1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

ازبي حقوقي زنان تا کشته شدن غيرنظاميان درافغانستان

۱۳۸۵ اسفند ۱۶, چهارشنبه

با تجارب انبوهي که يکي پي ديگري درتاريخ حق طلبي زنان انباشته شده اند، ديگرخوش باورترين انسانها نيز نمي توانند ادعا نمايند که با درج برخي مواد به نفع زنان درقوانين اساسي کشورها وقايل شدن يک مشت ترجيحات وامتيازات براي زنان درسطح مديريت حکومتها ونمايندگي درپارلمانها بتوان درظرف چند سال معدود معجزه اي بنام مساوات مرد وزن را شاهد بود.

https://p.dw.com/p/DH6x
این نماد حقارت زن درافغانستان تا هنوز تغییرنخورده است
این نماد حقارت زن درافغانستان تا هنوز تغییرنخورده استعکس: AP

وضع زنان افغانستان پنج سال پس ازسقوط طالبان

با تجارب انبوهي که يکي پي ديگري درتاريخ حق طلبي زنان انباشته شده اند، ديگرخوش باورترين انسانها نيز نمي توانند ادعا نمايند که با درج برخي مواد به نفع زنان درقوانين اساسي کشورها وقايل شدن يک مشت ترجيحات وامتيازات براي زنان درسطح مديريت حکومتها ونمايندگي درپارلمانها بتوان درظرف چند سال معدود معجزه اي بنام مساوات مرد وزن را شاهد بود. موانع ساختاري اجتماعي ازجمله سنتهاي کهن جوامع وفرهنگ سياسي نخبگان حاکم چيزهايي نيستند که بتوان بي خيال ازکنارآنها گذشت. اما پنج سال مي تواند دست کم ازلحاظ ايجاد خود آگاهيها ونهاد سازيها براي زنان ودرنزدزنان؛ زمان قابل توجهي باشد. چنين انتظاري هنگامي مي تواند موجه باشد که حکومتها ودرکنارآن جامعه بين المللي يکي ازبرگهاي برنده مشروعيت موجوديت و حضور شان را دريک کشور دفاع ازحقوق زنان قراردهند. بنابراين غيرمنصفانه نخواهد بود هرگاه درافغانستان موفقيتها وشکستها را باهمين ميزان سنجش نماييم .

براي ارزيابي وضع حقوقي زنان درافغانستان بهتراست به تازه ترين ودرعين زمان قابل وصول ترين منابع استناد نماييم . اين منبع ازنظرما آخرين گزارش کميسيون مستقل حقوق بشرافغانستان زيرعنوان " بررسي وضعيت عمومي زنان درافغانستان " است که تا سال 2005 عيسوي را پوشش مي دهد.

مطابق به اين گزارش 85% زنان ودختران درافغانستان بيسواد بوده وبودجه اختصاصي دولت دراين عرصه پايين ترين سطح درمنطقه را دارا مي باشد. شماردختران شامل مکتب کمترازنصف پسران شامل مکتب است. درتمام افغانستان تعداد مکاتب دخترانه ازسطح ابتدايي تا ليسه کاهش قابل ملاحظه اي را نشان مي دهد. گزارش تبعيضهاي جنسيتي رايج درعرف جامعه ، فقرخانواده ها، مسائل امنيتي ونبود ويا کمبود مکاتب را عوامل اصلي اين وضع مي داند.

آمارمرگ وميرمادران واطفال درافغانستان دربالاترين سطح جهاني قراردارد. درافغانستان هرنيم ساعت يک زن دراثربارداري جان مي سپارد.

درگزارش گفته مي شود که علاوه برمسائل صحت وتعليم وتربيت ازدواجهاي اجباري ، خشونتهاي خانوادگي، تجاوزهاي جنسي وبازنگه داشتن ازکاروفعاليتهاي سياسي نيز گريبانگيرزنان افغانستان مي باشند.

زنان ازدورافتاده ترين نقاط کشورتا شهري ترين نقاط چون کابل درمعرض خشونت قرارمي گيرند و 50% زنان مورد لت وکوب قرارداده مي شوند. پيامدهاي وخيم اين اين خشونتها درخودسوزيها وخود کشيهاي زنان ، فرارازمنزل، قتل ، قاچاق ، گرايش واجباربه روسپيگري ومعتاد شدن زنان به مواد مخدرخود را نشان مي دهند.

