Το φεστιβάλ του ψηφιακού μέλλοντος Transmediale 2010

Πάνω από 50 φιλμ, δέκα περφόρμανς, εκθέσεις και μία συζήτηση στρογγυλής τραπέζης θα έχουν την ευκαιρία να δουν οι επισκέπτες της φετινής Transmediale στο Haus der Kulturen der Welt στο Βερολίνο. Από το 1988 που πρωτοστήθηκε στο ευρύτερο πλαίσιο της Berlinale, η Transmediale αποτελεί το βήμα για την ψηφιακή καλλιτεχνική πρωτοπορία. Στο μεταξύ όμως έχει εξελιχτεί και σε χώρο κριτικής ματιάς για το ρόλο της ψηφιακής τεχνολογίας στη σημερινή εποχή. Παράδειγμα, τα 1246 μικρά ξυπνητήρια που έχουν στηθεί σε ένα αμφιθέατρο και μετρούν ξέφρενα το χρόνο. Μόνο που το καθένα δείχνει διαφορετική ώρα .

Μηχανή συμπτώσεων

Μια μηχανή συμπτώσεων ονομάζει την κατασκευή του το καναδικό δίδυμο των καλλιτεχνών. «Το κάθε ρολόι έχει το δικό του ξεχωριστό ήχο, και με 1200 και πάνω ρολόγια προκύπτει μια ιδιόμορφη μουσική, που αλλάζει συνεχώς», λέει ο συνθέτης Ε. Μένταν. Τίποτα δεν μένει το ίδιο, κάθε δευτερόλεπτο ακούγεται και κάτι άλλο, χάρη στις αστάθμητες συμπτώσεις και την ιδιαιτερότητα του κάθε ξεχωριστού κομματιού. Ένα δείγμα ότι παρά την τάση ομογενοποίησες και τα παγκοσμιοποιημένα προϊόντα, τα άτομα παραμένουν με τις δικές τους ιδέες και συναισθήματα που δεν μπορούν έτσι χωρίς δεύτερη κουβέντα να κυριαρχηθούν και να χειραγωγηθούν.

Αποτυχημένες ουτοπίες

Δείγμα αποτυχημένης ουτοπίας της μεταμοντέρνας εποχής είναι το διαστημόπλοιο που έστησε το διαστημικό γραφείο του Βερολίνου στην Transmediale. 300 και πλέον πόρτες από το κατεδαφισμένα οικοδομικά συγκροτήματα του Halle-Neustadt της πρώην DDR. Μια πόλη που ιδρύθηκε το 1964. Από το τότε δείγμα της πολεοδομικής ουτοπίας μένει μόνο μια θολή ανάμνηση. Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι: ποιες κατασκευαστικές φόρμες του παρελθόντος αντέχουν στο χρόνο και έχουν μέλλον στη διαμόρφωση των πόλεων», λέει ο κοινωνιολόγος Ματίας Ρικ. Το έργο αυτό βγάζει στην επιφάνεια το ρομαντισμό της έκθεσης που θέλει να δείξει ότι βασικά είναι στραμμένη στο μέλλον, αλλά οι εγκαταστάσεις μεμονωμένες είναι αποτυχημένες ουτοπίες του παρελθόντος.

Μοντέλα του μέλλοντος

Χρειαζόμαστε μια εντελώς άλλη ιδέα, ένα εντελώς άλλο σχέδιο για το τι μπορεί να είναι το μέλλον. Πώς μπορούμε να φωτίσουμε τους κοινωνικούς συσχετισμούς με ένα άλλο φως», λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Transmediale Στέφεν Κόβατς. Να αναπτυχθούν μοντέλα του μέλλοντος που θα αντέχουν στο χρόνο. Στην Transmediale 2010 ο φακός δεν εστιάζει τόσο στις προκλήσεις του μέλλοντος στις απειλές που μπορεί να εγκυμονεί η ψηφιακή τεχνολογία. Αντ΄ αυτού το βλέμμα γυρίζει πίσω. Και από το πρωτοποριακό φεστιβάλ του μέλλοντος που μέχρι πρότινος εξελίσσεται σε ένα με πολιτική κριτική θεώρηση τεχνολογικό φεστιβάλ.

Christoph Richter / Γιώργος Παππάς

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης