Το δραστήριο λόμπι της καπνοβιομηχανίας

Η CEO θεωρείται Μη Κυβερνητική Οργάνωση με έδρα το Άμστερνταμ και από το 2009 παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις δραστηριότητες των οργανωμένων συμφερόντων στις Βρυξέλλες. Θεωρεί ότι το λόμπι της καπνοβιομηχανίας είναι πανίσχυρο και… γενναιόδωρο. Για τις δραστηριότητες και την προβολή των απόψεών του μπορεί να δαπανήσει περισσότερα από 5 εκατομμύρια ευρώ- και αυτό το ποσό αφορά μόνο τους συνεργάτες που φαίνονται στη δημοσιότητα, υπολογίζει η Ρέιτσελ Τένζι, συνεργάτης της CEO.

«Αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Εκατό είναι μόνο εκείνοι οι συνεργάτες του λόμπι που έχουν δηλωθεί στο σχετικό ʻμητρώο διαφάνειαςʼ των Βρυξελλών. Αλλά η καταγραφή είναι εθελοντική, οπότε προφανώς οι πραγματικοί συνεργάτες είναι πολλοί περισσότεροι. Μπορείς να δουλέψεις για τα λόμπι ακόμη και αν δεν δηλώσεις τίποτα ή αν δηλώσεις ό,τι θέλεις εσύ, κανείς δεν πρόκειται να το ελέγξει» λέει η Ρέϊστελ Τένζι.

Ζυμώσεις για τη νέα οδηγία για τον καπνό.

Το μεγαλύτερο στοίχημα για το λόμπι της καπνοβιομηχανίας είναι να σταματήσει την ψήφιση νέας κοινοτικής οδηγίας για τον καπνό. Εάν περάσει η οδηγία στην αρχική μορφή της, οι καπνοβιομηχανίες θα ήταν υποχρεωμένες να καλύπτουν μεγάλο μέρος του πακέτου με εικόνες-σοκ. Η εικόνα ενός ασθενούς με τραχειοτομή ή μίας σάπιας οδοντοστοιχίας σίγουρα δεν θα βοηθούσαν τις πωλήσεις. Επιπλέον η νέα οδηγία απαγορεύει τεχνητές ουσίες που χρησιμοποιούνται ευρέως για να βελτιώσουν τη γεύση του τσιγάρου.

Η μάχη για τη νέα οδηγία είναι σκληρή και έχει ήδη τα πρώτα «θύματα», όπως τον Τζων Ντάλι. Τον περασμένο Οκτώβριο ο Μαλτέζος πολιτικός αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το αξίωμα του Επιτρόπου για θέματα Υγείας, όταν το όνομά του ενεπλάκη σε έρευνα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την καταπολέμηση της απάτης (OLAF). Και αυτό γιατί όπως ανέφερε ο επικεφαλής της Όλαφ Τζιοβάνι Κέσλερ «ήταν ενήμερος για το θέμα, αλλά δεν έκανε τίποτα για να το προλάβει, να το σταματήσει, ή να το αναφέρει αρμοδίως».

Ποιο ακριβώς ήταν «το θέμα»; Πρόκειται για μία απόπειρα δωροδοκίας, που όμως δεν έχει αποδειχθεί. Ένας λομπίστας της καπνοβιομηχανίας είχε καταγγείλει ότι τον προσέγγισε επιχειρηματίας που είχε φιλική σχέση με τον Ντάλι με την υπόσχεση να ασκήσει την επιρροή του για μία πιο ευνοϊκή διατύπωση της νέας οδηγίας ζητώντας ως αντάλλαγμα το απίστευτο ποσό των 60 εκ. ευρώ.

Θύτης ή θύμα ο επίτροπος Ντάλι;

Αποδείξεις δεν υπάρχουν ακόμη, η δικαστική έρευνα διεξάγεται παράλληλα σε πολλές χώρες, κανείς δεν κατηγορεί τον ίδιο τον Ντάλι ότι πήρε ή ζήτησε χρήματα, ενώ ο πρώην επίτροπος κάνει λόγο για «πλεκτάνη» που έστησε το λόμπι της καπνοβιομηχανίας για να τον εξοντώσει πολιτικά και να αποτρέψει την ψήφιση της νέας οδηγίας για τον καπνό.

Ο διάδοχος του Ντάλι στο αξίωμα του Επιτρόπου Υγείας, Τόνιο Μποργκ έσπευσε να δηλώσει με έμφαση, μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του, ότι «η νέα οδηγία δεν έχει πεθάνει, αλλά αντιθέτως ζει και βασιλεύει». Και για να μην υπάρξει καμία αμφισβήτηση, το επανέλαβε και στα ιταλικά: «Δεν έχει αλλάξει ούτε κόμμα στη νέα οδηγία» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ωστόσο το λόμπι δεν έχει χάσει τη μάχη. Η οδηγία παραμένει στα χαρτιά, εάν δεν εγκριθεί από τα 27 κράτη-μέλη και το Ευρωκοινοβούλιο. Θεωρείται βέβαιο, ότι οι δραστήριοι συνεργάτες των λόμπι θα στραφούν τώρα στις εθνικές πρωτεύουσες και στους 750 ευρωβουλευτές. Και μόνο το γεγονός ότι ο προηγούμενος επίτροπος αναγκάστηκε να παραιτηθεί, τους δίνει μία πολύτιμη ανάσα, λέει η Ρέϊτζελ Τένζι: «Αυτή  η καθυστέρηση των δύο μηνών μπορεί να σημαίνει ότι τελικά η οδηγία δεν θα καταφέρει να ολοκληρώσει την πορεία της πριν από τις επόμενες ευρωεκλογές. Αυτό θα σήμαινε ότι στην επόμενη θητεία του Ευρωκοινοβουλίου η νομοθετική διαδικασία θα πρέπει να ξαναρχίσει από την αρχή. Και μπορεί να πάρει άλλα 4-5 χρόνια»

Andreas Reuter / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη