50 χρόνια πασχαλινές πορείες ειρήνης στη Γερμανία

Αφορμή για την πρώτη πορεία ειρήνης ήταν η απόφαση της κυβέρνησης Κόνραντ Αντενάουερ να επανεξοπλίσει το γερμανικό στρατό, την Μπούντεσβερ, με πυρηνικά όπλα απαντώντας έτσι στο εξοπλιστικό πρόγραμμα που προωθούσε η Σοβιετική Ένωση στην Ανατολική Γερμανία. Ο τότε υπουργός Αμύνης Φρανς Γιόζεφ Στράους δήλωνε στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 στο κοινοβούλιο στη Βόννη: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κίνδυνος μιας επίθεσης από την Σοβιετική Ένωση είναι υπαρκτός. Ο κόκκινος στρατός έχει συντριπτική ποσοτική υπεροπλία σε συμβατικά όπλα. Και εκτός αυτού διαθέτει πυρηνικά όπλα όλων των ειδών. Αν λοιπόν αρνηθούμε στην Ευρώπη το δικαίωμα να εξοπλιστεί τότε είναι σαν να δίνουμε κίνητρα σε μια αυξημένη επιθετικότητα».

Από τον Άντεναουερ στον Σμιτ…

Η απόφαση της κυβέρνηση Αντενάουερ ήταν μη αναστρέψιμη. Κι έτσι το Πάσχα του 1960 διοργανώθηκαν οι πρώτες πορείες από διάφορες οργανώσεις υπέρ της ειρήνης που δεν ελέγχονταν από πολιτικά κόμματα. 8 χρόνια αργότερα το 1968 περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι διαδήλωναν σε 100 πόλεις κατά των πυρηνικών. Στη δεκαετία του ΄70 μεσολάβησε το πολιτικό άνοιγμα του καγκελαρίου Βίλι Μπραντ έναντι των ανατολικών χωρών, γνωστό ως Οστπολιτίκ, που στέρησε πρόσκαιρα τις διαδηλώσεις από επιχειρήματα και διαδηλωτές. Στα τέλη της δεκεατίας του ΄70 ωστόσο ένα νέο εξοπλιστικό κύμα με πυρηνικά νέας γενιάς έφθανε μέχρι τη Γερμανία. Αυτή τη φορά ήταν η κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Χέλμουτ Σμιτ, η οποία έπρεπε να λάβει την δύσκολη απόφαση. Ο τότε καγκελάριος τόνιζε σε ομιλία του στο συνέδριο του κόμματός του στο Βερολίνο το 1979: «Κάθε εβδομάδα ένας νέος SS20 με τρεις πυρηνικές κεφαλές τοποθετείται στο έδαφος της Ανατολικής Γερμανίας. 50 το χρόνο! 30 νέα βομβαρδιστικά Μπάκφαϊρ. Περισσότερες από 100 πυρηνικές κεφαλές. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ επιθυμούν να απαντήσουν σε αυτή την ανισορροπία με τον κατάλληλο τρόπο».

Η κορύφωση της εξοπλιστικής κούρσας μεταξύ Ανατολής και Δύσης

Μια εβδομάδα αργότερα, το ΝΑΤΟ ανακοινώνει την απόφασή για την τοποθέτηση Πέρσινγκ 2 και πυραύλων Κρουζ στη Γερμανία και τέσσερις άλλες χώρες. Για μια τελευταία φορά η κούρσα των εξοπλισμών μεταξύ Δύσης και Ανατολής κορυφώνεται. Στις αρχές της δεκαετίες του ΄80 διοργανώνονται οι μαζικότερες πασχαλινές πορείες ειρήνης στην ιστορία του θεσμού. Στις 10 Ιουνίου του 1982, 400.000 άνθρωποι διαδηλώνουν στην τότε πρωτεύουσα Βόννη.

Όχι στα πυρηνικά, ναι στην ειρήνη

50 χρόνια μετά το σύνθημα για τους διαδηλωτές παραμένει: "όχι στα πυρηνικά, ναι στην ειρήνη". Και φέτος οι διαδηλωτές κατεβαίνουν στους δρόμους σε περισσότερες από 60 γερμανικές πόλεις διαμαρτυρόμενοι και κατά της συμμετοχής Γερμανών στρατιωτών στο Αφγανιστάν. Παράλληλα ζητούν από τις αμερικανικές δυνάμεις που παραμένουν ακόμα στη Γερμανία να αποσύρουν τις εναπομένουσες πυρηνικές κεφαλές από το γερμανικό έδαφος.

Andreas Zumach/Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθυνος Σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος