Στην ιστορία των ΗΠΑ οι προεδρικοί υποψήφιοι ανέκαθεν διαπληκτίζονταν, αγωνίζονταν με θεμιτά και καμιά φορά και με αθέμιτα μέσα για την εξουσία. Μετά τη λαϊκή ετυμηγορία όμως ο ένας έσφιγγε το χέρι του άλλου και από Δημοκράτες και Ρεπουμπλικάνοι γίνονταν πάλι Αμερικανοί. Η τόσο σημαντική αυτή για τη δημοκρατία στιγμή δεν πρόκειται να υπάρξει αυτή τη φορά. Αυτός ο προεκλογικός αγώνας ήταν πολύ βρώμικος, πολύ προσωπικός, πολύ προσβλητικός. Η Κλίντον και ο Τραμπ δεν εμφανίστηκαν σαν πολιτικοί αντίπαλοι αλλά σαν άσπονδοι εχθροί που μονομαχούν.
Αυτός ο προεκλογικός αγώνας έβλαψε την αμερικανική δημοκρατία, το κύρος του προεδρικού αξιώματος επλήγη, η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς υποχώρησε. Οι αμερικανοί εκλογείς δεν περιμένουν από τους εκπροσώπους τους στην Ουάσιγκτον θαύματα. Αλλά τουλάχιστον να κάνουν τη δουλειά τους κάθε τόσο, να κυβερνούν δηλαδή θέτοντας στην πρώτη γραμμή τα συμφέροντα των πολλών. Επί πολλά χρόνια οι πολιτικές ελίτ των ΗΠΑ αγνόησαν αυτή την προσδοκία και απορροφήθηκαν στο παιχνίδι της εξουσίας. Ακριβώς αυτό το κενό εκμεταλλεύθηκε ένας πολιτικός τυχοδιώκτης σαν τον Ντόναλντ Τραμπ κατεβάζοντας το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου στο πεζοδρόμιο.
Είναι εξοργιστικό, όταν ο Τραμπ ήδη πριν από τις εκλογές αμφισβητεί το αποτέλεσμα, εάν δεν δώσει στον ίδιο τη νίκη. Είναι λυπηρό, όταν η Κλίντον μιλά περιφρονητικά για τους ψηφοφόρους που προτιμούν τον αντίπαλό της. Θα ήταν καλύτερα να αναρωτηθεί τί είναι αυτό που σπρώχνει στην αγκαλιά του Τραμπ έναν ανθρακωρύχο στο Κεντάκι ή ένα μηχανικό αυτοκινήτων στο Οχάιο. Ποιά λάθη του πολιτικού κατεστημένου, στο οποίο ανήκει και η οικογένεια Κλίντον, οδήγησαν σ’ αυτή την κατάσταση; Η προεκλογική περίοδος δεν είναι βέβαια η κατάλληλη στιγμή για αυτοκριτική. Όταν όμως σιγήσουν οι σάλπιγγες της μάχης, θα έρθει μια καινούργια μέρα. Και τότε η πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ οφείλει να θυμηθεί ότι η εξουσία δεν είναι αυτοσκοπός. Πρέπει να εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.
Μίοντραγκ Σόριτς