حکم جدید محکمه اروپا بازگشت دادن پناهجویان را آسان می کند؟

محکمه اروپا چه فیصله کرده است؟

محکمه اروپا شرایط اخراج ها و برگشت مهاجران را در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا مشخص کرده است. براساس این حکم کمک های اجتماعی کمتر در یک کشور عضو اتحادیه اروپا نمی تواند مانع اخراج یک پناهجو به آن کشور شود. این حکم در راستای اجرای قواعد دوبلین روشنی می اندازد که براساس آن، آن کشور عضو اتحادیه اروپا مسئول رسیدگی به تقاضای پناهندگی یک فرد است که فرد متذکره برای نخستین بار از طریق آن کشور وارد اتحادیه اروپا شده است.

برعکس این حکم به این معنا نیز است که ادارات و محاکم در چارچوب اتحادیه اروپا "خطر یک برخورد غیر انسانی یا تحقیر آمیز" را در کشورهایی که پناهجویان بازگردانده می شوند نیز باید در نظر داشته باشند.

"خطر برخورد غیر انسانی یا تحقیر آمیز" به چه معنا است؟

براساس حکم محکمه اروپا، متقاضیان پناهندگی فقط زمانی باید به دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا برگشت داده شوند که اطمینان وجود داشته باشد در آنجا "نیازمندی  های اساسی" شان رفع می گردد. منظور از این نیازمندی ها مسایلی چون تغذیه و وضعیت بهداشتی، اقامتگاه و نیز صحت روانی و فزیکی یک پناهجو است.

براساس این حکم، پس فرستادن یک پناهجو به یک کشور عضو اتحادیه اروپا زمانی غیرقانونی است که "یک فرد [پناهجوی] کاملاً وابسته به حمایت دولتی، خود را صرف نظر از خواست و تصامیم شخصی اش، در یک وضعیت  فقر مادی شدید بیابد."

آیا توافقنامه دوبلین ۳ تغییر خواهد یافت؟

احتمال این تغییر بسیار کم است. توافقنامه دوبلین ۳ که در ۲۶ جون سال ۲۰۱۳ تصویب شد، مورد منازعه است. به خصوص یک قاعده آن با مخالفت مواجه است: این که مسئول پرونده یک پناهجو همان کشوری است که فرد متذکره برای نخستین بار وارد آن کشور شده است.

بسیاری از متقاضیان پناهندگی تلاش می کنند از شمولیت در این قاعده فرار کنند تا امکان اقامت در کشورهای مرفه تر مانند آلمان را به دست آورند. آنها در این مورد بر شرایط بد زندگی کشور های استناد می کنند که برای نخستین بار در آنجاها وارد شده بودند.

در این مورد نمونه های مشخص وجود دارد که مثلاً مهاجری نخست در ایتالیا و بعدتر در آلمان تقاضای پناهندگی داده است.

آیا اخراج ها در داخل اتحادیه اروپا ساده تر می شوند؟

خانم بلیندا بارتولوچی، مسئول امور حقوق سیاسی در سازمان "پرو ازول" به این سوال پاسخ منفی می دهد. او توضیح می دهد: "محکمه اروپا ادارات و محاکم مسئول در این ارتباط را در برابر یک مکلفیت اضافی قرار می دهد". به گفته او، محاکم و ادارات کشورهای اتحادیه اروپا حالا بیشتر از پیش مکلف هستند که وضعیت فردی متقاضیان و پناهجویان قبول شده را در هریک از کشور عضو در نظر داشته باشند.

به گفته او معلوم نیست که این حکم باعث افزایش بازگشت دادن پناهجویان در داخل اتحادیه اروپا می شود یا نه. اما از آنجایی که باید بررسی های جداگانه در مورد هر فرد صورت بگیرد، زمان پس فرستادن پناهجویان ممکن است طولانی تر گردد.

بخشی از پناهجویانی که به کشورهای مرفه اروپایی رسیده اند، قبلاَ در کشورهایی مانند ایتالیا، یونان و مجارستان ثبت شده اند. بارتولوچی مسئول امور حقوق سیاسی سازمان "پرو ازل" می گوید: "در یونان، ایتالیا، بلغاریا و مجارستان علایم زیادی وجود دارند که ممکن است (یک پناهجو) با خطر برخورد غیرانسانی مورد تهدید قرار گیرد.»

چه تعداد مهاجران از این حکم متاثر هستند؟

براساس گزارش اداره آلمان فدرال برای مهاجرت و پناهندگی، این کشور در سال ۲۰۱۸ ، از دولت های دیگر عضو  تقاضا کرد که جمعاً ۶۴ هزار و ۲۷۵ مهاجران را پس بگیرند. بر عکس دیگر کشورهای عضو از آلمان خواستار پذیرش ۲۴ هزار ۳۳۳ متقاضی پناهندگی شدند.

آیا آلمان در آینده پناهجویان بیشتری را می پذیرد؟

این احتمال هم وجود دارد که متقاضیان پناهندگی بیشتری چانس یک اقامت دومی در آلمان را به دست آورند که پیش از آن در یک کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا آمده بودند، زیرا آنها می توانند استدلال کنند که در دیگر کشور ها، یک وضعیت غیر انسانی در انتظار آن ها است.

اما آلمان در گذشته نسبتاً به ندرت کار بررسی پناهندگی را به دولت های دیگر اتحادیه اروپا واگذار کرده است. به این دلیل پرو ازول از یک "برد و باخت برابر با کارهای زیاد بروکراتیک" سخن می گوید و می گوید که آلمان در سال ۲۰۱۷، ۷۱۰۲ متقاضی پناهندگی را به دیگر دولت های دیگر اتحادیه اروپا فرستاده است.

برعکس ۸۷۵۴ دوسیه دیگر پناهندگی از کشورهای فرانسه، هالند و یونان، به آلمان واگذار شدند. باوجود آنکه آلمان بیش از دو برابر تقاضای بیشتر برای فرستادن پناهجویان به کشور دیگر کرده بود، در مقایسه با آنچه دریافت کرده است، اما در سال ۲۰۱۷ مهاجرین بیشتر را در مقایسه با آن شماری که پس فرستاده، پذیرفته است.

Walter, Jan David