اجلاس هرات: برد سياسی باخت اقتصادی

قرار است تا روز شنبه هفته آينده، بخش اساسی اين گردهمايي با شرکت وزرای خارجهء اعضای سازمان اکو برگزار گردد.

سازمان همکاری های اقتصادی 22 سال قبل توسط سه کشور پاکستان، ترکیه و ایران بنيان گذاشته شده است. اين سازمان در حال حاظر 10 عضو دارد که يکی از اعضای آن افغانستان مي باشد. در مورد پی آمد های عضويت در اين سازمان برای افغانستان ديدگاهای مختلف وجود دارند. در اين ميان آقای سيد مسعود استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه کابل طی گفت و شنود اختصاصی با راديو صدای آلمان عضويت افغانستان در سازمان همکاری های اقتصادی و بخصوص برگزاری اين اجلاس درهرات را يک دستاورد مهم سياسی برای کشورش مي خواند. اما او به اين نظر است که چون افغانستان با ساير کشور های سازمان اکو از لحاظ اقتصادی رقابت کرده نمي تواند و تا به حال هم قوانينی برای پشتيبانی از سرمايه گذاران داخلی وضع نگردیده اند، بنابرآن بجای اين که اقتصاد افغانستان رشد نمايد برعکس ضيعفتر خواهد شد.

متن کامل گفت و شنود اختصاصی مان با آقای سيد مسعود را در رابطه با اجلاس هرات ؛ در اينجا برای شما بازنويس نموده ايم.

دويچه ويله : آقاي مسعود قرار است تا وزراي خارجه ده کشور عضو سازمان اکو بروز شنبه آينده به هرات بيايند، قبل از اين که در مورد اهميت اين نشست صحبت کنيم، اگر کوتاه در مورد اين سازمان معلومات بدهيد که اهداف دقيق اين سازمان چيست؟

استادمسعود: به نظر من سازمان اکو- يکي از بزرگترين سازمانهاي کشورهاي منطقه - در حقيقت مي توان پديده بگوييم که سازماني است که در منطقه تبارز کرده است. اکو در حقيقت نتيجه فعاليتهاي بسيار دوامدار سه کشور پاکستان، ايران و ترکيه است که در حقيقت دوامي است از پيمان سنتو (پيمان بغداد) که شکل اقتصادي اکو را گرفته که فعلا آسياي ميانه، افغانستان و سه کشور ديگر را که پيشترگفتم در اين سازمان شامل اند . و بزرگترين هدف آن عبارت از همکاري اقتصادي و انکشاف اقتصادي و منطقوي است که در منطقه مشاهده کرده ايم.

دويچه ويله : آيا اين سازمان تا حال دست آوردهاي هم داشته و يا اين که بيشتراجلاس و نشستهاي آنها به شکل نمايشي بوده اند ؟

استادمسعود: اگر افغانستان را بررسي کنيم، مي توانيم بگوييم که اجلاس شکل نمايشي داشته ولي از لحاظ سياسي برد هاي داشتيم. اما اگر به شکل منطقه اي حرف بزنيم، يقين کامل که پاکستان ايران و ترکيه و بازارهاي آسياي ميانه براي اين سه کشور بسيار با اهميت است و دست آوردهاي آنها داشته اند. خصوصاً ترکيه و ايران که براي آسياي ميانه که با استفاده از سازمان اکو توانسته که سرمايه گذاري کنند و بازاري هاي براي خود باز کنند و توليدات خود را عرضه کنند. به اين لحاظ توانسته منفعت بسيار خوبي را بدست بيآورند.

يکي از حرکات پاکستان که بسيار شديد است و در مقابل ما همچنان انجام مي دهد اين است که راه آسياي ميانه و راه اکو براي پاکستان افغانستان است که مي خواهد آن را باز نگهدارند و تحت نظر خودش اين را نگهدارند. اما در افغاسنتان ما در شرايط نيستم که چنين سودي را از اکو ببريم. و تنها ما مي توانيم بازار افغانستان را به روي کشورهاي اکو باز نگه بداريم و در اين صورت مي شود که يک عرضه خوب را آنها براي ما انجام بدهند و ما در حقيقت در بازار خود کالا هاي آنها را عرضه کنيم.

دويچه ويله : آيا باز نگهداشتن بازارهاي افغانستان براي اعضاي سازمان اکو ، براي تاجران داخلي افغانستان که مالهاي کشور هاي همسايه بدون قيد و شرط وارد افغانستان ميشوند، ضرر وارد نمي کند؟

مسعود: به يقين کامل ؛متاسفانه سياست درهاي باز که ما اشتباه آميز مي خوانيم ؛ متاسفانه از جانب اکو هم مشوره داده مي شود و از سوي سازمان صندوق وجه بين المللي و بانک بين المللي حمايه مي شود که بايد از سياست درهاي باز استفاده شود. سياست درهاي باز در حقيقت به اين معناست که ما از سياست حمايوي مي گذريم و توليدات کشورهاي خارجي و بخصوص توليدات کشورهاي همسايه را که در سازمان اکو شامل هستند به صورت آزادانه اجازه مي دهيم که وارد کشور شوند و بصورت بي بند و بار رقابت کنند و دقيقاً رقابت قاتلانه را با توليدات افغانستان ادامه مي دهند .

وسرانجام شما نيتجه آنرا مي بينند در هرات که آنها جلسه خود را داير مي کنند، از 400 فابريکه ما 394 فابريکه را در اثر رقابتهاي خارجي و عدم حمايه دولت از اين فابريکه ها،آنها را از دست داديم و دروازههاي آنها را بستيم . به يقين کامل اين رقابتي که انجام مي شود و اين اموال که ميايد بدون اين که ما سياست حمايوي را بکار ببريم نه تنها در صنعت بلکه در زراعت ما را نيز از پا انداخته و يکي از علت هاي اساسي بلند رفتن توليدات مواد مخدر عدم قدرت و توانايي رقابت از جانب توليد کنندگان زراعتي ما در مقابل کشورهاي خارجي است.

دويچه ويله : پس اهميت برگزاري اين اجلاس براي هرات چه است؟

مسعود: من خدمت شما عرض کردم که در افغانستان از لحاظ سياسي اهميت بسيار بزرگ است، ما برد سياسي مي کنيم. افغانستان در يکي از سازمانهاي منطقوي که بسيار بزرگ است و ده کشور در آن شريک است ما شامل مي شويم و امکان دارد که ما در راس آن قرار هم بگيريم. تنها از لحاظ سياسي ما مي توانيم که بسيار چيزها را بدست بياوريم. اما از لحاظ اقتصادي ما فقط بازار هستيم و کدام چيز ديگر نيستم. چراکه توليد نداريم و ما فقط بازار خود را براي آنها باز مي کنيم. شما مي دانيد که افغانستان از لحاظ بازار يابي يکي از بزرگترين منطقه هاي منطقه بشمار مي رود.

دليل آن اينست که ما بالاتر از بيست ميليارد دالر سرمايه خارجي و کمکهاي خارجي در اين جا سرازير شده و بيشتر از 35 ميليارد دالر را در بازار ما خرچ مي کنند و در حقيقت مي شود که يک بازار مصرفي بزرگي را بوجود بياورند. البته کشورهاي اکو سخت علاقمندي به اين دارند که از اين مقدار پول هنگفتي که در افغانستان موجود است بهره برداري کنند و فقط ما شاهد ديدن توليدات خارجي در بازارهاي خود هستيم و فروش آنها توسط خارجي هاي که در منطقه اعضاي اکو هستند و آنها کاري را انجام مي دهند. متاسفانه که افغانستان در اين عرصه يک بازنده است. يک برنده سياسي و يک بازنده اقتصادي بسيار قوي.

دويچه ويله : بسيارتشکرازشما.