Oλίγη Ελλάδα στην Art Cologne

Η Art Cologne, η μεγαλύτερη διεθνής εμπορική έκθεση έργων τέχνης στη Γερμανία, γιορτάζει φέτος τα πεντηκοστά της γενέθλια και μοιάζει αναγεννημένη. Στους τρεις ορόφους που εκτείνεται, συλλέκτες και απλοί θαυμαστές της τέχνης μπορούν να δουν καλή ζωγραφική και όχι μόνο. Οι προσιτές τιμές ξεκινούν από τα 1.500 ευρώ, άλλα έργα όμως φθάνουν ακόμη και τα 5,5 εκατομμύρια ευρώ, πχ. για έναν Σαγκάλ.

Στους χαλεπούς οικονομικά καιρούς, η αγορά έργων τέχνης μοιάζει με ένα ασφαλές καταφύγιο. Oχι άδικα. Όποιος για παράδειγμα τη δεκαετία του 1960 έπρεπε να δαπανήσει το μισό μισθό του για να αγοράσει ένα έργο του Γκέρχαρντ Ρίχτερ σήμερα έχει εξασφαλίσει τα γηρατειά του.

Δεν είναι εύκολο να βγάλει κανείς συμπεράσματα για μια τόσο μεγάλη έκθεση, με μια τόσο πλούσια προσφορά ωστόσο δίνεται η εντύπωση πως παρουσιάζονται έργα λιγότερο αυτοαναφορικά που απευθύνονται περισσότερο στο μέσο θεατή. Η περιρρέουσα εύθραυστη οικονομικοκοινωνική κατάσταση μοιάζει να μην αφήνει τόσο αδιάφορη πλέον την σκηνή της σύγχρονης τέχνης όσο τα προηγούμενα χρόνια.

Έργα με έντονο πολιτικοκοινωνικό ενδιαφέρον

Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελούν και τα οχτώ έργα του 37χρονου Άλκη Μπούτλη που παρουσιάζονται στη γαλλική γκαλερί Susanne Tarasiève:

«Έχω κάνει δυο αλληγορικά πορτρέτα δύο πολεμιστών θα λέγαμε μέσα σε εισαγωγικά. Στην ουσία εδώ ο πολεμιστής είναι μάρτυρας. Είναι το πρόσωπο του Καραβάτζιο από τον Χριστό του Καραβάτζιο. Πρόκειται για μια μαρτυρική μορφή με ένα όπλο, το οποίο είναι σπασμένο. Κάτω υπάρχει μια σκηνή μάχης, μια κατάσταση που βρίσκεται σε τέλμα και πίσω υπάρχει κάτι πιο αισιόδοξο».

Τα σκοτεινά έργα του είναι μια μελέτη πάνω στη Νέα Αντικειμενικότητα, ένα πολιτικό αλλά και καλλιτεχνικό κίνημα που δημιουργήθηκε το 1920 μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα κίνημα που γεννήθηκε με πολλές ελπίδες και ενθουσιασμό και στη συνέχεια εμφορήθηκε από το φόβο και την αγωνία για το τι θα ακολουθούσε στην πολιτική σκηνή της Ευρώπης. Ο Άκης Μπούτλης διαπιστώνει ομοιότητες με το σήμερα.

Κοινωνικοπολιτικά ευαισθητοποιημένο είναι και το σκεπτικό της γκαλερί Kalfayan, της μοναδικής ελληνικής γκαλερί από τις 218 που συμμετέχουν, όπως μας λέει η διευθύντρια Γιούλη Καρατσίκη:

«Αυτή είναι η έκτη φορά που συμμετέχουμε στην Art Cologne στην Κολωνία και η πρώτη φορά που συμμετέχουμε σε συνεργασία με μια γερμανική γκαλερί. Με την γκαλερί Mirko Mayer της Κολωνίας, η οποία συμμετέχει εδώ και πολλά χρόνια στην Art Athina. Είχε την ιδέα της συνεργασίας την οποία βρήκαμε πολύ ενδιαφέρουσα κάτω από τις παρούσες πολιτικοκοινωνικές συνθήκες. Να συνεργαστούν δηλαδή μια ελληνική και μια γερμανική γκαλερί και να παρουσιάσουν το έργο καλλιτεχνών με έντονο πολιτικοκοινωνικό χαρακτήρα»

Η κρίση δεν παίζει πάντα ρόλο στις επιλογές

Διαφορετικός είναι ο χαρακτήρας των έργων των δύο Ελλήνων καλλιτεχνών που συναντάμε στη σημαντική γκαλερί του Ντίσελντορφ Beck & Eggeling. Ξεχωρίζουν και πάλι τα ασπρόμαυρα αρχιτεκτονικά μοτίβα του Απόστολου Παλαβράκη με την ακρίβεια και την αυστηρότητά τους. Ο καταξιωμένος καλλιτέχνης άνοιξε τον δρόμο στη Γερμανία και σε ένα νεότερο συνάδελφό του, τον ζωγράφο Νίκο Ασλανίδη, ο οποίος μένει στη Θεσσαλονίκη.

Παρουσιάζει για τέταρτη φορά έργα του στην Art Cologne, δεν σκέφτεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα παρά τις δυσκολίες και η κρίση δεν επηρεάζει όπως λέει το δικό του έργο: «Η δουλειά, επειδή είναι μια ερευνητική διαδικασία, θα έλεγα ότι είναι ανεπηρέαστη, τουλάχιστον σε ένα προφανές επίπεδο. Δεν ξέρω εάν σε βάθος χρόνου θα μπορούσε να γίνει μια τέτοια σύνδεση αλλά προς το παρόν για μένα δεν παίζει ρόλο».

Μαρία Ρηγούτσου