1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Ebooks και ψηφιακές κλοπές

26 Οκτωβρίου 2013

Πριν από 15 χρόνια ήταν τα mp3. Σήμερα το παράνομο «κατέβασμα» αφορά όλο περισσότερο τα ebooks. Τότε οι δισκογραφικές εταιρίες είχαν υποτιμήσει το πρόβλημα. Τι γίνεται όμως με τα ηλεκτρονικά βιβλία;

https://p.dw.com/p/1A555
Εικόνα: picture-alliance/dpa

Όταν το 1999 ξεκινούσε η Napster ως πρώτη πλατφόρμα ανταλλαγής μουσικής, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος μέχρι να την ανακαλύψουν εκατομμύρια χρήστες σε όλο τον κόσμο. Καθημερινά έως και 10 εκατομμύρια χρήστες επιδίδονταν ταυτόχρονα σε παράνομο κατέβασμα μουσικών αρχείων.

Μέχρι να απαντήσει η οικονομία και να προσφέρει νόμιμες εναλλακτικές λύσεις, έπρεπε να περάσουν σχεδόν δέκα ολόκληρα χρόνια. Τη δυναμική των mp3 όμως δεν την ανακάλυψαν ούτε την αξιοποίησαν εντέλει οι δισκογραφικές εταιρίες, αλλά άσχετες με το χώρο επιχειρήσεις όπως η Apple, η Amazon και η θυγατρική της Telekom Musicload, που μοίρασαν την πίτα μεταξύ τους.

Για μεγάλο διάστημα η μουσική βιομηχανία υποτιμούσε το διαδίκτυο. Πολλοί μάνατζερ έβλεπαν το ίντερνετ περισσότερο σαν μια «ψηφιακή παιδική χαρά». Οι επικεφαλής των δισκογραφικών αισθάνονταν ασφαλείς, οι λιγότεροι πίστευαν ότι τα αρχεία mp3 και το διαδίκτυο θα μπορούσαν όντως να φέρουν τα πάνω κάτω στη διάδοση της μουσικής.
Όταν αντιλήφθηκαν τα πρόβλημα, ήταν ήδη αργά. Πάνω από τις δισκογραφικές είχε ρίξει ήδη τη βαριά του σκιά το φάντασμα της διαδικτυακής πειρατείας, οδηγώντας τη μουσική βιομηχανία σε απώλειες δισεκατομμυρίων.

Άμεση αντίδραση

Όσο συνέβαιναν αυτά, η αγορά των ηλεκτρονικών βιβλίων έκανε ακόμη τα πρώτα δειλά βήματα. Μεγάλο αγοραστικό ενδιαφέρον δεν υπήρχε ακόμη. Μόνον στον τομέα των εξειδικευμένων βιβλίων αυξάνονταν οι εκδόσεις σε ηλεκτρονική μορφή. Οι εκδοτικοί οίκοι ωστόσο γνώριζαν εξαρχής ότι αργά ή γρήγορα θα έρχονταν αντιμέτωποι με το ίδιο πρόβλημα. Έτσι αντιλήφθηκαν πολύ γρήγορα ότι έπρεπε να προσφέρουν ebooks και στο διαδίκτυο και αυτό χωρίς τεχνικά εμπόδια και σε προσιτές τιμές.

Apple iPod Musik MP3 Player
Τα αρχεία mp3 έφεραν επανάσταση στο χώρο της μουσικήςΕικόνα: picture-alliance/dpa

Στα μέσα της δεκαετίας του 2000 ξεκίνησαν οι μαζικές προσφορές ηλεκτρονικών εκδόσεων, κυρίως από την Amazon. Σήμερα, λίγα χρόνια μετά, δεν υπάρχει σχεδόν λογοτεχνικό βιβλίο σε έντυπη μορφή που να μην διατίθεται και ως ebook. Παρόλα αυτά όμως το μερίδιο αγοράς των ηλεκτρονικών βιβλίων ανερχόταν το 2011 μόλις στο 0,8 % ενώ το 2012 σκαρφάλωσε στο 2,4 %.

Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφορετικοί. Οι περισσότεροι προτιμούν να κρατούν στα χέρια τους βιβλία από χαρτί παρά να διαβάζουν από μια οθόνη. Ορισμένοι ειδικοί του χώρου αποδίδουν το μειωμένο ενδιαφέρον στις υψηλές τιμές ενώ άλλοι επικρίνουν το γεγονός ότι συχνά υπάρχει ηλεκτρονική προστασία αντιγραφής, που δεν επιτρέπει στο χρήστη να διαβάσει το ebook σε άλλες συσκευές.

Οι Ρομπέν… των βιβλίων

Σε αυτά τα συμφραζόμενα δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι και στο πεδίο αυτό έκαναν την εμφάνισή τους οι παράνομες προσφορές. Το TorBoox προσφέρει αυτή τη στιγμή περί τα 42.000 ηλεκτρονικά βιβλία, ανάμεσά τους όλα τα bestseller, καταγράφοντας, όπως αναφέρει, περί τα 1,2 εκατομμύρια downloads μηνιαίως. Εδώ βέβαια δεν υπάρχει προστασία αντιγραφής και οι χρήστες μπορούν να κατεβάζουν όσες φορές θέλουν τα βιβλία και να τα διαβάζουν σε όλες τις συσκευές τους.

E-Book conta Papier-Buch
Οι περισσότεροι προτιμούν να κρατούν στα χέρια τους βιβλία από χαρτί παρά να διαβάζουν από μια οθόνηΕικόνα: Lars Sobiraj

Το περασμένο καλοκαίρι λίγο έλειψε να καταρρεύσει η ιστοσελίδα TorBoox λόγω μεγάλης επισκεψιμότητας. Έπρεπε να αγοράσει μεγαλύτερους server την ώρα όμως που μειώνονταν αισθητά οι δωρεές των χρηστών. Έτσι λοιπόν εισήγαγε από τις αρχές Οκτωβρίου ένα είδος „All you can read“ έναντι τριών ευρώ μηνιαίως.

Οι υπεύθυνοι του Torboox αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως σύγχρονους Ρομπέν των Δασών που τα βάζουν με τα μεγαθήρια του ίντερνετ. Έτσι εξηγείται και η πρόταση που κατέθεσαν στην Ένωση Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών να κλείσουν την ιστοσελίδα τους, με αντάλλαγμα να προσφέρει η ίδια η ένωση δυνατότητα απεριόριστων download ηλεκτρονικών βιβλίων έναντι συνδρομής προκειμένου οι μεγάλοι του χώρου, όπως η Amazon, να μην έχουν το μονοπώλιο.

Η ένωση απέρριψε φυσικά την προσφορά και αντ΄ αυτού επενδύει σε εκστρατείες ενημέρωσης: «Θέλουμε να ενημερώσουμε τους χρήστες ότι στις σελίδες αυτές κινούνται σε ένα παράνομο πεδίο. Παράλληλα θέλουμε να τους επιστήσουμε την προσοχή στις νόμιμες προσφορές», λέει η εκπρόσωπος της ένωσης Κλάουντια Πάουλ. Πώς εξηγεί η ίδια τα εντεινόμενα κρούσματα πειρατείας στον χώρο, τη στιγμή που η αγορά των ebooks γνωρίζει τόσο μεγάλη ανάπτυξη στη Γερμανία; Πέραν του ότι οι διαχειριστές των παράνομων σελίδων έχουν μεγάλα κέρδη, όπως λέει, «ο κίνδυνος να αποκαλυφθούν παραμένει μικρός. Την ίδια ώρα δεν μπορούμε να αντιπαραβάλλουμε στην δωρεάν αυτή προσφορά ένα ανταγωνιστικό επιχειρηματικό μοντέλο».

Προς το παρόν οι εκδοτικοί οίκοι δεν βλέπουν ακόμη με καλό μάτι την ιδέα των απεριόριστων downloads έναντι συνδρομής Είναι γεγονός ότι με τον τρόπο αυτό θα μειώνονταν σημαντικά τα κέρδη τους. Το παράδειγμα των mp3 όμως έδειξε ότι το νόμιμο κατέβασμα δεν συνεπάγεται την οικονομική καταστροφή των εταιριών και των καλλιτεχνών. Μετά τις αρχικές απώλειες ύψους ενός δις, η μουσική βιομηχανία άρχισε να αναπτύσσεται και πάλι γοργά.

Lars Sobiraj / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθυνος σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος