H σκοτεινή κληρονομιά των Άσαντ

Συνήθως όταν ένας πόλεμος φθάνει στην πρωτεύουσα σημαίνει ότι οι μέρες του καθεστώτος είναι μετρημένες. Υψηλόβαθμα στελέχη της συριακής κυβέρνησης σκοτώθηκαν πρόσφατα μετά από επίθεση ανταρτών του Ελεύθερου Συριακού Στρατού εναντίον τους. Αυτή είναι ίσως και η στιγμή που το καθεστώς Άσαντ άρχισε να αισθάνεται πως απειλείται σοβαρά και ότι ο χρόνος μετρά αντίστροφα.

Αδιευκρίνιστο εντούτοις παραμένει εάν μια νίκη των ανταρτών θα σημάνει πράγματι μια καλύτερη εποχή. Διότι δεν είναι μόνο το καθεστώς που πρέπει να καταπολεμηθεί αλλά και η σκοτεινή κληρονομιά που αυτό αφήνει. Πάνω από 40 χρόνια, πατέρας και υιός Άσαντ, παρέμειναν στην εξουσία. Και οι δυο παρουσιάζονταν ως ανεξίθρησκοι πολιτικοί αλλά αυτό δεν τους εμπόδισε σε πολιτικές, στρατιωτικές και οικονομικές θέσεις κλειδιά να τοποθετήσουν συγγενείς τους Αλεβίτες, δηλαδή το θρησκευτικό σιιτικό δόγμα το οποίο και οι ίδιοι ασπάζονται και το οποίο συνιστά μειονότητα στη Συρία.

Υπερασπίστηκαν πάντα την εξουσία τους με απίστευτη βία ξυπνώντας στους αντιπάλους ισχυρά αισθήματα εκδίκησης. «Την ημέρα που θα πέσει το καθεστώς Άσαντ, θα είναι η μέρα των μεγάλων μαχαιριών», όπως δηλώνει στην DW η πολιτειολόγος Μάργκρετ Γιόχανσεν από το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

Η ώρα της αλήθειας και για την αντιπολίτευση

Σε περίπτωση ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ θα σημάνει η ώρα της αλήθειας για τις δυο μεγάλες αντιπολιτευόμενες ομάδες, το «Συριακό Εθνικό Συμβούλιο» και την «Εθνική Συντονιστική Επιτροπή». Οι δυο οργανώσεις συγκεντρώνουν το 90% των οπαδών της αντιπολίτευσης. Και οι δυο ομάδες υπόσχονται πως θα εκπροσωπούν το σύνολο των πολιτών ανεξάρτητα από θρησκευτικές, κοινωνικές ή πολιτικές πεποιθήσεις, με την προϋπόθεση να μην έχουν διαπράξει εγκλήματα.

Ο συριακός λαός όμως δεν είναι πια εύπιστος και είναι εξαιρετικά δύσκολο να σχηματιστεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Πατέρας και γιός Άσαντ πολλές φορές είχαν υποσχεθεί την εθνική ενότητα, στην πραγματικότητα όμως πάντα την υπονόμευαν. Οι Σύροι έμαθαν να μην έχουν εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, αλλά περισσότερο στη θρησκευτική, κοινωνική, πολιτική ομάδα που ανήκουν.

Ανεξάρτητα από το τί θα προκύψει μετά την ανατροπή του Άσαντ, θα είναι δύσκολο να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των πολιτών. Όχι όμως ακατόρθωτο. Παρόμοιες καταστάσεις σε αφρικανικές χώρες έχουν αποδείξει πως είναι δυνατόν να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων με την προϋπόθεση ότι αυτές μπορούν να επιδείξουν πνεύμα αυτοσυγκράτησης και πειθαρχίας. «Είναι μια πρόκληση το πώς θα κατανεμηθεί η εξουσία και απαιτεί πράγματι να παραμερισθούν τα αισθήματα εκδίκησης και τα αντίποινα για το κακό που κάποιοι βίωσαν», επισημαίνει η Πολιτειολόγος Μάργκρετ Γιόχανσεν.

Η απομάκρυνση του Άσαντ θα σημάνει την ώρα της αλήθειας για όλες τις πλευρές.

Kersten Knipp / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου