Το «μεγάλο κόλπο» για την αναμόρφωση της ΕΕ

Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας Welt am Sonntag, οι επικεφαλείς των οργάνων της ΕΕ επεξεργάζονται σχέδιο τεσσάρων σημείων για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη, το οποίο θα παρουσιαστεί στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.
Η εφημερίδα κάνει λόγο για ένα απόρρητο σχέδιο. Ωστόσο, κατά την προηγούμενη έκτακτη σύνοδο κορυφής, στις 23 Μαΐου, οι Χέρμαν φαν Ρομπέι, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Μάριο Ντράγκι επιφορτίσθηκαν από τους «27» με την επεξεργασία προτάσεων σε τέσσερεις τομείς: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τραπεζική ένωση, δημοσιονομική ένωση, πολιτική ένωση». Οι εν λόγω διαβουλεύσεις έχουν κρατηθεί μέχρι τώρα μακριά από τη δημοσιότητα.

Τραπεζική Ένωση με ενιαία εποπτεία

«Πρόκειται για ένα σχέδιο δράσης που θα διαμορφώσει την ατζέντα της ΕΕ για τα επόμενα 5 με 10 χρόνια», αναφέρει η Welt am Sonntag. Και αυτό γιατί, σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της ΕΕ που δεν κατονομάζει η εφημερίδα, η εμβάθυνση της ευρωζώνης αποτελεί το μοναδικό μέσο για τη σταθεροποίησή της.
Το μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη δεν είναι πλέον εάν θα παραμείνει ή όχι η Ελλάδα στην ευρωζώνη, αλλά εάν η Ισπανία θα κατορθώσει να διασώσει τις τράπεζές της. Ήδη τις προηγούμενες εβδομάδες η Κομισιόν παρέπεμπε με αφορμή την Ισπανία σε νέες ιδέες για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο έριξε την ιδέα της «Τραπεζικής Ένωσης με ενιαία εποπτεία και κοινή διασφάλιση των καταθέσεων».
Ο Μπαρόζο δεν θέλησε να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις. Αντίθετα, ο ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν φρόντισε να μας προϊδεάσει. Μιλώντας με το γάλλο υπουργό Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων χαρακτήρισε «σημαντικό να γίνουν σκέψεις για το ενδεχόμενο μιας απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών». Αυτό σημαίνει oι τράπεζες να έχουν άμεση πρόσβαση στους μηχανισμούς στήριξης EFSF και ESM χωρίς να πρέπει προηγουμένως να υπαχθούν οι χώρες τους στα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης.

Οι πολιτικοί θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν με την ΕΕ

Το Βερολίνο θα προτιμούσε να παραμείνουν ως έχουν τα πράγματα, καθώς φοβάται ότι θα κληθεί να αναλάβει ευθύνες και για τις ισπανικές τράπεζες, χωρίς να τις ελέγχει. Και σίγουρα οι δηλώσεις του Μοσκοβισί μάλλον δεν καθησύχασαν την Άγκελα Μέρκελ. «Είμαστε κι εμείς υπέρ μιας τραπεζικής ένωσης. Πρόκειται για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του μονίμου μηχανισμού στήριξης, ESM. Ελπίζω τα θέματα αυτά να είναι στην ατζέντα της συνόδου κορυφής στις 28 και 29 Ιουνίου και να σημάνει ένα άνοιγμα προς το μέλλον», τόνισε ο γάλλος υπουργός.
Κατά την προχθεσινή της συνάντηση της με τον πρόεδρος της Κομισιόν, η καγκελάριος Μέρκελ τάχθηκε πάντως υπέρ της ευρωπαϊκής εποπτείας στις μεγάλες τράπεζες που θεωρούνται συστημικά σημαντικές. Αλλά αυτός –όπως είπε- είναι ένας μεσοπρόθεσμος στόχος. Η Άγκελα Μέρκελ απέφυγε να χρησιμοποιήσει τον όρο «τραπεζική ένωση», ωστόσο και η ίδια παραδέχεται ότι το ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Σύμφωνο συνιστά ένα πρώτο ,αλλά όχι επαρκές βήμα για την υπέρβαση της κρίσης.

Με την επισήμανση της αυτή η καγκελάριος έρχεται να συμμερισθεί εν μέρει τις ανησυχίες του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος δεν κρύβει ότι φοβάται για το μέλλον του ευρώ εάν δεν γίνουν περαιτέρω βήματα στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης της ΕΕ.
Το μήνυμα του προέδρου της ΕΚΤ είναι σαφές. Οι πολιτικοί θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν με την ΕΕ. Με μικρά βήματα δεν είναι πλέον δυνατή η διάσωση της ευρωζώνης. Η επόμενη σύνοδος κορυφής ίσως δώσει μια πρώτη απάντηση σε αυτά τα ζωτικά για την Ευρώπη ερωτήματα.

Christoph Hasselbach/Σταμάτης Ασημένιος

Υπεύθ. Σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος