آیا در زمان شیوع کرونا نماز جماعت برگزار شود یا نشود؟

وزارت ارشاد، حج و اوقاف افغانستان از شهروندان این کشور می خواهد که به دلیل شیوع موج دوم ویروس کرونا، از تشکیل اجتماعات و مراسمی که انسان ها به گونه گروهی در آن ها اشتراک می کنند، خودداری نمایند.

فضل کریم سراجی، رئیس انسجام و مساجد در این وزارت در گفتگو با دویچه وله می گوید، علمای دینی آنگونه که در موج اول ویروس کرونا سهم بارزی را در تنویر اذهان عامه گرفتند، حالا هم در نظر دارند که در این بخش فعالیت کنند. در کشور اسلامی افغانستان موعظه‌های علمای دینی به سادگی از سوی بسیاری مردم پذیرفته می‌شوند.

در روزهای پسین آمار مبتلایان به ویروس کرونا در افغانستان بار دیگر در حال افزایش است. آمار ۱۹ ام نوامبر سال روان که از سوی وزارت صحت عامه به نشر رسید، نشان می دهد که در ۲۴ ساعت گذشته، نمونه آزمایش ۱۸۶ تن مثبت تشخیص شده است. شمار جان باختگان در این مدت، ۱۳ نفر اعلام شده است. یک روز پیش از آن، رقم قربانیان ناشی از ویروس کرونا ۵ تن اعلام شده بود.

کابینه حکومت افغانستان تصمیم گرفته است که برخی از محلات که اجتماع مردم در آن بیشتر می باشد به ویژه سالون های عروسی را مسدود کند. گمان می رود که با توجه شیوع موج دوم ویروس کرونا، محدودیت های بیشتر در این کشور اعمال خواهد شود.

«در اسلام سلامتی و حفظ جان انسان‌ها اولویت دارد»

در زمان اوج گیری ویروس کرونا در اوایل سال روان، برخی از شهروندان افغانستان و امامان تاثیرات مهلک ویروس کرونا را سطحی می پنداشتند. حتی شایعاتی نشر شده بود که ویروس کرونا بالای مسلمانان به خصوص کسانی که ایمان قوی دارند، اثر جدی نخواهد کرد. این اظهارات با واکنش تند علمای دینی و برخی از آگاهان روبرو شده است. شماری از علمای دینی می گویند، اظهارات این چنینی را کسانی مطرح می کنند که از دین فهم عمیق ندارند. آقای سراجی اظهار کرد: «اگر یک انسان با یک عمامه و درک ابتدایی از دین چنین صحبت کرده باشد آن را نمی توانیم به دین اسلام ربط بدهیم. علما به هیچ وجه مخالف روی دست گرفتن تدابیر وقایوی نیستند. اگر به اصطلاح نیمچه ملاها در این مورد صحبت کرده باشند، در این مورد چیزی گفته نمی توانم.»

به گفته آنان، دین اسلام نسبت به هر موضوع دیگر، به سلامتی و حفظ جان انسان ها اولویت می دهد و حتی پدیده قرنطین به روایت دیگری در آغاز ظهور اسلام نیز مطرح شده بود. رئیس انسجام و مساجد وزارت ارشاد، حج و اوقاف بیان کرد: «۱۴۰۰ سال پیش، قرنطین به شکل دیگری در دین اسلام بیان شده بود. پیامبر بزرگ اسلام گفته بود "هرگاه یک مرض شیوع پیدا می کند، همه باید در خانه های شان بمانند".»

نماز جماعت برگزار شود یا نشود؟

اجتماع مردم برای ادای نماز جماعت در مساجد به یکی از مسایل بحث برانگیز در افغانستان تبدیل شده است. برخی ها معتقد اند که در هر شرایط نباید ادای نماز جماعت را نادیده گرفت. برخی علمای دینی تاکید می کنند که تا حد ممکن نماز جماعت در مساجد ادا شود.

فضل کریم سراجی، رئیس انسجام و مساجد در وزارت ارشاد، حج و اوقاف افغانستان می گوید ترک جماعت ممکن نیست اما در جریان ادای نماز جماعت باید تدابیر شدید وقایوی روی دست گرفته شود. آقای سراجی افزود: «انسان های کهنسال، افراد مشکوک مبتلا به ویروس کرونا و حتی کسانی که سرفه می کنند، می توانند در جماعت حضور نیابند و نماز شان را در منازل شان ادا کنند.»

این مقام وزارت ارشاد، حج و اوقاف می گوید که نماز باید با حفظ فاصله لازم میان نمازگزاران ادا شود. او  تاکید کرد، در صورتی که وضعیت به وخامت بگراید، این وزارت تدابیری جدی تر را روی دست خواهد گرفت.

اما برخی از علمای دینی دیگر می گویند که در شرایطی که تهدید جدی برای سلامتی انسان ها احساس شود، لازم است که نماز به گونه گروهی در جماعت انجام نشود.

علی عطایی، استاد دانشگاه و مدرسه دینی به دویچه وله گفت: «هرگاه تجمعات و رفتن به اماکن مساجد باعث ابتلا به این مرض خطرناک شود، آموزه های دینی همین است که نباید به همچو اجتماعات و محافل عمومی حضور یابیم. اسلام دین خوبی ها، آسایش، رحمت و رفعت است و حفظ جان انسان یک ارزش عمده و اساسی است. در حفاظت از جان خود، شهروندان و جامعه رسالت و مسئولیت داریم.»

به مثابه بخشی از امر به معروف و نهی از منکر

این علمای دینی می گویند که با توجه به خطرات و اضرار ویروس کرونا، توصیه ها به هدف مبارزه با ویروس کرونا می تواند بخشی از امر به معروف و نهی از منکر باشد. فضل کریم سراجی با اشاره به دوری جستن از محلاتی که احتمال انتقال ویروس کرونا از یک شخص به شخص دیگر ممکن باشد، می افزاید: «زمانی که شما یک انسان سالم را توصیه می کنید که چنین کارها را روی دست بگیرد تا از شر ویروس کرونا در امان باشد، در واقع این امر به معروف است. هرگاه شما مانع یک انسان می شوید تا در آتش سوزنده ویروس کرونا نیفتد، در حقیقت این نهی از منکر است.»

آمار رسمی وزارت صحت عامه افغانستان نشان می دهد که از زمان شیوع ویروس کرونا تا به حال، نتیجه آزمایش بیش از ۴۴ هزار تن به این ویروس مثبت اعلام شده است. بر اساس ارقام رسمی، در این مدت بیش از ۱۶۶۰ بیمار مبتلا به ویروس کرونا در سراسر این کشور جان باخته اند. اما باور به این است که با توجه به امکانات محدود حکومت افغانستان برای ارزیابی موارد مشکوک ابتلا به ویروس کرونا، آمار واقعی مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا در افغانستان به مراتب بیشتر از این است.