اين تحقيق کمسيون مستقل حقوق بشرافغانستان اذعان مي دارد که 38% زنان برخلاف ميل شان به شوهرداده شده اند و 50% شان از زندگي خانوادگي رضايت ندارند. يونيسيف يا سازمان حمايت ازکودکان ملل متحد درسال 2004 اعلام نموده است که 57% اطفال افغانستان درطفوليت ازدواج مي کنند. گزارش مي افزايد که زنان نه تنها مورد اهانت قرارمي گيرند مثلاً درهلمند با مواد مخدرتبادله مي شوند، يا آنطوري که رسانه ها گزارش نمودند ، درشمال افغانستان يک زن دربرابريک سگ تبادله شده است، بلکه همچنان مورد تجاوزجنسي قرارمي گيرند. گزارش مي افزايد که بخش عمده اين تجاوزات بالاخص درسالهاي اخير توسط افراد مسلح صورت گرفته اند.

گزارش کميسيون مستقل حقوق بشرافغانستان مشعراست که : دربسياري ازولايت رسيدگي قضايي نسبت به زنان تبعيض آميز بوده نسبت به ضعيف بودن سطح بازپرسي ، عدم استفرارنظم و قانون ؛ عرف ناپسنديده وتهديد؛ زنان کمترمي توانند جهت حل مشکلات خويش به محاکم ذي صلاح مراجعه نمايند. دربرخي ازولايات حتا دوسيه هاي زنان به محاکم برده نمي شوند. محاکم به ادعاي زنان چندان توجهي نداشته وفيصله هاي محاکم دراين ولايات به صورت غيابي صورت مي گيرند. فقط حکم آن ابلاغ مي شود وبه زنان اجازه دفاع داده نمي شود.

دردانگيز ترين بخش اين گزارش که بخش پاياني ونتيجه گيري مي باشد حاکي ازآنست که : نهادهاي مدني وسياسي که توسط زنان تاسيس شده باشند ودرآن زنان به فعاليتهاي اجتماعي خود به صورت مستقل بپردازند ، وجود ندارندودرصورتي که هم وجود داشته باشند به چشم نمي آيند، زيرا چشمگير نمي باشند. اما فعاليتهاي زنان درنهاد هاي مدني ديده مي شوند که آنهم درسطح پايين قراردارند.

طوري که دربالا حداقل معيارهاي سنجش وضع حقوقي زنان را درجريان پنج سال که شامل بسط وتعميق نهاد سازي وگسترش خود آگاهي براي زنان ونزد زنان مي باشد ، پذيرفتيم ، ديده مي شود که مادامي هيچ سازمان مدني وسياسي مستقل وکارساززنان وجود نداشته باشد، مکاتب دخترانه کمترازنصف مکاتب پسران باشد، زنان دربرابرمقداري ترياک و يا حيوانات تبادله شوند، محاکم به دعاوي آنها گوش فراندهد ودرناکترازهمه هنگامي يک نماينده زن درپارلمان افغانستان ولو تحت هرشرايطي که بوده است، شعار"مرگ برحقوق بشر!" بدهد، ناگزيرترازنامه پنج سال پس ازسقوط طالبان دربخش استيفاي حقوق زنان منفي ومايوس کننده است.

زندگي غيرنظاميان بايد حفاظت شود

درحاليکه به تاريخ چهارم وپنجم ماه مارچ امسال با کشته شدن 9 نفرغيرنظامي درنجراب ولايت کاپيسا وده نفردرولايت ننگرهارتوام بود. وگزارشهاي تائيد ناشده ازکشته شدن دهها نفردرولسوالي سنگين توسط نيروهاي ائتلاف بين المللي وناتو حکايت دارند، لشکرکشي بزرگ نيروهاي مشترک ناتو وافغانستان زيرعنوان عمليات اشيلوس ، به شمال ولايت هلمند يک بارديگرتوجه به حفظ جان غيرنظاميان را دراين جنگها درمرکز توجه قرارمي دهد.

