Το Κοσσυφοπέδιο προς την πλήρη ανεξαρτησία

Ήταν στις 17 Φεβρουαρίου του 2008 όταν το τότε κοινοβούλιο της Πρίστινα προχώρησε σε μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία με την υποστήριξη των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γερμανίας και της Γαλλίας. Εντωμεταξύ έχει αναγνωριστεί από 91 επί συνόλου 193 κρατών του ΟΗΕ. Μεταξύ των χωρών που δεν έχουν αναγνωρίσει την Πρίστινα είναι η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ισπανία, η Σλοβακία και η Ρουμανία.

Η αμφιλεγόμενη τότε κήρυξη της επιτηρούμενης ανεξαρτησίας ήταν απόρροια της αποτυχίας εύρεσης συμβιβαστικής λύσης μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου βάσει του σχεδίου Αχτισάαρι, του διαμεσολαβητή των ΗΕ στην περιοχή. Σύμφωνα με καθεστώς αυτό, η Διεθνής Ομάδα Καθοδήγησης (ISG) που είχε συσταθεί ειδικά για το Κοσσυφοπέδιο, διέθετε το δικαίωμα άσκησης βέτο στη νομοθετική διαδικασία ενώ είχε ουσιαστικό λόγο και στην άσκηση εκτελεστικών αρμοδιοτήτων.

Συνταγματική τροποποίηση για την επικύρωση της ανεξαρτησίας

Το Κοσσυφοπέδιο κάνει τώρα το μεγάλο βήμα προς την απόκτηση πλήρους εθνικής κυριαρχίας, ως συνέπεια της διάλυσης της Διεθνούς Ομάδας Καθοδήγησης (ISG). Στην πολιτική αλλά και συνταγματική πράξη, η διάλυση του ISG σημαίνει το τέλος της διεθνούς επιτήρησης και τη μετάβαση σε ένα καθεστώς απόλυτων κυριαρχικών δικαιωμάτων για το Κοσσυφοπέδιο, μετατρέποντάς το σε ανεξάρτητη πλέον κρατική οντότητα.

Η σημαντική αυτή αλλαγή πολιτικού status πρόκειται να επικυρωθεί με τροποποίηση του Συντάγματος, με κύριο σημείο τον καθορισμό των όρων της συνταγματικής μετάβασης από το καθεστώς της επιτηρούμενης σε αυτό της απόλυτης ανεξαρτησίας. Η κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου χαρακτηρίζει τη σημερινή μέρα ιστορική, «αρχή μιας νέας εποχής για τη χώρα». Αντίστοιχα και η ISG επισήμανε σε επίσημη δήλωσή της ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι πλέον μία «σύγχρονη, πολυπολιτισμική δημοκρατία», η οποία μπορεί να θέσει η ίδια τους θεσμούς εκείνους που θα της εξασφαλίσουν μια στέρεη κρατική συνέχεια.

Οικονομική ανέχεια, διαφθορά, ανεργία

Εντούτοις, παρά το γιορτινό κλίμα που επικρατεί στο Κοσσυφοπέδιο, τα σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα φαντάζουν ακόμη ανυπέρβλητα. Από οικονομική σκοπιά δεν έχει ακόμη σε καμία περίπτωση τις δυνατότητες να σταθεί εξίσου ανεξάρτητο στα πόδια του, αναφέρουν ειδικοί στην περιοχή των Βαλκανίων. Πρόκειται για τη φτωχότερη περιοχή των Βαλκανίων με τεράστια ανεργία και διάχυτη διαφθορά. Το μέσο ετήσιο εισόδημα αγγίζει μόλις τα 2.000 € ανά άτομο, η ανεργία ανέρχεται σε ποσοστό 43% του πληθυσμού, ενώ κάτω από το όριο της φτώχειας ζει περίπου το 40%.

Ανεξαρτησία μεν, υπό όρους δε

Το Κοσσυφοπέδιο παίρνει πλέον αυτή την άσχημη οικονομική και κοινωνική κατάσταση στα χέρια του, δίχως εξωτερικές παρεμβάσεις. Κυβέρνηση και αστυνομία αναλαμβάνουν τα ηνία για την καταπολέμηση της διαφθοράς και την πάταξη της εγκληματικότητας. Ωστόσο, ακόμη οι τοπικές αρχές δεν είναι απόλυτα έτοιμες για να αναλάβουν άμεση δράση. Όπως φαίνεται, θα χρειαστούν ακόμη τη συνδρομή τόσο της KFOR του NATO όσο και της EULEX, της ευρωπαϊκής αστυνομικής δύναμης που επιτελούσε στο μεσοδιάστημα διοικητικά καθήκοντα.

Συν τοις άλλοις, εξακολουθούν να παραμένουν ανοιχτά και άλλα εθνικά ζητήματα, όπως η κατοχύρωση της σερβικής μειονότητας στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας Γκόραν Μπογκντάνοβιτς «μένει ακόμη να λυθεί το ζήτημα της ελευθερίας της μετακίνησης, το ζήτημα των σερβικών περιουσιών και πάνω από όλα η έλλειψη διάθεσης συμφιλίωσης μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα». Σημειώνει μάλιστα πως αυτά αποτελούν σοβαρά διπλωματικά ζητήματα που δε μπορούν να επιλυθούν, παρά μόνο με τη μεσολάβηση της διεθνούς κοινότητας.

Bahri Cani / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου