Quo vadis, Italia?
5 Δεκεμβρίου 2016
Η συμμετοχή των ψηφοφόρων στο χθεσινό δημοψήφισμα ήταν εντυπωσιακή: 68,4%, περισσότεροι από τις Ευρωεκλογές τoυ 2014. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των πρώτων αποτελεσμάτων ο Ματέο Ρέντσι ανήγγειλε σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση την παραίτησή του, την οποία και θα επισημοποιήσει σήμερα το απόγευμα σε συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα.
«Οι ιταλοί έκαναν μια σαφή επιλογή», είπε ο επικεφαλής της ιταλικής κεντροαριστεράς και πρωθυπουργός της χώρας, παραδεχόμενος ότι δεν κατάφερε, παρά τις προσπάθειές που κατέβαλε, να πετύχει τον στόχο του, «και για τον λόγο αυτό, η πορεία της κυβέρνησης τελειώνει εδώ».
Η Ιταλοί, δηλαδή, πέρα από την επιλογή επί των προτεινόμενων συνταγματικών αλλαγών, έδειξαν ότι ο Ματέο Ρέντσι δεν αντιπροσωπεύει πλέον την ανανέωση και την καινοτομία, με την οποία είχε ταυτισθεί από πολλούς στις αρχές του 2014, όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία.
Ποιο θα είναι το επόμενο βήμα;
Όλοι οι σχολιαστές τώρα διερωτώνται τι ακριβώς θα συμβεί. Τα Πέντε Αστέρια, η Λέγκα του Βορρά και ένα μεγάλο μέρος της Φόρτσα Ιτάλια ζητούν να οδηγηθεί άμεσα η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Τα στελέχη, αντιθέτως, της αριστερής πτέρυγας του Δημοκρατικού Κόμματος θεωρούν ότι μπορεί να συσταθεί νέα κυβέρνηση με διαφορετικό πρωθυπουργό.
Όλοι γνωρίζουν, παράλληλα, ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα είναι υπέρμαχος της πολιτικής σταθερότητας. Θα εξακριβώσει, πρώτα απ’ όλα, αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία νέας κυβέρνησης με πρωθυπουργό ένα στέλεχος της κεντροαριστεράς ή ένα πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής.
Αν αυτό δεν καταστεί δυνατό, πριν από την προσφυγή στις κάλπες θα πρέπει - ούτως ή άλλως- να συμφωνηθεί και να ψηφισθεί νέος εκλογικός νόμος, από τη στιγμή που ο σημερινός βασίζεται στην απλή αναλογική για την γερουσία, ενώ σε ό,τι αφορά τη βουλή, προσφέρει σημαντικό μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα. Kύριος στόχος, βέβαια, είναι να αποφευχθεί και η επικίνδυνη άνοδος του σπρεντ, όπως και να προστατευθούν οι ιταλικές τράπεζες που συνεχίζουν να χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση, αρχίζοντας από την Monte dei Paschi di Siena.
Ανάγκη για νέες απαντήσεις
Οι απαντήσεις θα δοθούν από τις ζυμώσεις και τις ενδεχόμενες συμφωνίες των επόμενων ημερών. Σήμερα, όμως, προκύπτει με σαφήνεια πως το «όχι» του χθεσινού δημοψηφίσματος οφείλεται και σε πολύ αμεσότερα προβλήματα. Στο ότι, δηλαδή, η οικονομική κρίση στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμη ξεπερασθεί, στο ότι πολλοί νέοι έχουν απογοητευθεί και έχουν σταματήσει πλέον να ψάχνουν δουλειά και σε μια αποτυχημένη μεταρρύθμιση της δημόσιας παιδείας. Σε προκλήσεις και προβλήματα δηλαδή, για τα οποία όλη η ιταλική πολιτική, από εδώ και πέρα, θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει νέες απαντήσεις.
Αθανασία Συγγελλάκη, Ρώμη