استحاله ي جنبش كشور هاي غير منسلك به ببر كاغذي

در سال ۱۹۵۵، شش سال قبل از تاسيس واقعي اين پيمان، در كنفرانس آسيايي – افريقايي در باندونگ، ۲۹ نماينده ي قاره ‌آسيا و افريقا گردهم آمدند تا واضح سازند كه نمي خواهند به هيچ يك از دو بلوك بزرگ تعلق داشته باشند. در ميان سران دولتي حاضر در اين كنفرانس، شخصيت هاي مشهوري چون جمال عبدالناصر از مصر، نوريري از تانزانيا، سوكارنو از اندونيزيا و نهرو از هند حضور داشتند. اين كنفرانس با سخن راني چوين لاين افتتاح شد.

”جنگ دوم جهاني پايان يافته و جنگ سرد آغاز شده بود. جهان به دو قطب تقسيم شده بود: ايالات متحده امريكا و روسيه شوروي. بسياري از كشور هاي آسيايي با اين تقسيمات، استقلال شان را به خطر مواجه مي ديدند. پيمان كشور هاي آسيايي و افريقايي در باندونگ بايست راه سومي را نشان دهد تا كشور هاي عضو قادر باشند، خويش را از منازعات قدرت هاي بزرگ دور نگهدارند. سوكارنو رييس جمهور آن وقت اندونيزيا، با احساس كاملاً متكي به خويش در پايان كنفرانس، پيام آن را چنين اعلام كرد:

”همه جا مردم از ”روح باندونگ” سخن مي گويند – آري از روح باندونگ. و هرباري كه من آن را مي شنوم، به اين فكرمي كنم: اين فقط يك روح نيست، اين نيرو است. اين نيروي باندونگ است، اين يك نيروي وحدت ملت هاي آسيايي و افريقايي است – اين نيروي آزادي است.”

پيام باندونگ به جهان ، نفي آشكار استعمار، مسابقه تسليحاتي و خواسته هاي رفتار برابر در چارچوب جامعه ي جهاني بود. اين همان اهدافي بود كه شش سال بعد در كنفرانس تاسيس جنبش كشور هاي غير منسلك در بلگراد مجدداً به تصويب رسيد. اما اين منشور تاثير خيلي كمي داشت.

جنگ ويتنام و نتايج آن براي منطقه و نيز تقسيم كوريا، تا هنوز بافت قدرت را در آسيا زير تاثير قرار داده است. و از همبستگي ميان اعضاي جنبش كشور هاي غير منسلك چندان قابل احساس نيست. باوجود آنكه فرصت كنفرانس كنوني اين جنبش در شرم الشيخ مصر، براي مذاكرات كشورهاي همسايه پاكستان و هند استفاده مي شود، اما اين جنبش از اين خيلي فاصله دارد تا به عنوان جايگاه مشترك، جهت از ميان برداشتن تفاوت ها عمل كند. ابتكارات قوي جنبش كشور هاي غير منسلك در آسيا وجود ندارد.

پيمان هاي ديگري به طور مثال اتحاد دولت هاي آسيايي جنوبي (ASEAN) اهميت بيشتري كسب كرده اند. منازعات قطبي ملت ها ديگر وجود ندارند. به عوض آن چين به عنوان يك قدرت رهبري منطقه يي‌، نقش قطبي را كمايي كرده است. با چين و هند قدرت هاي منطقه يي به وجود آمده اند كه علاقه هاي شخصي شان را بر علاقه هاي كشور هاي عضو جنبش كشور هاي غير منسلك ترجيح مي دهند. بن كي مون منشي عمومي سازمان ملل متحد در سخنراني افتتاحيه كنفرانس كنوني در شرم الشيخ اظهار داشت:

”ما بايد گرسنگي، فقر و تغيير اقيلم را از ميان برداريم، در راستايي صلح جد و جهد كنيم و بر ديگر چالش هاي جهاني فايق آييم. با حمايت جنبش كشور هاي غير منسلك، ما مي توانيم يك جهان عادلانه و صلح آميز واز نگاه اقتصادي رشد يافته را خلق كنيم كه جنبش كشور هاي غير منسلك در آن راستا، جهت خوشبختي همه انسان ها تلاش مي كند. من از شما خيلي تشكر مي كنم و روي حمايت همه شما در سازمان ملل متحد حساب مي كنم. تشكر!”

بن كي مون به اين وسيله مشكلات مركزي آسيا را به زبان آورد. اين كه جنبش كشور هاي غيرمنسلك سهم اساسي شان را در جهت راه حل اين مشكلات ادا مي كنند، مي توان به يقين آن را مورد شك و ترديد قرار داد.

گولته/ مبلغ

ويراستار: انتظاري