Το κλίμα απειλεί πληθυσμούς πιγκουίνων

Γερμανοί και αμερικανοί ερευνητές από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Oceanites που δραστηριοποιείται υπέρ της προστασίας της Ανταρκτικής, καταφθάνοντας στο νησί Ντεσέπσιον ήρθαν αντιμέτωποι με τη βροχή και τον άνεμο. Αμέσως άρχισαν την καταμέτρηση των πιγκουίνων: σκοπός τους να καταμετρήσουν τους πιγκουίνους που κλωσούν τα αυγά τους εκεί.

Σε ένα νησί 137 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μέλημά τους είναι να καταγράψουν τον αριθμό των πιγκουίνων του είδους τσινστράπ (Chinstrap Penguin), καθώς και τις φωλιές τους. Ο Τόμας Μίλερ εργάζεται στο πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στις ΗΠΑ και ήταν εκεί στη μεγάλη καταμέτρηση του πληθυσμού των πιγκουίνων. «Η αποικία τους απαρτίζεται από σχεδόν 50.000 ζώα, πάντα υπάρχει όμως η περίπτωση να γίνει λάθος στην καταμέτρηση. Γι’ αυτό και την πραγματοποιήσαμε τρεις φορές».

Μύθος η επίδραση των τουριστών

Οι πιγκουίνοι του νησιού έχουν περίπου 80 εκ. ύψος, ζουν στη θάλασσα και κλωσούν τα αυγά τους στις παγωμένες ακτές. «Καβγατζήδες» τους χαρακτηρίζει ο Μίλερ με την εμπειρία που έχει αποκομίσει εκεί, πράγμα που βέβαια δεν καθιστά λιγότερο δραματικό το γεγονός ότι ο πληθυσμός τους τα τελευταία 10 χρόνια έχει μειωθεί κατά ποσοστό σχεδόν 40%. Ωστόσο ο πιγκουίνος δεν κινδυνεύει για την ώρα από αφανισμό. Η εξάπλωσή του είναι ακόμη μεγάλη, υπάρχουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού σε διάφορα μέρη της Ανταρκτικής, καθώς επίσης και σε νησιά του νότιου Ατλαντικού.

Η Ανταρκτική αποτελεί αγαπημένο τουριστικό προορισμό λόγω των πιγκουίνων. Συγκεκριμένα το νησί Ντεσέπσιον είναι εύκολα προσβάσιμο με το πλοίο. Αυτό οδήγησε αρχικά στην ιδέα ότι η πληθυσμιακή μείωση των πιγκουίνων οφείλεται στους τουρίστες. Την άποψη αυτή όμως δεν ενστερνίζεται ο Τ. Μίλερ: «Αν ο τουρισμός επηρέαζε όντως, οι αποικίες των πιγκουίνων στις περιοχές που αποτελούν τουριστικό θέρετρο θα ήταν σαφώς μικρότερες από τις άλλες. Αυτό όμως δε συμβαίνει στην πραγματικότητα. Η μείωση στον αριθμό τους είναι κάτι που συμβαίνει εξίσου, ανεξάρτητα από το αν την περιοχή επισκέπτονται ή όχι οι τουρίστες».

Φυσική επιλογή ή ανθρώπινη ευθύνη;

Ο Τ. Μίλερ και οι συνεργάτες του δεν είναι απόλυτα σίγουροι σχετικά με τους λόγους που οδηγούν στη μείωση των πιγκουίνων. Την υπερθέρμανση του πλανήτη όμως τη θεωρούν μία από τις πιθανότερες αιτίες. «Η αλλαγή του κλίματος στο νησί είναι προφανής. Ακόμη κι εγώ ο ίδιος παρατηρώ κάθε χρόνο το χιόνι και τον πάγο να μειώνονται», σημειώνει.

Παρόλα αυτά δεν επηρεάζονται όλα τα είδη πιγκουίνων εξίσου από τις κλιματικές αλλαγές, αντίθετα κάποια επωφελούνται από αυτήν. Στον πιγκουίνο «γκέντου» (gentoo Penguin), ο οποίος κατοικεί σε διάφορα τμήματα της Ανταρκτικής, φαίνεται να αρέσει η αύξηση της θερμοκρασίας. «Το συγκεκριμένο είδος δεν τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά με τον πάγο και τις χαμηλές θερμοκρασίες», εξηγεί ο Μίλερ. Σύμφωνα με τον καθηγητή Χέδερ Λιντς του πανεπιστημίου Στόνι Μπρουκ στη Νέα Υόρκη, το είδος αυτό του πιγκουίνου φαίνεται να μετακινείται ακόμη νοτιότερα, σε περιοχές που στο παρελθόν η θερμοκρασία ήταν αρκετά χαμηλή για την επιβίωσή του.

Brigitte Osterath / Χρύσα Βαχτσεβάνου

Υπεύθ. σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου