Το ΑΕΠ ανήκει στο παρελθόν. Έρχεται το «βαρόμετρο προόδου»

Γι' αυτό η ΕΕ προτιμά ένα νέο «βαρόμετρο προόδου».Φανταστείτε μια χώρα με μεγάλο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ). Όμως ο πλούτος στην χώρα αυτή είναι κατανεμημένος υπερβολικά άνισα, και το περιβάλλον βρίσκεται σε άθλια κατάσταση. Οι αρνητικοί αυτοί παράγοντες δεν εμφανίζονται πουθενά. Στις σχετικές οικονομικές στατιστικές η χώρα αυτή βρίσκεται στην κορυφή μόνο εξαιτίας του ΑΕΠ της, που συνιστά τα τελευταία 70 χρόνια το μέτρο της προόδου. Και ακριβώς αυτό επιδιώκει να αλλάξει η Κομισιόν. Ο κοινοτικός επίτροπος Περιβάλλοντος Σταύρος Δήμας υποστηρίζει ότι το ΑΕΠ δεν φτάνει για να περιγράψει τις συνθήκες διαβίωσης σε μια χώρα και να εντοπίσει τα σημεία όπου απαιτούνται πολιτικές παρεμβάσεις.

«Το ΑΕΠ δεν λέει τίποτε για την ποιότητα ζωής»

«Το ΑΕΠ δεν είναι τίποτε άλλο από ένα μέτρο οικονομικής δραστηριότητας. Δεν ενδείκνυται ως δείκτης για να περιγράψει την ευημερία. Επίσης δεν λέει τίποτε για άλλους παράγοντες που καθορίζουν την ποιότητα ζωής, την ποιότητα του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και φυσικά δεν λέει απολύτως τίποτε για την ευτυχία των ανθρώπων», παρατηρεί ο κ. Δήμας.

Μπορεί όμως κανείς να μετρήσει την ευτυχία; Πώς μετράται η κοινωνική ειρήνη; Ο κ. Δήμας παραδέχεται ότι πρόκειται για ένα δύσκολο εγχείρημα. Σε κάθε περίπτωση όμως συμφωνεί με τη σουηδική προεδρία ότι θα πρέπει να αναζητηθούν πρόσθετα κριτήρια. Και όπως υπογραμμίζει η υπουργός Περιβάλλοντος της Σουηδίας, Ελίζαμπετ Φαλέμο: «Ευημερία και ποιότητα ζωής δεν εκφράζονται πάντα με υλική ανάπτυξη. Θα πρέπει να βρούμε μέτρα και σταθμά για άλλες πτυχές. Υπό την έννοια αυτή, το ΑΕΠ δεν μπορεί να είναι η μοναδική μονάδα μέτρησης της ευημερίας».

Πόσο ακατάλληλο είναι το ΑΕΠ για να περιγράψει την πρόοδο σε μία χώρα καταδεικνύεται από το γεγονός ότι η σπατάλη της ενέργειας το αυξάνει.

Η αρχή γίνεται με τον «δείκτη περιβάλλοντος»

Ο Σταύρος Δήμας δίνει ένα σχετικό παράδειγμα: «Μία χώρα που αποψιλώνει τα δάση και πουλάει ξύλα, αυξάνει φυσικά το ΑΕΠ της. Αλλά μεσο-μακροπρόθεσμα, η καταστροφή του φυσικού πλούτου, η οποία δεν μετράται, θα αποβεί καταστροφική για τη χώρα, το περιβάλλον της και την ευημερία των ανθρώπων της».

Η Κομισιόν και η σουηδική προεδρία είναι αποφασισμένες να προωθήσουν νέα κριτήρια ενόψει της Παγκόσμια Διάσκεψης για το Κλίμα που θα γίνει τον Δεκέμβριο στην Κοπεγχάγη. Προς το παρόν θα προκύψει ένα στρατηγικό σχέδιο και από το 2010 και μετά η Κομισιόν θα υιοθετήσει παράλληλα με τον δείκτη ανάπτυξης και τον δείκτη περιβάλλοντος. Πέραν τούτου, επιδιώκει την αξιολόγηση και σύγκριση κοινωνικών παραγόντων όπως η ισότητα ανδρών και γυναικών και η ποιότητα ζωής στις πόλεις.

Εάν καθιερωθούν αυτά τα κριτήρια στην αξιολόγηση των χωρών, θα προκύψουν θεαματικές ανατροπές στην σημερινή κατάταξη των χωρών.

Christoph Hasselbach/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου