Υποθηκευμένη η ουκρανική προεδρία

Την προεδρία της Οργάνωσης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) αναλαμβάνει από σήμερα και για ένα χρόνο η Ουκρανία. Μια προεδρία ήδη υποθηκευμένη λόγω των διεθνών επικρίσεων σε βάρος της κυβέρνησης του Κιέβου για τις συνθήκες φυλάκισης της πρώην πρωθυπουργού, Γιούλιας Τιμοσένκο.

Επικρίσεις

Οι κατηγορίες για μεθοδεύσεις στη δικαιοσύνη και οι αμφιβολίες για τον τρόπο διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών αποτελούν κακές προϋποθέσεις εκκίνησης, έγραφε τις προάλλες η εβδομαδιαία εφημερίδα «Dserkalo tyschja». Την ίδια άποψη πρεσβεύουν και γερμανοί εμπειρογνώμονες, όπως ο Βόλφγκανγκ Τσέλνερ, επικεφαλής του Κέντρου Ερευνών του ΟΑΣΕ, στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Η Σούζαν Στιούαρτ από το Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική στο Βερολίνο υποστηρίζει ότι τα τελευταία χρόνια η φήμη της Ουκρανίας έχει υποστεί πλήγμα εξ αιτίας των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αλλά και της έλλειψης προόδου στη διαδικασία εκδημοκρατισμού. Η Ουκρανία είναι η δεύτερη πρώην δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης που αναλαμβάνει την προεδρία στον ΟΑΣΕ. Η πρώτη ήταν το Καζαχστάν, το 2010, που κι αυτό τότε είχε υποστεί κριτική για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η πρακτική πριν λίγα χρόνια ήταν να επιλέγονταν στην προεδρία κράτη που εκπληρώνουν ένα μίνιμουμ δημοκρατικών προδιαγραφών, πρακτική που εγκαταλείφθηκε στη συνέχεια.

Από το Βανκούβερ ως το Βλαδιβοστόκ

Σήμερα ο ΟΑΣΕ, που αποτελεί μετεξέλιξη της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη, πολεμά για να μην πνιγεί στην ασημαντότητά της. Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας βρίσκονται στην κορυφή του στρατηγικού προσανατολισμού της. Αν και αγκαλιάζει 57 χώρες, από το Βανκούβερ μέχρι το Βλαδιβοστόκ, μεταξύ αυτών τις ΗΠ και τη Ρωσία, η αντιπαλότητα των δύο αυτών δυσχεραίνει το έργο της. «Γιατί από τη μια οι ΗΠΑ και οι δυτικές χώρες οχυρώνονται πίσω από αξιώσεις για προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», υποστηρίζει ο Βόλφγκανγκ Τσέλνερ, επικεφαλής του Κέντρου Ερευνών του ΟΑΣΕ στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. "Από την άλλη η Ρωσία βρίσκεται η Ρωσία που δυσκολεύει την αναζήτηση τομέων συνεργασίας».

Εάν θελήσει…

Η Ρωσία και οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες επικρίνουν τον ΟΑΣΕ για ανάμειξη στις εκλογικές διαδικασίες τους. Πάντως στη σύνοδο κορυφής των υπουργών Εξωτερικών του περασμένου Δεκεμβρίου αποφασίστηκε η μεταρρύθμιση του οργανισμού μέχρι το 2015. Εάν η Ουκρανία μπορεί να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση, είναι αμφίβολο. Η κυβέρνηση κάνει προσπάθειες για να μην καλλιεργήσει μεγάλες προσδοκίες. Ανάμεσα στις προτεραιότητές της είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η ενεργειακή ασφάλεια και η λύση παλαιών διενέξεων. Ορισμένοι παρατηρητές στο Κίεβο πιστεύουν ότι η ουκρανική προεδρία θα χαθεί στην διπλωματική ρουτίνα. Γιατί προεδρία σημαίνει καταρχήν καλλιέργεια επαφών, οργάνωση συναντήσεων ή ανάθεση αποστολών. Με επιτήρηση εκλογών η προεδρία δεν έχει σχέση. Ο Βόλφγκανγκ Τσέλνερ, ωστόσο, είναι αισιόδοξος. Και παραπέμπει στο Καζαχστάν, που παρά το ότι δεν είναι και η πιο δημοκρατική χώρα, έδειξε, όταν ξέσπασαν συγκρούσεις στην Κιργισία, ότι μπορεί να συμβάλει στην επίλυση κρίσεων.

Roman Goncharenko/Ειρήνη Αναστασοπούλου
Υπεύθ. Σύνταξης Σπύρος Μοσκόβου