Το δημοσιονομικό χάσμα στην ΕΕ προβληματίζει

Τα πρώτα στοιχεία που είχε δώσει στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) για το 2011, ήδη από την περασμένη άνοιξη, απέδιδαν μία γενική εικόνα στασιμότητας και αρνητικών επιδόσεων κυρίως στις χώρες που βυθίζονται σε ύφεση. Σύμφωνα τώρα με τα τελικά στοιχεία, επιβεβαιώνεται τα αναμενόμενο: ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει προς το θετικό από το 2010.

Η έκθεση της Eurostat περιέχει καλά και άσχημα νέα. Πρώτο θετικό στοιχείο είναι ότι τα ελλείμματα σε ορισμένες χώρες δείχνουν να περιορίζονται. Κατά μέσο όρο, στις χώρες της ΕΕ από 6,5% το 2010 σε 4,4 % το 2011. Στις 17 χώρες της ευρωζώνης ειδικότερα, το έλλειμμα μειώθηκε από 6,2% σε 4,1%. Εντούτοις οι τιμές αυτές απέχουν ακόμη πολύ από το όριο του 3%, που ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Τα άσχημα νέα είναι ότι, παρά τις προσπάθειες εξυγίανσης, το συνολικό χρέος συνέχισε να αυξάνεται. Ο μέσος όρος στην ΕΕ από το 82,5% του ΑΕΠ το 2010, βρίσκεται σήμερα στο 80%. Στη ζώνη του ευρώ, το συνολικό χρέος αυξήθηκε από 85,4% έως 87,3%. Και πάλι, το Σύμφωνο Σταθερότητας ορίζει ως πλαφόν το 60%.

Μικρότερα ελλείμματα, περισσότερα χρέη στην ΕΕ

Ωστόσο κάποια κράτη-μέλη της ΕΕ εξακολουθούν να εμφανίζουν θετική εικόνα. Στις χώρες με το χαμηλότερο έλλειμμα συγκαταλέγεται το Λουξεμβούργο με 0,3%, η Φιλανδία με 0,6% και η Γερμανία με 0,8%. Τα χειρότερα αποτελέσματα καταγράφηκαν στην Ιρλανδία με 13,4% καθώς και στην Ελλάδα και την Ισπανία με 9,4%. Τρεις χώρες κατάφεραν να ελαχιστοποιήσουν το έλλειμμά τους και μάλιστα να σημειώσουν εντός του ίδιου οικονομικού έτους και πλεόνασμα: η Ουγγαρία με +4,3%, η Εσθονία με +1,1% και η Σουηδία με +0,4 %.

Σχετικά με το δημόσιο χρέος, οι χώρες που βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση είναι και πάλι η Εσθονία με χρέος που ανέρχεται μόλις στο 6,1% του ΑΕΠ, η Βουλγαρία με 16,3% και το Λουξεμβούργο με 18,3%. Στη χειρότερη θέση βρίσκεται, όπως ήταν αναμενόμενο, η Ελλάδα με το χρέος της να ανέρχεται στο 170,6% του ΑΕΠ. Ακολουθούν η Ιταλία με 120,7%, η Πορτογαλία με 108,1% και η Ιρλανδία με 106,4%.

Τα στοιχεία αυτά επαναφέρουν για άλλη μία φορά στο προσκήνιο το μεγάλο χάσμα που υπάρχει μεταξύ των χωρών της ΕΕ, αναφορικά με την κατάσταση δημόσιων ελλειμμάτων και χρεών.

Απογοήτευση από την Ελλάδα, αισιοδοξία από την Εσθονία

Μεγάλη ανησυχία προκαλούν σε κάθε περίπτωση τα στοιχεία που έρχονται από τις χώρες της κρίσης, αφού δεν φαίνονται ενθαρρυντικά σημεία ανάκαμψης παρά τα σκληρά μέτρα λιτότητας, τις μεταρρυθμίσεις και τις ευρωπαϊκές αλλά και διεθνείς προσπάθειες. Ιδιαίτερα προβληματική είναι η περίπτωση της Ελλάδας, που δεν φαίνεται ακόμη να έχει καταφέρει να βελτιώσει τους κομβικούς αυτούς οικονομικούς δείκτες. Σχετικά με το έλλειμμα, η Ελλάδα έχει περάσει σε ακόμη πιο δεινή θέση,αφού αυτό έχει αυξηθεί από το 2010 κατά 0,3%. Η Ελλάδα θα πρέπει επίσης μέχρι το 2020 να έχει μειώσει το χρέος σε 120%.

Εξίσου προβληματικά είναι τα στοιχεία από την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Aπό την άλλη πλευρά, η Εσθονία, παρά τα σημαντικά οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε στο παρελθόν, έχει καταφέρει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο να ελαχιστοποιήσει έλλειμμα και χρέος, αλλά να σημειώνει πλέον θετικά πρόσημα. Πώς τα κατάφερε; Σύμφωνα με τους Εσθονούς, τα μέτρα λιτότητας και περικοπών που εφαρμόστηκαν, αν και επαχθή, κατάφεραν να «αναστήσουν» την πάλαι ποτέ ρημαγμένη εσθονική οικονομία.

Christoph Hasselbach / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης