Χαμηλές προσδοκίες για το συριακό στη Γενεύη

Στα μέσα του 2011 στελέχη του κυβερνητικού στρατού που λιποτάκτησαν συνέστησαν μαζί με άλλους αντικαθεστωτικούς τον -μάλλον κοσμικό- Ελεύθερο Συριακό Στρατό. Αρχικός τους στόχος ήταν να προστατεύουν τους ειρηνικούς διαδηλωτές από τη βία του καθεστώτος Ασάντ και να προκαλέσουν την πτώση του με στρατιωτικά μέσα.

Παράλληλα στα όπλα κατέφυγαν τότε και οπαδοί της σουνιτικής, εν μέρει φονταμενταλιστικής αντιπολίτευσης στη χώρα. Αυτοί χρηματοδοτήθηκαν και εξοπλίστηκαν από κράτη του Κόλπου κα δεν άργησαν να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στον πόλεμο κατά του σύρου προέδρου. Η κοσμική αντιπολίτευση αντίθετα δεν στηρίχθηκε με τον ίδιο ζήλο για παράδειγμα από τη Δύση.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ επεδίωξε τη ριζοσπαστικοποίηση των μαχών, αποφυλακίζοντας εξτρεμιστές και επιτρέποντας στα κρατικά μέσα ενημέρωσης να θρέφουν το μίσος ανάμεσα στις διαφορετικές θρησκευτικές ομάδες. Σύμφωνα με την Όλα Αμπάς, πρώην τηλεπαρουσιάστρια που εγκατέλειψε τη Συρία το 2012, «το καθεστώς υποδαυλίζει κυρίως θρησκευτικές διαμάχες. Έτσι ξυπνά ένα σεκταριστικό τέρας».

Αποφασισμένος να συνεχίσει τον πόλεμο ο Άσαντ

Σήμερα ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός έχει εξασθενήσει αισθητά. Εμφανώς ισχυρότερη είναι η φονταμενταλιστική ισλαμιστική οργάνωση Αχράρ αλ Σαμ, η οποία ανήκει μαζί με εκπροσώπους παρόμοιων οργανώσεων και εξόριστους αντικαθεστωτικούς στη λεγόμενη Υψηλή Επιτροπή Διαπραγματεύσεων για τη Συρία. Αυτή συστάθηκε στη Σαουδική Αραβία και συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις της Γενεύης, ωστόσο χωρίς τη συνδρομή της Αχράρ αλ Σαμ, που δεν ταυτίζεται πλέον με τις θέσεις της επιτροπής.

Στα βορειοανατολικά της Συρίας κυριαρχεί εν μέρει το Ισλαμικό Κράτος, εναντίον του οποίου το καθεστώς πολεμά μόνο σπασμωδικά. Το ίδιο κάνει και απέναντι στο συριακό παρακλάδι της Αλ Κάιντα, την Φατάχ αλ Σαμ.

Η στρατιωτική συνδρομή της Ρωσίας το 2015 αναχαίτισε τον κίνδυνο κατάρρευσης του Άσαντ. Στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων στη Γενεύη βρίσκεται η επιδίωξη πολιτικής λύσης για τον συριακό εμφύλιο, με πολλές αντιπολιτευόμενες ομάδες να ζητούν ένα μέλλον χωρίς τον Άσαντ. Ένα ενδεχόμενο που απορρίπτουν ωστόσο κατηγορηματικά η Δαμασκός, το Ιράν και η Ρωσία.

Ο ίδιος ο σύρος πρόεδρος σε πρόσφατη συνέντευξή του σε γαλλικά μέσα φάνηκε ανυποχώρητος: «Δεν έχω νικήσει ακόμη. Ο πόλεμός μας δεν έχει τελειώσει».

Γιούργκεν Στρίγιακ (ARD) / Άρης Καλτιριμτζής