To βλέμμα του άλλου

«Είμαστε οι Γερμανοί τόσο ισχυροί; Βασανίζουμε την Ευρώπη που υποφέρει;» διερωτήθηκε πρόσφατα η έγκυρη εβδομαδιαία εφημερίδα DIE ZEIT και για το λόγο αυτό κάλεσε στις λογοτεχνικές της επιφυλλίδες οκτώ γνωστούς Ευρωπαίους συγγραφείς να απαντήσουν στα ερωτήματα.

Ο Μπερνάρ Ενρί Λεβί, ο Τζον Μπάνβιλ, η Μαρλένε Στρέρουβιτζ, ο Ρομπέρτο Σαβιάνο, ο Λέον ντε Βίντερ, ο Αντόνιο Μουνιόζ Μολίνα, ο Γκονσάλο Μ. Ταβάρες και ο Πέτρος Μάρκαρης ρίχνουν το δικό τους βλέμμα πάνω στη γερμανική πολιτική.

Και ας σταθούμε στον τελευταίο. Στον Πέτρο Μάρκαρη. Τα τελευταία δυο χρόνια ο γερμανικός τύπος βρίθει πραγματικά δημοσιευμάτων για την Ελλάδα. Δημοσιεύματα άλλοτε ψύχραιμα και εμπεριστατωμένα, άλλοτε αυστηρά, άλλοτε σκωπτικά και περιπαικτικά στα όρια της προσβολής. Πάντα όμως δημοσιεύματα από την πλευρά του ισχυρού. «Οι φτωχοί και οι μη προνομιούχοι δεν συμπαθούν τους πλούσιους. Και οι Γερμανοί θα πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτό. Αυτή είναι μια ανάγνωση που αρέσει περισσότερο στους Γερμανούς. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη, πιο σύνθετη. Οι Γερμανοί είναι αυτοί που επωφελήθηκαν περισσότερο από το ευρώ» επισημαίνει ο Πέτρος Μάρκαρης.

Ο Έλληνας συγγραφέας δεν θέλει όμως να τους αδικήσει. Αξιώθηκαν να δουν αυτή την πρόοδο γιατί τα προϊόντα τους είναι καλά, έχουν ζήτηση και παράλληλα καταφέρνουν να κρατήσουν χαμηλό το κόστος παραγωγής. Αυτό το επιτυχημένο οικονομικό μοντέλο - του χαμηλότερου δυνατού κόστους - θέλουν τώρα να το μεταφέρουν και στην πολιτική. «Οι Γερμανοί ισχυρίζονται συχνά ότι θα πρέπει να μάθει κανείς από αυτούς. Έτσι είναι. Θα μπορούσε να μάθει κανείς πολλά από τους Γερμανούς σχετικά με έναν καλό χειρισμό της οικονομίας. Και οι Γερμανοί θα έπρεπε να μάθουν όμως κάτι από τους Αμερικανούς για την πολιτική» προτρέπει ο Πέτρος Μάρκαρης. Και υπενθυμίζει στο δημοσίευμα του στην ZEIT, πως κάποτε οι Αμερικανοί, μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, βοήθησαν ολόκληρη την Ευρώπη με πολλά χρήματα να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Επρόκειτο για βοήθεια, όχι για πιστώσεις. Οι Αμερικανοί είχαν καταλάβει πως όταν κάποιος θέλει να παίξει το ρόλο της υπερδύναμης αυτό έχει και το τίμημά του.

Κι έτσι είναι. Είτε αρέσει είτε όχι στους Γερμανούς, θα πρέπει να πληρώσουν και αυτοί το δικό τους τίμημα για τις επιλογές τους. Όπως άλλωστε το πληρώνει και η Ελλάδα. Είναι σημαντικό να έχεις το θάρρος να πληρώσεις το τίμημα που σου αναλογεί αλλά και να μπορείς να «δεις» τον άλλο για να καταλάβεις καλύτερα.

Αν η επιλογή αυτή της ZEIT, να δώσει βήμα και να ακούσει τον πιο «αδύναμο», μεταφερόταν με ένα τρόπο πιο ουσιαστικό σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, ίσως κάποια πράγματα να μπορούσαν να επιλυθούν πιο εύκολα. Το βλέμμα του άλλου, όσο ισχυρή και εάν είναι η θέση κάποιου, έχει και αυτό τη σημασία του…

Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ.σύνταξης: Στέφανος Γεωργακόπουλος