Ένα ποίημα για την Κύπρο

Για τον ποιητή Γιόαχιμ Σαρτόριους η τριετία 1984-6 ήταν σημαντική. Ήταν τότε διπλωματικός υπάλληλος της γερμανικής πρεσβείας στη Λευκωσία. Ήταν τότε που γνώρισε και αγάπησε την Κύπρο, αυτό το καρυδότσουφλο, πεταμένο στη Μεσόγειο, που μέσα του τραμπαλίστηκαν τόσοι και τόσοι κατακτητές μέσα στους αιώνες. Τότε εξάλλου επιχείρησε και το πρώτο ταξίδι του στην Αλεξάνδρεια αναζητώντας τα ίχνη του Κωνσταντίνου Καβάφη, εκείνο τα ταξίδι που αργότερα απέφερε τη συλλογή «Αλεξάνδρεια». Και τι απέφερε λογοτεχνικά η κυπριακή τριετία; Μια σειρά διάσπαρτων σε διαφορετικές συλλογές ποιημάτων και πολύ αργότερα, το 2013, το περιηγητικό χρονικό «Η Κύπρος μου».

Για να γράψει αυτό το ποιητικό πεζό ο Σαρτόριους επισκέφθηκε πάλι την Κύπρο μετά από τόσα χρόνια για να διαπιστώσει σε ποιο βαθμό οι αναμνήσεις του εφάπτονταν με την πραγματικότητα. Και τότε έγραψε ένα ακόμα ποίημα επιστροφής σε μια ποιητική πατρίδα με τίτλο «Λευκωσία». Το διαβάζουμε:

 

 

                   Ήταν μονάχα ο τόπος, όπου είχες ζήσει

                   πάρα πολλά χρόνια, αλλά αυτό δεν έπαιζε τώρα κανένα ρόλο,

                   αυτό το φλογισμένο μεσημέρι, με τη σκόνη στ’ αυτιά,

                   ήσουν στον δρόμο για ν’ αγοράσεις μουσική

                   ή να πλουτίσεις την αγάπη.

 

                   Γύρω σου άνοιξε ένας μεγάλος κύκλος.

                   Ένα βενετσιάνικο αστέρι περικύκλωσε την πέτρινη πόλη.

                   Η θάλασσα περικύκλωσε μια θάλασσα από λουλούδια.

                   Τα γόνατά της, στην πόρτα, στριφτά φύλλα καπνού,

                   καφετιά και δροσερά και – αλλά μήπως υπάρχουν καν

                   λέξεις γι’ αυτό; - για το μέσα και τη θαλπωρή του;

 

                   Πρόσεχες να περπατάς στον ίσκιο.

                   Το βράδυ σε ξάφνιασε πάλι,

                   με γεράνια, τα ρόδα των φτωχών, καθώς λένε,

                   και τις μενεξεδί βουνοκορφές πίσω απ’ τα σύνορα.

                   Να μην ήταν μόνο αυτό το βάσανο της θύμησης.

 

Μας φαίνεται ότι στο ποίημα «Λευκωσία» οι αναμνήσεις του Σαρτόριους βρίσκουν πατήματα στη σημερινή πραγματικότητα. Όλα είναι πάντα εκεί, η λάβρα του μεσημεριού, το βαρύ κίτρινο της Κύπρου, ρινίσματα της ιστορίας μέσα στο σήμερα, δειλινά, τωρινές παρορμήσεις και παλιές αγάπες. Όλα δικαιωμένα με το πέρασμα του χρόνου. Σήμερα ο Σαρτόριους έχει αγοράσει ένα σπίτι σε μια παραλία της Σικελίας. Αγναντεύει από κει το πέλαγος και καμιά φορά γυρίζει το βλέμμα, εκεί μακριά, κατά τη μεριά της Κύπρου.

Σπύρος Μοσκόβου