52η Biennale Βενετίας

Μια φορά στα δέκα χρόνια συμπίπτει η Biennale της Βενετίας, με την Documenta στο Κάσελ, την Art Basel και την έκθεση γλυπτικής στο Μίνστερ. Χθες πάντως για 52η φορά η πόλη των δόγηδων και των καναλιών φιλοξένησε την πιο διάσημη Biennale, με τη συμμετοχή 76 χωρών από όλο τον κόσμο - μια συμμετοχή ρεκόρ. Τη Γερμανία

�κπροσώπησε η άγνωστη στο ευρύτερο κοινό Ιζα Γκέντσκεν.

Οι κήποι, τα περίφημα Giardini, το Canale Grande, και τα παλιά ναυπηγεία γίνονται για άλλη μια φορά ο τόπος συνάντησης της καλλιτεχνικής αφρόκρεμας. Για έναν εικαστικό καλλιτέχνη αποτελεί ύψιστη τιμή να εκπροσωπήσει τη χώρα του στη Biennale της Βενετίας. Φέτος τη Γερμανία εκπροσωπεί η γλύπτρια Ιζα Γκέντσκεν. Η Ιζα Γκέντσκεν σκέπασε καταρχήν την ντροπή της ναζιστικής Γερμανίας, το περίπτερο Germania, το οποίο κτίστηκε το 1938, με ένα κόκκινοπορτοκαλί γεμάτο μεγάλες τετράγωνες τρύπες παραπέτασμα. Ο εσωτερικός χώρος φιλοξενεί μια εγκατάσταση από μια σειρά αντικειμένων της καθημερινότητας, σκαμπό, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων, τσάντες και βαλίτσες, ενώ ασημένιοι αστροναύτες κρέμονται από το ταβάνι. Στους εσωτερικούς χώρους του περιπτέρου έχουν τοποθετηθεί παράλληλα και πάρα πολλοί καθρέφτες, οι οποίοι πολλαπλασιάζουν το είδωλο των θεατών. Ο τίτλος της εγκατάστασης είναι Öl. O επιμελητής του γερμανικού περιπτέρου Νίκολας Σαρφχάουζεν, λέει σχετικά με την επιλογή του τίτλου: «Η λέξη Öl στα γερμανικά σημαίνει λάδι, που παραπέμπει στη ζωγραφική με λάδι πάνω σε καμβά, αλλά σημαίνει και πετρέλαιο. Το πετρέλαιο το οποίο γίνεται αφορμή συγκρούσεων και πολέμων. Ο τίτλος της εγκατάστασης είναι κριτική στη σύγχρονη κοινωνία και στο σύγχρονο τρόπο ζωής.» Η ίδια πάντως η Ιζα Γκέντσκεν δεν δίνει συνεντεύξεις ώστε να εξηγήσει το έργο της. Και είναι κρίμα γιατί απορίες υπάρχουν. Ο Γαλλογερμανός τεχνοκριτικός Βέρνερ Σπίς ερμηνεύει διαφορετικά την εγκατάσταση από ότι ο επιμελητής του γερμανικού περιπτέρου: «Είναι κάτι το οποίο το έχουμε δει τόσο συχνά. Σε πρώτο επίπεδο αυτό που βλέπει ο θεατής δεν είναι το μήνυμα του έργου αλλά βλέπει αυτή τη σύνθεση από αντικείμενα, αυτή την εγκατάσταση. Το έργο δεν είναι άμεσα πολιτικό.» Η Ιζα Γκέντσκεν ζει και εργάζεται στο Βερολίνο. Σπούδασε τη δεκαετία του `70 στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Ντίσελντορφ, ενώ το 1982 παντρεύτηκε το Γκέρχαρντ Ρίχτερ, το σπουδαιότερο ίσως σύγχρονο Γερμανό καλλιτέχνη. Χώρισαν μετά από 14 χρόνια, ενώ το όνομα της έμενε πάντα στη σκιά μεγάλων καλλιτεχνών. Η Biennale της Βενετίας είναι η μεγάλη προσωπική της επιτυχία. Γιατί την επέλεξε όμως ο Νίκολας Σαρφχάουζεν: «Η Ιζα Γκένστκεν είναι μια καλλιτέχνης η οποία έχει επηρεάσει πάρα πολύ τους καλλιτέχνες που γεννήθηκαν τη δεκαετία του 70 και του 80. Η Ιζα Γκέντσκεν έχει επηρεάσει πολύ τη σύγχρονη τέχνη.» Η Βiennale της Βενετίας ολοκληρώνεται στις 21 Νοεμβρίου, ενώ σε λίγες μέρες ξεκινά η πιο διανοουμενίστικη αντίπαλός της η Documenta στο Κάσελ της Γερμανίας. Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου