1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

60 χρόνια από την απελευθέρωση του Άουσβιτς

27 Ιανουαρίου 2005

Σαν σήμερα πριν 60 χρόνια ο κόκκινος στρατός εισέβαλε στο ναζιστικό στρατόπεδο εξόντωσης του Άουσβιτς. Το στρατόπεδο Άουσβιτς ήταν το αποτρόπαιο πρότυπο "της βιομηχανίας του θανάτου", το καμάρι της ταχύρρυθμης "εκκαθάρισης της άριας γερμανικής φυλής από άλλες φυλετικές προσμίξεις" με τις τότε υπερσύγχρονες διατρητικές μηχανές της ΙΒΜ. Αυτή την ημέρα καθιέρωσε η γερμανική πολιτεία το 1996 ως ημέρα μνήμης του

https://p.dw.com/p/Av63
Εικόνα: dpa

ολοκαυτώματος των Εβραίων, αλλά και ως ημέρα μνήμης του γερμανικού άγους, της πιο βάρβαρης, μεθοδικής, μαζικής εξόντωσης ανθρώπων.

Η Ομοσπονδιακή Βουλή της Γερμανίας τίμησε σήμερα τα θύματα των ναζί με μια ειδική συνεδρίαση. Στην ομιλία του ο πρόεδρος της βουλής Βόλφγκανγκ Τίρζε απότισε φόρο τιμής στα εκατομμύρια θύματα της ναζιστικής θηριωδίας και άσκησε κριτική στις ακροδεξιές απόψεις που ακόμα και σήμερα υπάρχουν στη Γερμανία. Στην τελετή μνήμης που θα πραγματοποιηθεί στο ίδιο το στρατόπεδο του Άουσβιτς στην Πολωνία από γερμανικής πλευράς θα συμμετάσχουν ο πρόεδρος της Γερμανίας Χορστ Κέλερ και ο υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Στη συνέχεια ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φίσερ θα μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για να παραστεί στις εκδηλώσεις για το ολοκαύτωμα της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, διότι και η ελληνική πολιτεία επέλεξε αυτή την ημέρα για να τιμήσει τη μνήμη των 58.885 Ελληνοεβραίων που εξοντώθηκαν από τους ναζί, εκ των οποίων οι 52.185 εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς (Χάγκεν Φλάισερ, Στέμμα και Σβάστικα, σελ. 348).

Ένας από τους επιζώντες της εξόντωσης των Ελληνοεβραίων, πρόλαβε και κρύφτηκε στην Αθήνα, είναι και ο σημερινός πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδας Μωυσής Κωνσταντίνης, ο οποίος επεσήμανε στο πρόγραμμά μας ότι "η Ελλάδα πλήρωσε ακριβό τίμημα. Υπήρχαν πόλεις που έχασαν το 90% ή και το 99% του εβραϊκού πληθυσμού". Για το περίεργο φαινόμενο της διάσωσης ελάχιστων Εβραίων της Θεσσαλονίκης, της μητρόπολης του εβραϊκού πολιτισμού στα Βαλκάνια, σε αντίθεση με τις πόλεις της υπόλοιπης Ελλάδας ο Μωυσής Κωνσταντίνης υποστηρίζει πως "ο εβραϊκός πληθυσμός της Θεσσαλονίκης ήταν μεγάλος γύρω στους 55.000 μέχρι 60.000 και ήταν δύσκολο να κρυφτούν ή να φυγαδευτούν. Εξάλλου πρέπει να λαμβάνουμε υπ' όψιν μας ότι οι Γερμανοί τους ξεγέλασαν. Κανείς από τους Εβραίους που ταξίδευε για την Πολωνία δεν ήξερε ότι οδηγείται στον θάλαμο αερίων, στην εξόντωση. Αυτό το μάθαμε, όταν τέλειωσε ο πόλεμος και γύρισαν οι ελάχιστοι επιζώντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης".

