία γύρω από τη μετάφραση. Ένας από τους επιμέρους στόχους του προγράμματος είναι η ανάπτυξη της διαπολιτισμικής μεσολάβησης στη μετάφραση και διερμηνεία, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε αυτούς που εργάζονται με πρόσφυγες. Για τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα START η Β. Τσιτσιλιάνη λέει: «Πέσαμε και κολυμπήσαμε και μάθαμε πως να στήσουμε από το μηδέν μια ιδέα, να συνεργαστούμε, να μην το φοβόμαστε και να προσπαθούμε παραπάνω, παραπάνω, παραπάνω. Νομίζω ότι άξιζε πάρα πολύ τον κόπο.»

Πρακτικές λύσεις

Ένα άλλο πρόγραμμα που βραβεύτηκε είναι το Youthnest της Θάλειας Ρίζου. Πρόκειται για μια υπηρεσία παροχής συμβουλών σε φορείς πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά εντοπιζόταν το πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο εκάστοτε φορέας, εξηγεί η Θ. Ρίζου. Στη συνέχεια διοργανωνόταν ένα εργαστήριο, στο οποίο συμμετείχαν νέοι άνθρωποι που διέθεταν εμπειρίες σχετικές με το πρόβλημα. Και κατόπιν είχαν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν τις λύσεις στις οποίες κατέληγαν.

Η διαδικασία αυτή δοκιμάστηκε φέτος τέσσερεις φορές, λέει η Θάλεια Ρίζου: «Στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης δουλέψαμε με την πρόκληση της εξωστρέφειας, πώς δηλαδή μπορεί ο συγκεκριμένος φορέας να γίνει πιο εξωστρεφής. Με τη Νitra Gallery δουλέψαμε το Branding, το πώς μπορεί μια ελληνική εταιρεία να βγει στο εξωτερικό και να πουλήσει ελληνικό προϊόν. Με το Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. δουλέψαμε την οικονομική βιωσιμότητα μιας δράσης και με το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης την ανάπτυξη του κοινού και πως μπορούν να προσελκύσουν νέους ανθρώπους.»

Το πρόβλημα της χρηματοδότησης

Επειδή υπήρξε η χρηματοδότηση του Bosch η προσφορά της υπηρεσίας σε αυτούς τους φορείς ήταν δωρεάν. Από δω και πέρα το Youthnest θα πρέπει να λειτουργήσει όμως ως επιχείρηση. Η Θάλεια Ρίζου πιστεύει ότι «αν χτίσεις την υπηρεσία με το μικρότερο δυνατό κόστος και προσφέρεις όντως κάτι καινοτόμο που έχει ανάγκη ο συγκεκριμένος φορέας μπορείς να επιβιώσεις.» Το πρόβλημα εξασφάλισης της χρηματοδότησης των υπηρεσιών του θα το αντιμετωπίζει μελλοντικά και ο Διονύσης Ανεμογιάννης που βραβεύτηκε για το πρόγραμμα «The Sound of Cythira». Πρόκειται για έναν βιωματικό ταξιδιωτικό οδηγό για τα Κύθηρα. Μαζί με μαθητές, τεχνικούς, μουσικούς, φωτογράφους, πανεπιστημιακούς, video-makers και προγραμματιστές ο Δ. Ανεμογιάννης δημιούργησε μια διαδικτυακή εφαρμογή με ιστορίες κατοίκων και ήχους του νησιού.

Ερωτηθείς για τα νέα προγράμματα που σχεδιάζει ομολογεί ότι θα του είναι δύσκολο να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση τους στην Ελλάδα. «Με κάποιες συνεργασίες ίσως να βρεις κάποια χρήματα, αλλά όχι από το ελληνικό δημόσιο. Το καλύτερο όμως είναι να προσανατολιστείς σε ευρωπαϊκά ταμεία. Αυτές τις χρηματοδοτήσεις μπορείς να τις πετύχεις πραγματοποιώντας προγράμματα στην Ελλάδα έχοντας συνεργασίες με ελληνικά πανεπιστήμια και άλλους θεσμούς. Δεν είναι εύκολο πάντως.»

Η δικτύωση με φορείς στο εξωτερικό αλλά και η εξασφάλιση της χρηματοδότησης προγραμμάτων από διεθνείς θεσμούς ήταν ένας από τους κυριότερους στόχους της εκπαίδευσης των υπότροφων στη Γερμανία, τονίζει η Μάγια Πφλύγκερ: «Το ζητούμενο είναι να είσαι σε θέση να υποβάλεις αίτηση για οικονομική υποστήριξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να επιδιώκεις τη διεθνή συνεργασία, δηλαδή, να υπερβαίνεις τα εθνικά σύνορα. Και αν το έκανες με τη Γερμανία τότε σου είναι πιο εύκολο να το κάνεις και με άλλες χώρες.» Τέλος, αξίζει να σημειωθεί, ότι ενώ πέρυσι συμμετείχαν 155 νέοι στο διαγωνισμό για το πρόγραμμα START, φέτος η επιλογή των 30 υπότροφων έπρεπε να γίνει ανάμεσα σε 225 ενδιαφερόμενους.

 

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο