Στέβια, γλυκιά απόλαυση δίχως θερμίδες

Πάνω από 150 εκ. άνθρωποι παγκοσμίως χρησιμοποιούν τη στέβια και τα παράγωγά της. Η θέση της συνηθισμένης ζάχαρης όμως δε φαίνεται μέχρι στιγμής να απειλείται. «Η στέβια καταλαμβάνει μόνο μία μικρή γωνίτσα ανάμεσα στα τεχνητά γλυκαντικά», σημειώνει ο Σολβέιγκ Στνάιντερ, από την Ομοσπονδιακή Ένωσης Γλυκαντικών Υλών. «Η ζάχαρη αποτελεί ακόμη το βασικό συστατικό των γλυκών, καθώς η χρήση της στέβια σε αυτά δεν επιτρέπεται ακόμη. Σύντομα όμως πρόκειται να εγκριθεί η επεξεργασία της για παραγωγή ζαχαρωτών».

Κίνα, η μεγαλύτερη χώρα παραγωγής στέβια παγκοσμίως

Ήδη από το 2007 η Coca-Cola βασίζει την πατέντα της στη χρήση της στέβια ως γλυκαντική ουσία. Σε ΗΠΑ και Ευρώπη μπορεί κανείς να γευθεί λεμονάδα με στέβια. Ο Βραζιλιάνος καθηγητής Σίλβιο Κλαούντιο ντα Κόστα θεωρεί τη συγκεκριμένη ουσία ως μία επανάσταση στον τομέα της αγοράς τροφίμων. Πρόκειται για μία ουσία «φυσική, ακίνδυνη, δίχως θερμίδες και συνάμα νόστιμη, ενώ δεν προκαλεί τερηδόνα» όπως υποστηρίζει ο Κόστα, συνεργάτης του ινστιτούτου Νεπρόν, του κρατικού πανεπιστημίου της Μαρίνγκα (UEM). «Η Βραζιλία ήταν η πρώτη χώρα της Δύσης, η οποία καθιέρωσε τη βιομηχανική επεξεργασία της στέβια και παρήγαγε προϊόντα με 90% περιεκτικότητα».

Σήμερα η Κίνα έχει τα ηνία στην παγκόσμια παραγωγή της γλυκαντικής αυτής ύλης. Το φυτό έφτασε στην Ασία τη δεκαετία του 1970 και από τότε εδραιώθηκε σταδιακά η επεξεργασία του.

Υποκινούμενα συμφέροντα ή θεωρίες συνωμοσίας;

Επιπτώσεις στην υγεία από τη χρήση παρασκευασμάτων στέβια δεν έχουν μέχρι στιγμής παρατηρηθεί. Η μακροχρόνια χρήση της στη Νότια Αμερική δεν έχει παρουσιάσει καμία παρενέργεια. Στην ΕΕ μπορεί να εκκρεμεί η πλήρης έγκρισή της, ωστόσο από το 2011 επιτρέπεται "η χρήση συγκεκριμένων συστατικών της σε περιορισμένες ποσότητες ως συμπλήρωμα διατροφής", όπως εξηγεί στη DW o ερευνητής Ούντο Κίνλε από το Πανεπιστήμιο του Χόενχαϊμ.

Ο Γιαν Γκόινς παρουσιάζει τη δική του λύση στο γρίφο της πλήρους έγκρισής της. «Δεν είναι μόνο το λόμπι της ζάχαρης που θα υποφέρει από ένα ενδεχόμενο άνοιγμα στο εμπόριο της στέβια, αλλά και όλοι οι κατασκευαστές τεχνητών γλυκαντικών ουσιών». Τα τελευταία 15 χρόνια ασχολείται με τη διαδικασία έγκρισής της. «Οι ευρωπαϊκοί νόμοι σχετικά με τα τρόφιμα προβάλλουν το επιχείρημα των αβέβαιων επιπτώσεων στην υγεία, ώστε να κρατήσουν καλά προϊόντα μακριά από την αγορά. Σε περίπτωση όμως που αυτός ήταν ο πραγματικός λόγος, θα έπρεπε κάθε παρασκεύασμα ζάχαρης που κυκλοφορεί στο εμπόριο να εξετάζεται ενδελεχώς».

Ο Γκόινς είναι πεπεισμένος ότι η διαφθορά και τα συμφέροντα του ισχυρού λόμπι ζάχαρης κινούν τα νήματα. Ο Γερμανός επιστήμονας Ούντο Κίνλε διαφωνεί. «Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ευθύνονται οι κατασκευάστριες εταιρίες ζάχαρης», επισημαίνει, χαρακτηρίζοντας θεωρίες συνωμοσίας όλα όσα λέγονται σχετικά με εμπόδια στην κυκλοφορία της στέβια από τη βιομηχανία ζάχαρης.

Solveig Flörke / Χρύσα Βαχτσεβάνου

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου