"Όχι στις ευρεσιτεχνίες γονιδίων"

Οικολόγοι, αγρότες, εκκλησίες και κοινωνικές οργανώσεις διαμαρτύρονται και καλούν τη γερμανική Πολιτεία αλλά και την ΕΕ να απαγορεύσουν την κατοχύρωση ‘ευρεσιτεχνίας της ζωής’, όπως λένε.

Πριν από δυόμισι εβδομάδες μάλιστα σε μεγάλη διαδήλωση έξω από τα γραφεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ευρεσιτεχνίας στο Μόναχο οι ενδιαφερόμενοι απαίτησαν δυναμικά την απαγόρευση ευρεσιτεχνίας γονιδίων.

Τι κατοχυρώνει τελικά η ευρεσιτεχνία, εφευρέσεις ή ανακαλύψεις και βελτιώσεις;

Η κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών ήταν παλαιότερα νεωτερισμός και κατοχύρωνε τα δικαιώματα των εφευρετών. Αρχικά μάλιστα, τουλάχιστον στην Ευρώπη, κατοχύρωση διπλώματος εφεύρεσης και ευρεσιτεχνίας σήμαινε κατάθεση αίτησης για κατοχύρωση κάποιας εφεύρεσης, όχι όμως ανακάλυψης ή βελτίωσης.

Σήμερα η πρακτική, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, αλλά δυστυχώς και στην ΕΕ, παραπέμπει σε κατοχύρωση κάθε αλλαγής, ανακάλυψη ή βελτίωση σε οποιαδήποτε επιστήμη. Και στη βιοτεχνολογία σημαίνει: "κατοχυρώνω σπόρους, γονίδια, κλωνοποιημένα στελέχη ζώων ή φυτών κλπ".

Έτσι με σύνθημα «όχι στις ευρεσιτεχνίες της ζωής» η καθολική οργάνωση Misereor, που δραστηριοποιείται στις αναπτυσσόμενες χώρες, εκτιμά ότι τα μεταλλαγμένα γονίδια φυτών ή ζώων δεν είναι εφεύρεση, αλλά απλή βελτίωση και γι’ αυτό δεν πρέπει να κατοχυρωθούν από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ευρεσιτεχνιών.

Η ειδική επιστήμονας της οργάνωσης Μούτε Σιμπφ επισημαίνει ότι «πρόκειται για κλασική περίπτωση διασταύρωσης. Είτε αφορούν φυτά, είτε ζώα, σημαίνει: διασταυρώνω το ένα φυτό ή ζώο με ένα άλλο ώστε οι απόγονοί τους να αποκτήσουν συγκεκριμένες ιδιότητες. Αυτό έκαναν οι άνθρωποι από υπάρξεως της κοινωνίας. Δεν είναι εφεύρεση, δεν είναι κάτι καινούργιο. Ούτε πρόκειται για νέες τεχνικές μεθόδους, αλλά για κάποιο αποτέλεσμα γνωστών μεθόδων. Πρέπει επομένως να αποκλειστούν τέτοιες περιπτώσεις από τις ευρωοδηγίες για τη βιοτεχνολογία. Όμως η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ευρεσιτεχνίας δίνει τέτοια διπλώματα κατοχύρωσης.»

Θα πληρώνονται στο μέλλον δικαιώματα πατέντας για ζώα και φυτά

Οι επιπτώσεις μιας τέτοιας κατοχύρωσης θα ήταν καταστροφική για όλους τους αγρότες, διότι θα μπορούσε π.χ. ο όμιλος ΜΟΣΑΝΤΟ να διεκδικεί μελλοντικά τα μοσχάρια ή τα χοιρινά μιας φάρμας με το αιτιολογικό ότι έχουν στα γονίδιά τους μεταλλαγμένα γονίδια δικής της ‘κατασκευής’. Που σημαίνει ότι μακροπρόθεσμα οι πολυεθνικοί όμιλοι θα απαιτούν να καταβάλλονται δικαιώματα πατέντας ακόμη και για τις κότες, τα μοσχάρια και τα χοιρινά.

Δηλαδή στο μέλλον, υποστηρίζουν οι ακτιβιστές κατά της ευρεσιτεχνίας γονιδίων, οι κτηνοτρόφοι «θα αναρωτιούνται έαν τα μοσχαράκια τους είναι κατοχυρωμένα ως ευρεσιτεχνία; Εάν θα πρέπει να πληρώνουν και δικαιώματα πατέντας, εάν πουλήσουν την αγελάδα τους;»

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ευρεσιτεχνίας από το 1996 μέχρι το 2000 παρατηρήθηκε αύξηση ευρεσιτεχνιών στον τομέα της βιοτεχνολογίας κατά 226% και 287% στον τομέα της γενετικής μηχανικής.

Οι οικολόγοι και οι ειδικοί επιστήμονες επισημαίνουν πως εάν η καταγραφή των ευρεσιτεχνιών σε γονίδια δεν συνιστά εξαίρεση, αλλά κανόνα, τότε τα προβλήματα που θα προκύψουν παγκόσμια θα είναι τεράστια.

Schwengsbier/Παπαναγιώτου

Υπ. Συντ.: Σταμάτης Ασημένιος