Φραγμοί στην έρευνα με υβρίδια ανθρώπου και ζώων

Από την αιγυπτιακή σφίγγα μέχρι τον αρχαιοελληνικό κένταυρο, η μυθολογία είναι γεμάτη από μυστηριακά πλάσματα, τα οποία αποτελούν γενετικές διασταυρώσεις ανθρώπου με ζώα. Τέτοιες διασταυρώσεις δημιουργούνται σήμερα τεχνητά σε ερευνητικά εργαστήρια για την ανακάλυψη νέων θεραπευτικών μεθόδων.
Η σύνθεση των υβριδίων έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Αυτά προκύπτουν από πειραματόζωα, στα οποία εμφυτεύονται ανθρώπινα κύτταρα, ιστοί και όργανα.

Σύνθεση μοσχευμάτων

Στο Ινστιτούτο Κυτταρικής Θεραπείας και Ανοσολογίας Frauenhofer στη Λειψία χρησιμοποιούνται για την έρευνα, μεταξύ άλλων, ποντίκια με ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα για να διερευνηθούν τα αίτια απόρριψης μοσχευμάτων από τον ανθρώπινο οργανισμό. Σκοπός, σύμφωνα με τον καθηγητή Φρανκ Έμριχ, είναι η καλύτερη αξιοποίηση των μοσχευμάτων.

«Ένας από τους σημαντικότερους στόχους για τα επόμενα χρόνια είναι να κάνουμε το ανοσοποιητικό να μην αντιλαμβάνεται τις δομές ενός μοσχεύματος. Αν επιτευχθεί αυτό, θα υπάρχει μελλοντικά η δυνατότητα σύνθεσης ιστών, αλλά και πιο περίπλοκων οργάνων, χωρίς να προέρχονται πάντα από την ίδια μορφή ζωής».

Επιστήμονες στη Χαϊδελβέργη προσπαθούν αυτό το διάστημα να συνθέσουν με τέτοιες μεθόδους μία λειτουργική ανθρώπινη καρδιά στη βάση μίας καρδιάς γουρουνιού.

Διατάραξη ταυτότητας

Κατά κανόνα θεωρείται η εμφύτευση ανθρώπινων ιστών σε ζώα και αντίστροφα ορθή από βιοηθική σκοπιά. Βοηθά άλλωστε στην εξέλιξη θεραπευτικών μεθόδων για ασθένειες, όπως το Πάρκινσον και το Αλτσχάιμερ.
Η αυξημένη μεταβίβαση κυτταρικών δομών ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα από τους ερευνητές θέτει το ερώτημα της αλλοίωσης της ταυτότητας τόσο του ανθρώπου, όσο και των ζώων. Η γερμανική Επιτροπή Βιοηθικής δεν θεωρεί μία τέτοια αλλοίωση απίθανη.

Ο κ. Βολφ-Μίχαελ Κατενχούζεν τονίζει ότι υπάρχουν συγκεκριμένοι τομείς, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί για την ανθρώπινη υπόσταση, όπως το νευρικό σύστημα και ο εγκέφαλος. Σημειώνει επίσης πως «ο εγκέφαλος πρέπει να αποτελεί ταμπού. Άποψή μας είναι ότι κυρίως στα ζώα, των οποίων ο εγκέφαλος έχει παρόμοια δομή με τον ανθρώπινο, όπως οι ανθρωποειδείς πίθηκοι, πρέπει να διατηρούμε μεγάλες επιφυλάξεις απέναντι σε τέτοια πειράματα».

Η γερμανική Επιτροπή Βιοηθικής προτείνει να απαγορευθεί η έρευνα στους ανθρωποειδείς πιθήκους με διάταξη στο πλαίσιο του νόμου προστασίας των ζώων, η οποία δεν ευθυγραμμίζεται με τις σχετικές οδηγίες της ΕΕ. Επιδιώκει την απαγόρευση της μεταβίβασης όχι μόνο ανθρώπινων εμβρύων σε ζώα, αλλά και ζωικών εμβρύων στους ανθρώπους.

Lydia Heller / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου