Υπογραφή για τον αγωγό Ναμπούκο στην ΄Αγκυρα

Η διπλωματία των αγωγών εμπλουτίζεται σήμερα με την υπογραφή άλλης μιας ενεργειακής συμφωνίας. Στην Άγκυρα, υπογράφεται συμφωνία πλαίσιο για τα δικαιώματα συνεκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, που από το 2013, όπως προγραμματίζεται τουλάχιστον, θα ρέει μέσα από την επικράτεια 5 χωρών, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Ουγγαρίας και της Αυστρίας. Ο αγωγός φέρει το όνομα Ναμπούκο, και δεν έχει καμία σχέση με τη Βαβυλώνα και τον Ναβουχοδονόσορα της γνωστής όπερας του Βέρντι. Πρόκειται για ένα έργο μαμούθ, που στηρίζεται από την Ε.Ε. και παρασκηνιακά από τις ΗΠΑ, για την απεξάρτηση της γηραιάς ηπείρου από τη ρωσική ενεργειακή.

Αναβαθμίζεται η Τουρκία

Η υπογραφή της σημερινής συμφωνίας στην Άγκυρα δεν συνοδεύτηκε από το γνωστό χορωδιακό κομμάτι της όπερας Ναμπούκο του Βέρντι. Δεν υπάρχει εξάλλου τίποτα το κοινό, εκτός του ότι η επίσκεψη στην όπερα της Βιέννης εκείνο το βράδυ του Οκτωβρίου του 2002 ώθησε τους εκπροσώπους 5 ενεργειακών κολοσσών να δώσουν το όνομα Ναμπούκο στο μεγαλεπήβολο σχέδιό τους. 40 χιλιόμετρα έξω από τη Βιέννη, στην περιοχή Μπαουμγκάρντεν, στον τεράστιο σταθμό αναδιανομής φυσικού αερίου ρωσικής προέλευσης, θα τελειώνει ο αγωγός Ναμπούκο. Η κατασκευή του αναμένεται να αρχίσει το 2011 και η πορεία που θα ακολουθήσει ο αγωγός θα οδηγήσει μέσα από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία και την Τουρκία.

Το 2014 θα μπει σε λειτουργία, ενώ σε δεύτερη φάση θα διακλαδωθεί και ανατολικότερα, μέσω της Γεωργίας και του Ιράν. Το συνολικό μήκος θα φτάσει τα 3.300 χιλιόμετρα, ο αριθμός των αγωγών θα αγγίξει τους 20.000 και το κόστος θα ξεπεράσει τα 8 δις ευρώ. Το φυσικό αέριο θα έρχεται καταρχήν από το Αζερμπαϊτζάν, μια χώρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που θωρείται ότι έχει από τα πλουσιότερα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο.

Το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει εξεδήλωσε και το Τουρκμενιστάν, ενώ η Τουρκία, από την οποία θα περάσει το μεγαλύτερο τμήμα του αγωγού, εγκατέλειψε το αίτημα για αγορά του 15% του διερχόμενου αερίου, που ήταν το βασικό εμπόδιο για την υπογραφή της σημερινής συμφωνίας. Η θέση της Άγκυρας αναβαθμίζεται σημαντικά και γίνεται παγκόσμιος ενεργειακός παίκτης

Ναμπούκο κατά Southstream,

Το νέο έργο, που καθρεφτίζει την αγωνία της Ε.Ε. να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια αλλά και να διαφοροποιήσει τις ίδιες τις πηγές ενέργειας, «κάθεται» σε τρεμάμενα πόδια. Δεν είναι μόνο το τεράστιο κόστος, αλλά και η πληθώρα των συμμετεχόντων κρατών που δυσκολεύει τη μεταξύ τους συνεννόηση. «Από τεχνικής απόψεως το έργο είναι εφικτό», πιστεύει ο καθηγητής Φραντς Γιόζεφ Άλτμαν από το Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική. «Εφικτό είναι και όταν οι συμμετέχουσες χώρες συμφωνήσουν μεταξύ τους, όταν το κονσόρτσιουμ αποφασίσει στο μοίρασμα της χρηματοδότησης και όταν οι χώρες εντοπίσουν ακριβώς τα συμφέροντά τους, κάτι που πρέπει να κάνουν, γιατί το Ναμπούκο είναι ένα ευρωπαϊκό σχέδιο, ενώ το Bluestream, είναι ένα ρωσικό πρόγραμμα».

Ναμπούκο, Bluestream, Northstream, Southstream, TGI, αυτά είναι τα ονόματα μερικών ακόμη αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, σε αυτό το πολύπλοκο παιγνίδι των αγωγών για γερά νεύρα, που αποδεδειγμένα διαθέτουν οι Ρώσοι. Η πρόσφατη συμφωνία του επικεφαλής της Γκάζπρομ, Αλεξέι Μίλλερ με το Αζερμπαϊτζάν για την εκμετάλλευση των ανεξάντλητων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο Σαχ Ντενίζ αποτελεί χτύπημα για τους Ευρωπαίους και το Ναμπούκο. Οι εισαγωγές μάλιστα αζέρικου αερίου μπορεί να αρχίσουν μάλιστα από του χρόνου.

«Οι Ρώσοι παίζουν πολύ έξυπνα», υποστηρίζει ο Γερμανός καθηγητής, «κυρίως όταν πρόκειται για χρηματοδότηση. Κι αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα με το Ναμπούκο, ότι οι συμμετέχοντες είναι πολλοί και είναι δύσκολη η εναρμόνιση τους».

Η Ρώσοι παίζουν δυνατά και με τον αγωγό Southstream, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από τις χώρες της Κασπίας μέσω της Μαύρης Θάλασσας στη Βουλγαρία και από εκεί στην Ελλάδα, είναι ο γνωστός μας αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, ενώ μέσω άλλου αγωγού το φυσικό αέριο θα φτάνει και στην Αυστρία. Παρατηρητές εκτιμούν ότι ο Southstream θα τεθεί σε λειτουργία νωρίτερα από τον Ναμπούκο.

Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου