Όταν τα δέντρα χάνουν ξαφνικά τα κλαδιά τους

Ένα παράδοξο φαινόμενο συμβαίνει συχνά στις ζεστές καλοκαιρινές μέρες. Χωρίς αέρα, χωρίς βροχή ή κάποια ξαφνική καταιγίδα όλοι έχουμε δει να σπάνε ολόκληρα κλαδιά υγιών δέντρων, φορτωμένα με φύλλα. Κάτι που μπορεί να οδηγήσει ενίοτε σε απρόσμενες συνέπειες. Για παράδειγμα πρόσφατα στη μικρή πόλη Νόιρουπιν ένα  βαρύ κομμάτι μιας παλιάς βελανιδιάς μήκους σχεδόν 9 μέτρων που ζύγιζε έως και 300 κιλά έπεσε από ύψος δώδεκα μέτρων προκαλώντας σοβαρές υλικές ζημιές στον ιστορικό κήπο Tempelgarten της περιοχής. «Ευτυχώς δεν υπήρχε κανένας άνθρωπος κάτω από το δέντρο» λέει ο Πέτερ Νάις από το Σωματείο Τempelgarten του Νόιρουπιν. Έκτοτε εκδηλώσεις που ήταν προγραμματισμένες για τον ιστορικό κήπο έχουν μεταφερθεί και άλλού, ενώ ο δήμος εφιστά την προσοχή των πολιτών για το φαινόμενο αυτό.

Και άλλες περιοχές στη Γερμανία αντιμετώπισαν παρόμοια προβλήματα φέτος το καλοκαίρι. Η πόλης Άχαους στη Β. Ρηνανία-Βεστφαλία έκλεισε τους κήπους του τοπικού παλατιού για δύο μέρες λόγω του φόβου πτώσης κλαδιών. Το Γκύτερσλοχ και το Πάντερμπορν κρατούν επίσης κλειστά κάποια πεζοδρόμια, επειδή υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού των πεζών από πτώση κλαδιών. Πού οφείλεται όμως το φαινόμενο αυτό;

Πώς ο καύσωνας επηρεάζει την υγεία των φυτών

«Στην φετινή περίοδο καύσωνα είναι λογικό να έχει συμβεί αυτό το φαινόμενο σε πολλά δέντρα», αναφέρει ο ειδικός Ούλριχ Βάιχς από τη Σχολή Εφαρμοσμένων Επιστημών και Τεχνών (HAWk)  του Γκέτινγκεν. Mια εξήγηση μπορεί να αποτελεί το ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια των κλαδιών επηρεάζει την ελαστικότητα στις εξωτερικές ίνες του ξύλου. Ιδιαίτερα μάλιστα επιρρεπή στο φαινόμενο είναι τα οριζόντια κλαδιά. Επίσης το σπάσιμο των κλαδιών που έχουν χάσει τη φυσική τους ελαστικότητα λόγω ζέστης παρατηρείται κυρίως σε δέντρα με μαλακά ξύλα, όπως οι λεύκες. Κι αυτό διότι σύμφωνα με τους ειδικούς η πυκνότητα σε αυτά τα δέντρα είναι χαμηλότερη σε σχέση με όσα που έχουν σκληρά ξύλα. Έτσι οι λεύκες δεν είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές.

Σύμφωνα πάντως με ειδικούς στην προστασία των δέντρων, όπως ο Τόρστεν Ντύμπερτ, φέτος το καλοκαίρι, παρά τον αφύσικο καύσωνα δεν καταγράφηκαν πολλά περισσότερα περιστατικά σε σχέση με προηγούμενα καλοκαίρια. Επίσης το φαινόμενο αυτό όταν παρατηρείται σε δάση δεν είναι τόσο έντονο, ενώ γίνεται αντιληπτό περισσότερο όταν αφορά δέντρα στην άκρη των δρόμων ή μέσα σε κήπους και πάρκα. Ωστόσο οι ειδικοί εκτιμούν ότι δεν πρέπει κανείς να φοβάται τα δέντρα. Πάντως ακόμη και στο Βερολίνο, μια από τις πιο πράσινες πρωτεύουσες της Ευρώπης με 440.000 δέντρα στην άκρη των δρόμων, δεν καταγράφηκε αύξηση, σύμφωνα με τον Ντερκ Έλερτ που εργάζεται σε διοικητική θέση περιβαλλοντικής υπηρεσίας.

Από την πλευρά του ο Ούλριχ Βάις πάντως σημειώνει ότι η πτώση κλαδιών το καλοκαίρι δεν οφείλεται μόνο στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά και σε φυσικές διεργασίες, όπως η ελλιπής φωτοσύνθεση των κλαδιών που βρίσκονται στα χαμηλότερα στρώματα του δέντρου. «Αυτά τα κλαδιά χρειάζονται περισσότερη ενέργεια από αυτή που παράγουν. Κι έτσι αποκόβονται από το δέντρο», εξηγεί ο Βάιχς σημειώνοντας βέβαια ότι η αποκόλληση κλαδιών οφείλεται εν τέλει σε έναν συνδυασμό παραγόντων. Τέλος, η αποκόλληση κλαδιών από τα δέντρα έχει και κάποιες θετικές συνέπεις, όπως αναφέρει ο Στέφαν Νάντλερ από τη γερμανική οργάνωση NABU. Eκεί βρίσκουν καταφύγιο μικρά ζώα και πτηνά δρυοκολάπτες ή ακόμη και νυχτερίδες.

Άνια Σοκολόφ, dpa