Η ιστορική έρευνα επιβεβαιώνει το τελευταίο επιχείρημα. Ο ιστορικός Χάγκεν Φλάισερ αναφέρει ότι οι ναζί για να ξεγελάσουν τους Εβραίους τους διέταξαν "να καταγράψουν και τον αριθμό των σκύλων". "Υπήρχε" δηλαδή μια "συνειδητή, παραπλανητική τακτική και σταδιακή κλιμάκωση των μέτρων". Παράλληλα όμως οφείλουμε να αποδεχθούμε και το άλλο ισχυρό επιχείρημα του κ. Φλάισερ πως οι Σεφαραδί "αποτελούσαν ένα πολιτιστικό και γλωσσικό ξένο στοιχείο που δεν αφομοιώνονταν εύκολα" ζούσαν σε μια δική τους κοινωνία, χωρίς ισχυρούς δεσμούς με τον κοινωνικό περίγυρο.

Πως όμως μεταφέρθηκαν τόσες μεγάλες μάζες ανθρώπων από τη μία άκρη της Ευρώπης στην άλλη, 'με κίτρινο άστρο στην καρδιά και αριθμό στο χέρι;'

Γι’ αυτό το κίτρινο άστρο στην καρδιά , γι’ αυτόν τον αριθμό στο χέρι φρόντιζαν οι μηχανές διάτρησης της ΙΒΜ, τις οποίες προμηθευόταν το ναζιστικό καθεστώς κατ’ ευθείαν από την γερμανική θυγατρική DEHOMAG. Το κίτρινο άστρο τοποθετούνταν μόνον αφού επιβεβαιωνόταν η εβραϊκή ταυτότητα του κρατούμενου. Κι αυτό το επιβεβαίωνε με καταλυτική ακρίβεια το διάτρητο δελτίο όπου κάθε τρυπούλα αντιστοιχούσε με κάποιον αριθμό: πχ. το 8 σήμαινε καταγεγραμμένος εβραίος, ο αριθμός 2 σήμαινε: «εξόντωση», ο αριθμός 5: «αυτοκτονία» κλπ.

Ο κάθε αριθμός λοιπόν αντιστοιχούσε σε έναν και μοναδικό κρατούμενο και κωδικοποιούσε όχι μόνο τα προσωπικά στοιχεία, όπως π.χ. όνομα, επίθετο, κατοικία κλπ., αλλά και την ιδεολογία, την θρησκεία και τον τρόπο εξολόθρευσής του.

Τα επεξεργασμένα στοιχεία διοχετεύονταν από το 1933 στις τοπικές υπηρεσίες, στα αρμόδια υπουργεία και οργανώσεις, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε όλο το φάσμα της οικονομίας, της πολιτικής, της δημόσιας ζωής και της δημόσιας διοίκησης. Χάρις στις μηχανές διάτρησης της ΙΒΜ ήταν δυνατή η εκκένωση ολόκληρων περιοχών από τους εβραίους ή η μετακίνησή τους από το ένα μέρος της Γερμανίας στο άλλο, χωρίς λάθη, γρήγορα και συγκεκριμένα. Κάτι που συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια του πολέμου μέχρι και τον Απρίλιο του 1945 και στις υπό κατοχή ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό έγινε και στην Ελλάδα, όπου για πρώτη φορά καταγράφηκε ο πληθυσμός ανάλογα με την θρησκευτική του πίστη.

Με αυτή την τεχνολογική υποδομή ο στόχος του ναζιστικού καθεστώτος να εξοντώσει τους Εβραίους της Ευρώπης ήταν πρακτικά υλοποιήσιμος. Όμως ο Χίτλερ ηττήθηκε.

Το ολοκαύτωμα των Εβραίων αριθμεί σύμφωνα με τα στοιχεία των ναζιστικών αρχείων τουλάχιστον 6 εκατομμύρια. Τιμής ένεκεν αναφέρουμε μόνον τους αριθμούς των θυμάτων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης: 165.000 από τη Γερμανία, 65.000 από την Αυστρία, 32.000 από τη Γαλλία και το Λουξεμβούργο, πάνω από 100.000 από την Ολλανδία, 60.000 από την Ελλάδα, 60.000 από την πρώην Γιουγκοσλαβία, πάνω από 140.000 από την πρώην Τσεχοσλοβακία, 500.000 από την Ουγγαρία, 2.200.000 από την πρώην ΣΕ και 2.700.000 από την Πολωνία.

Βιβή Παπαναγιώτου