درحالي که تا جنگ جهاني دوم فقط ده درصد قربانيان جنگها مردم غيرنظامي بوده اند، درجنگهاي موجود اين تناسب معکوس شده وبيشترين قربانيان را غيرنظاميان وبه ويژه زنان ، کودکان ، بيماران وپيران تشکيل مي دهند. شمارروزافزون کشته شدگان غيرنظامي در جنگهاي اخيرعراق وافغانستان خود شاهد اين مدعا مي باشد.

توني سنو سخنگوي کاخ سفيد درواکنش به کشته شدن افراد ملکي درنجراب وجلال آباد گفته است :

" تفاوت واقعي اي بين طالبان که مردم بي گناه را منحيث يک اصل قبول شده سياسي مي کشند وايالات متحده امريکا که ازمرگ بي گناهان تنفردارد، وجود دارد."

وقتي که ازسنو سوال شد که ايالات متحده امريکا چگونه ازکشته شدن افراد غيرنظامي جلوگيري خواهد نمود، او پاسخ داد:

" هرگاه کسي بکوشد غيرنظاميان بي گناه را درخطرقراربدهد، بسيارمشکل است که براي هميشه ازوضع مصيبت بارجلوگيري نمود . اما ببينيد ، ما هنوزاين مسئله را تحقيق مي کنيم . اما چيزي که شما ازمن پرسيديد ؛ توضيح مشرح آن که چه اتفاق افتاده ودرآينده چگونه برخورد مي شود، من درموقعيتي نيستم که بدان پاسخ گويم ."

ماريا کارل ، سخنگوي نيروهاي آيساف درافغانستان مي گويد:

" آنچه مردم نيازدارند آن است که به ما کمک کنند کسي تلف نشود.هرگاه آنها درمورد فعاليتهاي دشمن اطلاع دارند، بگذارند که ما بدانيم وخود را ازآنجا دورسازند." سخنگوي آيساف مي افزايد:

" هرگاه عمليتاتهايي مطرح باشند ، ما با شوراي محلي کارمي کنيم تا چنين حوادثي اتفاق نيفتند."

تجربه نشان مي دهد که چنين شيوه اي هميشه مفيد نمي باشد.

براد ادامس مدير گروه آسيايي سازمان ديده بان حقوق بشردررابطه با حادثه کشته شدن ده نفرغيرنظامي درجلال آباد گفته است:

" حمله کنندگان انتحاري با بمب درافغانستان عادتاً مانند مردم غيرنظامي ظاهرمي شوند، اما اين به معناي آن نيست تا به نيروهاي ائتلاف کارت سفيدي داده شود که بدون تفکيک برمردم ملکي شليک کنند. اين واقعيت که که شورشيان قوانين جنگ را پامال مي کنند به معناي آن نيست که ايالات متحده امريکا ومتحدينش اين قوانين را رعايت نکنند. "

سازمان ديده بان حقوق بشرنگراني خود را ازاين ابرازداشته است که " نظاميان ايالات متحده امريکا مي خواهند اطلاعات را کنترول بکنند>گ آنها درجلال آباد کمره هاي خبرنگاران محلي وخارجي را مصادره نموده وتصاويرآن را ازبين برده اند.

سازمان ديده بان حقوق بشردراعلاميه اش گفته است :

" نظاميان امريکايي بايد درهردو واقعه نجراب و جلال آباد بررسي معناداري را به راه بياندازند.... اقدامات مقتضي به شمول تدابيرانضباطي و بازجويي بايد اتخاذ شده ومتعهدانه عملي گردند."

هرگاه ديدگاه سازمان ديده بان حقوق بشربيشترمتوجه نيروهاي ائتلاف وناتو است؛ دولت افغانستان به مثابه عالي ترين سازمان سياسي افغانستان وظيفه ومسئووليت حفاظت ازجان شهروندان اين کشوررا دارد. صرفاً با صدوراعلاميه ها وتعيين کمسيونهايي که تا کنون هيچ نتيجه نداده اند ، نمي توان در چنين جنگ خطيري که هرآن امکان افزايش تلفات افراد غيرنظامي متصوراست، به فاجعه پايان داد. اقدامات مشخص دولت رکن نجات جان افراد غيرنظامي را تشکيل مي دهد.