Συμφωνία των "27" για τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης

Κατά την πρώτη μέρα της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες οι 27 είπαν «ναι» στην απαραίτητη, περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Το ευρωομόλογο δεν απασχόλησε τους ευρωπαίους ηγέτες, καθώς δεν βρισκόταν καν στην επίσημη ατζέντα των εργασιών. Λίγες ώρες πριν από την έναρξη της συνόδου άλλωστε η Άγκελα Μέρκελ είχε προσπαθήσει να κατεβάσει τους τόνους της αντιπαράθεσης με τον επικεφαλής του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ επί του θέματος.

Ικανοποίηση

Φανερά ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα της πρώτης ημέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, εμφανίστηκε αργά το βράδυ ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο: "Η σημερινή ήταν μια καλή μέρα για την Ευρώπη, γιατί πιστεύω ότι πράξαμε τα δέοντα. Επιτεύχθηκε μια πολύ σημαντική συμφωνία επί του ευρωπαϊκού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων, ενός μόνιμου μηχανισμού στήριξης".

Την ικανοποίησή της για τη συμφωνία εξέφρασε και η γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ: "Είναι σημαντικό γιατί δεσμευόμαστε να διαφυλάξουμε τη σταθερότητα του ευρώ στο σύνολό του και αυτό είναι μια υποχρέωση για όλες τις χώρες – μέλη της ευρωζώνης. Μια μικρή αλλαγή της Συνθήκης ήταν απαραίτητη. Συμφωνήσαμε και επ΄ αυτού".

Οι αλλαγές

Την αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας ζητούσε επίμονα κυρίως η γερμανίδα καγκελάριος προκειμένου να αποφύγει τυχόν παρέμβαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας. Το γεγονός ότι προβλέπονται ελάχιστες αλλαγές επιτρέπει, όπως σημειώνουν αναλυτές, την αποδοχή της αναθεώρησης από τις χώρες-μέλη χωρίς τη διεξαγωγή δημοψηφισμάτων. Ο μηχανισμός στήριξης, σύμφωνα με το σχέδιο της αναθεώρησης, θα μπορεί να ενεργοποιηθεί μόνον εάν είναι απαραίτητο για τη διατήρηση της σταθερότητας για το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Προβλέπεται επίσης ότι η έγκριση οικονομικής βοήθειας θα συνοδεύεται από αυστηρές προϋποθέσεις. Αυτό συνεπάγεται τη λήψη αυστηρών μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας για τις χώρες που θα κάνουν χρήση του μηχανισμού. Οι 27 συμφωνούν επίσης ότι η συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών θα εξετάζεται κατά περίπτωση και δεν θα γίνεται αυτομάτως, όπως ζητούσε η Γερμανία.

Οι αλλαγές θα πρέπει να επικυρωθούν από τα εθνικά κοινοβούλια μέχρι το τέλος του 2012 προκειμένου να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του 2013. Προηγουμένως θα πρέπει να καθορισθούν βέβαια οι λεπτομέρειες και η ακριβής μορφή του μηχανισμού στήριξης.

Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν φαν Ρομπέι: "Οι πρωθυπουργοί και αρχηγοί κρατών της ευρωζώνης είναι έτοιμοι να κάνουν ό,τι χρειαστεί προκειμένου να διαφυλάξουν τη σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για την πολιτική βούληση όλων των χωρών-μελών να πράξουν τα δέοντα".

Για το ευρωομόλογο

Αυτό όμως δεν ισχύει για το ευρωομόλογο. Ήδη στο προοίμιο της Συνόδου η καγκελάριος επιχείρησε να κατεβάσει τους τόνους της σχετικής αντιπαράθεσης με τον επικεφαλής του Γιούρογκρουπ Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. «Μιλήσαμε τηλεφωνικά και το θέμα έχει λήξει, όταν διακυβεύονται πολλά, τότε είναι κανείς συναισθηματικά φορτισμένος», είπε χαρακτηριστικά η Μέρκελ. Διαλλακτικοί τόνοι χθες στις Βρυξέλλες και από τον Γιούνκερ:

"Συναντηθήκαμε σήμερα όπως πάντα. Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι όταν έχεις διαφορετικές απόψεις με κάποιον θα βρίσκεται αυτομάτως σε μια διαρκή σύγκρουση".

Επί της ουσίας όμως οι δυο ηγέτες συνεχίζουν να διαφωνούν. Η Μέρκελ απορρίπτει κατηγορηματικά την πρόταση για έκδοση ευρωομολόγου έχοντας στο πλευρό της, μεταξύ άλλων, τη Γαλλία, την Αυστρία, τη Σουηδία και την Ολλανδία. Το θέμα του ευρωομολόγου όμως δεν έχει λήξει, όπως εκτιμούν αναλυτές. Όπως άφησε να εννοηθεί προ ημερών και ο Νικολά Σαρκοζί, το ευρωομόλογο μπορεί να συζητηθεί στο μέλλον, όταν, και αυτό είναι βασική προϋπόθεση, θα υπάρχει δομική σύγκλιση των οικονομιών στην ευρωζώνη και όταν θα έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος στην πολιτική εμβάθυνση.

Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου