Χάρολντ Πίντερ - ο φετινός νομπελίστας λογοτεχνίας

�ομή του βραβείου στη Στοκχόλμη πρέπει να μιλήσω. Θα χρειαστώ πολύ κουράγιο.»

Ο διάσημος Άγγλος δραματικός και θεατρικός συγγραφέας, ο μεγαλύτερος ίσως της Μεγάλης Βρετανίας στον 20ο αιώνα, γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου του 1930 στο Λονδίνο. Ο πατέρας του ήταν ράφτης εβραϊκής καταγωγής, του οποίου οι πρόγονοι είχαν μεταναστεύσει από την Πορτογαλία στη Μεγάλη Βρετανία. Πέρασε τα παιδικά και νεανικά του χρόνια στις εργατικές γειτονιές του ανατολικού Λονδίνου. Εμφανίστηκε το 1957 με το θεατρικό του έργο «Το Δωμάτιο» που ανέβασε στο θέατρο του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ αποσπώντας τις πρώτες διθυραμβικές κριτικές. Τα πιο γνωστά του έργα, όλα ανεβασμένα σε ελληνικά θέατρα, είναι: «Πάρτι γενεθλίων», «Ο επιστάτης», «Ο γυρισμός», η «Προδοσία», «Το τοπίο», «Η νύχτα», «Η σιωπή», «Η βουνήσια γλώσσα» και τα «Νεκρή ζώνη» και «Τέφρα και σκιά» που ανέβηκαν και το 2000, παρουσία του ίδιου του συγγραφέα, στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων.

Το ελληνικό θεατρόφιλο κοινό γνωρίζει τον Χάρολντ Πίντερ από το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν της δεκαετίας του 1960. Ο Κάρολος Κουν είχε δηλώσει επανειλημμένα γοητευμένος με το στιλ του, ενώ πίστευε πως ο Πίντερ τον βοηθούσε να προσεγγίσει την αρχαία τραγωδία.

Ο Χάρολντ Πίντερ παντρεύει το ονειρικό και το ρεαλιστικό δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα φόβου, ένα στιλ που οι κριτικοί ονόμασαν ‘πιντερέσκ’. Αυτό ακριβώς είναι όχι μόνον το χαρακτηριστικό του, αλλά και η ουσιαστική του προσφορά και δυσκολία. Πολλά έργα του έγιναν κινηματογραφικές επιτυχίες όπως «Η γυναίκα του Γάλλου λοχαγού» το 1981 και «Η Προδοσία» το 1983 τα οποία προτάθηκαν μάλιστα και για το όσκαρ. Ο Πίντερ δεν γράφει μόνον, αλλά σκηνοθετεί και παίζει στο θέατρο ή τον κινηματογράφο.

Πριν τέσσερις ημέρες είχε τα γενέθλιά του, έγινε 75 ετών. Στη βρετανική τηλεόραση όμως εκτός από μια εκπομπή στο τρίτο πρόγραμμα του BBC πέρασαν απαρατήρητα. Να θυμίσουμε ότι ο Χάρολντ Πίντερ ήταν από τους λίγους συγγραφείς που τάχθηκαν κατά του πολέμου εναντίον της Γιουγκοσλαβίας και του πολέμου εναντίον του Ιράκ. Τον Ιούνιο μάλιστα του 2003 χαρακτήρισε την Αμερική «ναζιστική» και τον Μπλερ «παραπλανημένο ηλίθιο», ενώ στηλίτευσε την τακτική της κυβέρνησής του δηλώνοντας: «Και στην βρετανική κοινωνία, όπου οι πολίτες ενθαρρύνονται όλο και πιο πολύ να μην χρησιμοποιούν τον εγκέφαλό τους, ο μόνος τρόπος διαμαρτυρίας είναι η σκέψη, η διανόηση και η αλληλεγγύη».

Το πολιτικό του πιστεύω είναι ίσως η αιτία που αρκετοί κριτικοί τουλάχιστον στη Γερμανία και στην Αυστρία ξεσπάθωσαν ήδη από χθες κατά της σουηδικής ακαδημίας γιατί «βραβεύει μόνον τις πολιτικές πόζες και όχι τη λογοτεχνία» όπως δήλωσε ο γνωστός κριτικός λογοτεχνίας Ντένις Σεκ είκοσι λεπτά μετα την αναγγελία του ονόματος του φετινού νομπελίστα λογοτεχνίας.