70 χρόνια μετά το Μπέργκεν–Mπέλζεν

Μερικά σύννεφα στον ουρανό, η ομίχλη του πρωινού, το φρέσκο πράσινο χρώμα μαζί με το κελάηδισμα των πουλιών θυμίζουν ότι η άνοιξη έχει έρθει. Ακόμη και στο Μπέργκεν – Mπέλζεν, το μαρτυρικό στρατόπεδο συγκέντρωσης που κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου έγινε μελανό σύμβολο μιας από τις πλέον φρικιαστικές σελίδες του γερμανικού παρελθόντος αλλά και της ιστορίας της ανθρωπότητας. Το τοπίο μοιάζει σήμερα ειδυλλιακό. Ωστόσο οι 13 ομαδικοί τάφοι στο βάθος του Μπέργκεν-Mπέλζεν βρίσκονται εκεί και υπενθυμίζουν πάντα το Ολοκαύτωμα, τη μαζική εξόντωση των Εβραίων της Ευρώπης και άλλων μειονοτικών ομάδων από το ναζιστικό καθεστώς.

«Η φρίκη δεν συνέβη μόνο κάπου μακριά, στα ανατολικά, στο μέτωπο ή στα κατεχόμενα εδάφη, αλλά εδώ, στην καρδιά της Γερμανίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο γερμανός Πρόεδρος Γιόαχιμ Γκάουκ στο Μπέργκεν– Mπέλζεν, όπου παρέστη στον εορτασμό για τα 70 χρόνια από την απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης από τον βρετανικό στρατό. Παρόντες ήταν επισκέπτες από όλη τη Γερμανία αλλά και 90 επιζώντες της ναζιστικής θηριωδίας.

Φόρος τιμής στους βρετανούς στρατιώτες

Μόνο στο Μπέργκεν– Mπέλζεν έχασαν τη ζωή τους πάνω από 700.000 άνθρωποι μεταξύ 1941 και 1945. «Πώς ήταν δυνατόν τέτοια αποτρόπαια εγκλήματα και τόση απάνθρωπη μεταχείριση να έχουν συμβεί σε μια χώρα με μία τόσο πλούσια ιστορία και πολιτισμό πίσω της», διερωτήθηκε στο λόγο που εκφώνησε ο Γιόαχιμ Γκάουκ, υπογραμμίζοντας ότι ο ίδιος δεν μπορεί ακόμη να δώσει απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος μάλιστα θέλησε να ευχαριστήσει «από τα βάθη της καρδιάς του» τους βρετανούς στρατιώτες που απελευθέρωσαν τους τελευταίους επιζώντες του μαρτυρικού στρατοπέδου συγκέντρωσης.

Όταν ο βρετανικός στρατός μπήκε στο Μπέργκεν – Mπέλζεν στις 11 Απριλίου 1945 ήρθε αντιμέτωπος με μια εικόνα απόλυτου τρόμου. Οι στρατιώτες αντίκρισαν αμέσως 10.000 πτώματα. Άλλοι είχαν εκτελεστεί από τους ναζί, άλλοι είχαν πεθάνει από την πείνα, τη δίψα, τις αρρώστιες και τις κακουχίες. Ακόμη και οι επιζώντας έμοιαζαν με ζωντανούς νεκρούς. Μεταξύ των θυμάτων βρισκόταν και η Άννα Φρανκ, που έμεινε γνωστή από το διάσημο ημερολόγιό της. Η Άννα Φρανκ συνελήφθη από τους ναζί το 1944 στο Άμστερνταμ και εστάλη έπειτα στο γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Χρέος όλων μας η προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας

O πρόεδρος Γκάουκ αναφέρθηκε στην Άννα Φρανκ ως παράδειγμα ανθρώπου που βίωσε τη ναζιστική θηριωδία και τελικά υπέκυψε. Ωστόσο μέχρι σήμερα το μίσος ανθρώπου προς άνθρωπο δεν έχει εκλείψει, ενώ «ο τρόμος δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί», ειπε ο Γιόαχιμ Γκάουκ, τονίζοντας ότι είναι καθήκον του σύγχρονου ανθρώπου να μάχεται για την προάσπιση της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας και να μην μένει άπραγος μπροστά στην καταπάτηση των αναφαίρετων αυτών δικαιωμάτων. «Αυτό μπορεί να πράξει ο καθένας από εμάς», είπε χαρακτηριστικά ο γερμανός πρόεδρος. Ανάμεσα στους παρευρισκόμενους στην τελετή μνήμης ήταν και ο εβραϊκής καταγωγής Μορίς Ζίλμπερστάιν, σήμερα 81 ετών, ο οποίος εκτοπίστηκε στο Μπέργκεν – Mπέλζεν το 1944. «Με πονάει πολύ το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα η βαρβαρότητα και ο σαδισμός εξακολουθούν να υπάρχουν σε πολλές γωνιές της γης», είπε ο γάλλος επιζών στέλνοντας από το Μπέργκεν - Mπέλζεν ένα ηχηρό μήνυμα κατά του αντισημιτισμού, της ακροδεξιάς βίας και του ρατσισμού σε όλο τον κόσμο.

Αnne Allmelding / Δήμητρα Κυρανούδη