Σύντομα παρελθόν η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία στην Ευρώπη;
7 Νοεμβρίου 2005
Σε χώρες όπως την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία η υποχρεωτική στράτευση έχει καταργηθεί εδώ και αρκετά χρόνια.
Στην Ολλανδία το ποτήρι είχε ξεχειλίσει πριν από περίπου 10 χρόνια, όταν οι ένοπλες δυνάμεις έφτασαν στο σημείο να καλούν μόλις το 1/3 των νέων που ήταν σε ηλικία στρατολόγησης. Σε αυτό οι περισσότεροι έβλεπαν μία μεγάλη αδικία. Την ίδια ώρα ο ολλανδικός στρατός αντιμετώπιζε άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα: νέοι που εκπλήρωναν την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία συμμετείχαν σε αποστολές στο εξωτερικό, μόνον εάν οι ίδιοι έδιναν προηγουμένως τη ρητή συγκατάθεσή τους. Το 1996 η κυβέρνηση αποφάσισε την κατάργηση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας και τη δημιουργία επαγγελματικού στρατού. Τότε όμως άρχισαν άλλες δυσκολίες όπως θυμάται ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού της χώρας, Χενκ φαν ντεν Μπρέμεν: «Είδαμε τότε ότι ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε εθελοντές».
Ο βασικός λόγος ήταν φυσικά οι χαμηλοί μισθοί στον στρατό. Η κυβέρνηση αποφάσισε τότε να μειώσει τον αριθμό τον στρατιωτών στους 50.000 και την ίδια ώρα να δώσει περισσότερα χρήματα.
Παρόμοια κατάσταση έζησε και η Γαλλία. Όταν προχώρησε το 2001 σε κατάργηση της υποχρεωτικής θητείας η κυβέρνηση ήλπιζε να εξοικονομήσει χρήματα. Ωστόσο με τον καιρό οι επαγγελματίες στρατιώτες άρχισαν να διαμαρτύρονται και να ζητούν περισσότερα. Ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ζακ Λανξάντ:
«Το πρόβλημά μας δεν ήταν η διαθεσιμότητα, αλλά το κόστος του επαγγελματικού στρατού. Είχαμε υποτιμήσει τα έξοδα για το προσωπικό με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουμε τώρα προβλήματα χρηματοδότησης των εξοπλιστικών μας προγραμμάτων».
Η Μεγάλη Βρετανία είχε αποφασίσει να επενδύσει στον επαγγελματικό στρατό από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. Ο τότε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Πίτερ Ίνγκε θυμάται:
«Είχαμε καταφέρει να φτιάξουμε ένα πολύ ακριβό, αλλά πολύ αποτελεσματικό σύστημα εκπαίδευσης των στρατιωτών. Δημιουργήσαμε ακαδημίες, όπου εκπαιδεύαμε τεχνίτες και μηχανικούς και αυτό από τα 15 τους. Τους δώσαμε τη δυνατότητα να αποκτήσουν αφενός γνώσεις πάνω στο αντικείμενο που τους ενδιέφερε και αφετέρου μία πολύ καλή στρατιωτική εκπαίδευση».
Οι επαγγελματίες στρατιώτες, όπως μας είπε ο κ. Ίνγκε, μπορούν φυσικά να προσφέρουν πολλά περισσότερα στο στρατό. Και αυτό ειδικά τη σημερινή εποχή όπου οι διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές αποτελούν σχεδόν καθημερινότητα. Υπάρχει όμως και ένας μεγάλος κίνδυνος, όπως λέει:
«Η βρετανική κοινωνία σέβεται τους επαγγελματίες στρατιώτες, ωστόσο οι τελευταίοι έχουν τρόπον τινά αποκοπεί από την κοινωνία, είναι μία ομάδα που ζει στο περιθώριο. Και εάν επικρατήσει αυτή η αντίληψη, ότι πρόκειται μόνον για ανθρώπους που βγάζουν λεφτά και τίποτε περισσότερο, τότε αυτό θα μπορούσε να γίνει επικίνδυνο».