Ψυχολογική «ανάσα» για τους πρόσφυγες

Ο Ζαν Μαμαντού Μπολόντο είναι ένας γεροδεμένος άνδρας 45 ετών από την Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Στην πατρίδα του ήταν αστυνομικός και προπονητής της εθνικής ομάδας μποξ και συμμετείχε ενεργά στα κοινά. Ήταν παντρεμένος με τέσσερα παιδιά. Πέρασε αρκετός χρόνος μέχρι να είναι σε θέση σήμερα να μιλήσει για τις τραυματικές εμπειρίες που έζησε φυλακισμένος στη χώρα του, καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα ντρεπόταν να κοιτάξει άλλον άνθρωπο στα μάτια.

Ιστορίες μέσα από την φυλακή

Μια μέρα ο Μπολόντο έπεσε ξαφνικά θύμα επίθεσης στο δρόμο. Λίγο αργότερα με συνοπτικές διαδικασίες βρέθηκε στα κελιά της φυλακής. Τον λόγο της κράτησης του δεν τον έχει μάθει μέχρι σήμερα. Στην φυλακή του συνέβησαν τραγικά γεγονότα: «Το βράδυ ήμουν για τους άλλους κρατούμενους 'γυναίκα'», περιγράφει χαρακτηριστικά. Τη λέξη «βιασμό» δεν μπορεί μέχρι σήμερα ούτε καν να την προφέρει. Ο δυναμικός πρώην αστυνομικός που ήταν κάποτε υπεύθυνος για την ασφάλεια των συμπολιτών του, ήταν πλέον ανήμπορος.

Ωστόσο κατάφερε να δραπετεύσει από την φυλακή πριν τρία χρόνια. Την οικογένεια του όμως δεν την έχει δει από τότε. Επόμενος προορισμός του ήταν η Γερμανία, όπου διαπίστωσε πόσο μόνος είναι και πόσο τον είχαν επηρεάσει τα θλιβερά γεγονότα που είχε βιώσει στην πατρίδα του. Στη Γερμανία επισκέφθηκε το κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης προσφύγων PSZ του Ντίσελντορφ για να ακολουθήσει ειδική θεραπεία προκειμένου να ξεπεράσει την τραυματική εμπειρία της φυλακής αλλά και της αναγκαστικής φυγής από την πατρίδα του.

Το αίσθημα ασφάλειας είναι σημαντικό

«Οι άνθρωποι που έρχονται εδώ δεν είναι μόνο ξένοι στο καινούργιο περιβάλλον. Βρίσκονται σε ένα προσωπικό, συναισθηματικό χάος», αναφέρει η Ανέτα Βιντγκάσε, κοινωνική λειτουργός του κέντρου ψυχολογικής υποστήριξης στο Ντίσελντορφ. Οι ασθενείς που ζητούν βοήθεια υποφέρουν συχνά από αυπνίες, κάνουν συνεχώς αναδρομές στο τραυματικό παρελθόν τους, έχουν ψυχολογικές εκρήξεις και προβλήματα συγκέντρωσης. Στόχος του κέντρου αυτού είναι να κάνει τους πρόσφυγες να νιώθουν ασφαλείς και ευπρόσδεκτοι.

Πρωταρχικός στόχος της θεραπείας των ασθενών είναι η σταθεροποίηση της σωματικής και ψυχικής υγείας τους αλλά και η βοήθεια στη ρύθμιση ποικίλων νομικών θεμάτων. Μετά την ρύθμιση των διαδικαστικών θεμάτων, το βάρος πέφτει στην ψυχοθεραπεία των πελατών και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ ψυχολόγου και ασθενή. Μάλιστα η πλειοψηφία των ψυχοθεραπευτών του ιδρύματος έχουν και οι ίδιοι μεταναστευτικό υπόβαθρο. «Μία τραυματική εμπειρία είναι σαν μία πληγή στο δέρμα», μας εξηγεί η Ανέτε Βιντγκάσε. «Η πληγή με το πέρασμα του χρόνου θα γιατρευτεί αλλά θα αφήσει το σημάδι της, την ουλή της. Κάποιες φορές θα εξακολουθεί να πονάει αλλά μπορείς να ζήσεις με αυτό. Αυτός είναι και ο στόχος μας, να μπορούν οι ασθενείς να ζήσουν στο μέλλον έχοντας ξεπεράσει τις τραυματικές εμπειρίες».

«Η θεραπεία μου έσωσε τη ζωή»

Τα κέντρα ψυχολογικής υποστήριξης, όπως αυτό του Ντίσελντορφ, λαμβάνουν δωρεές και επιχορηγήσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, από τα επιμέρους κρατίδια αλλά και από τον ΟΗΕ και την Ε.Ε. Οι ασθενείς προέρχονται τις περισσότερες φορές από περιοχές όπως η Τσετσενία, το Αφγανιστάν και το Κονγκό.

Ο Ζαν Μαμαντού Μπολόντο λέει χαρακρηριστικά: «Η θεραπεία εδώ μου έσωσε την ζωή». Αν θα ξαναδεί την οικογένεια του δεν το γνωρίζει. Αυτό που σίγουρα όμως ξέρει είναι ότι δεν πρόκειται να γυρίσει πίσω στο Κονγκό. «Αν μπορούσα και είχα την δυνατότητα θα ήθελα να διδάσκω στα μικρά παιδιά μποξ». Αυτή είναι η επιθυμία του, η οποία του δίνει την ελπίδα να προχωρήσει αισιόδοξα και δυναμικά αφήνοντας πίσω τις σκοτεινές σελίδες του παρελθόντος του.

Karin Jäger / Μάρκος Βαρνάς

Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη