افزايش قيمت مواد غذايي درافغانستان به تنهاي نمي تواند دهقانان را به ترک کشت خشخاش ترغيب بکند

امسال بلندرفتن جهاني قيمت مواد غذايي ،افغانستان بينوا را که غذاي عمده مردمش گندم است و قيمت آن دوچند شده است ، به شدت صدمه زده است. دربرخي نواحي مردم براي رفع گرسنگي علف مي خورند.

افغانستان حدود 90% ترياک جهان را توليد مي کند . تکانه هاي جديد به خاطر منصرف ساختن دهقانان ازکشت خشخاش ناوقت ترصورت گرفتند وکدام تاثيري برفصل کشت وبذرافشاني ازخود به جا نگذاشتند. سازمانهايي که کشت گندم را به جاي ترياک ترغيب مي کنند، انتظار دارند درفصل بذرافشاني آينده نتايج بهتري بگيرند.

لورن ستودارد، ازموسسه کمکهاي انکشافي بين المللي ايالات متحده امريکا (يو اس اي آي دي ) اميدواراست که با توجه به بلند رفتن قيمت مواد غذايي، دهقانان افغانستان به کشت گندم روي آورند. وي مي گويد:" بحران امنيت مواد غذايي ازيک جهت مردم را صدمه مي رساند وازجانب ديگر خاطرنشان مي کند که خشخاش کدام تجارت بزرگ نيست". ستودارد، ضمن مصاحبه اي گفته است:" همينکه شما خشخاش را خورده نمي توانيد... خود درس سختي است". ستودارد مديرعمومي انکشاف بديل وزراعت درافغانستان مي باشد.

تيکيسته تيکي ، نماينده سازمان غذا وزراعت ملل متحد براين نظراست که بلند رفتن قيمت مواد غذايي به معناي آنست که درصورتي که سيستم آبياري ، تخم بذري و کود کيمياوي بهبود يابند، با کشت گندم پول بيشتري مي توان به دست آورد. تيکيسته تيکي درعين زمان مي گويد: " من نمي توانم که بگويم تا چه درجه ؛ ولي مي توانم بگويم که بلندرفتن قيمت مواد غدايي دهقانان را تشويق مي کند تا به جاي خشخاش گندم بکارند".

کنفرانس ملل متحد که دررابطه با مقابله باافزايش قيمت مواد غذايي اخيراً تشکيل گرديده بود، براين نظراست که بلند رفتن قيمت مواد غذايي گرسنگي ، فقر وخشونت را دامن مي زند.

بنابه گزارش اداره مبارزه با جرايم ومواد مخدر ملل متحد درماه فبروي ؛ با اينهم تفاوت بين سودي که ازناحيه فروش گندم وسودي که ازبابت فروش خشخاش به دست مي آيد بسيارهنگفت است. هرگاه يک هکتارزمين گندم کشت شود ، دهقان 1500 دالربه دست مي آورد، بالمقابل هرگاه همين زمين خشخاش کشت شود، 5000 دالرنصيب دهقان مي شود.

با توجه به همين واقعيت است که کريستينا اوگوز نماينده اداره مبارزه با جرايم ومواد مخدر ملل متحد، يک تغيير چشمگير به سود کشت گندم وانصراف ازکشت ترياک را غيرمحتمل مي داند. او براين نظراست که امکان دارد بلند رفتن قيمت مواد غذايي بازهم عده بيشتري را به کشت محصولات غيرقانوني مانند ترياک تشويق بکند.

اوگوز مي گويد:" هرگاه درمناطقي که قيمت مواد غذايي بلند رفته است، دهقانان کشت خشخاش را پايان داده و حمايتي براي تامين معيشت شان نداشته باشند، خطرآن وجود دارد که درسال آينده آنها دوباره به کشت ترياک رجوع بکنند".

اوگوزهمچنان مي افزايد که کشت خشخاش وترياک درپهلوي قيمت بلند آن براي دهقانان فقير يک نوع تضامن اقتصادي را به وجود مي آورد. زيرا ترياک چيزي نيست که خراب شود. امسال نه بلکه سال ديگر مي توان به فروش رساندش. خريدار خود دم دروازه توليده کننده مي آيد. حال آنکه براي مواد غذايي وسبزيجات چنين نيست. به ويژه درکشوري چون افغانستان که ذخيره خانه هاي سردي براي نگه داري آن ندارد، امکان خراب شدن اين محصولات فراوان است.

جنرال خداداد وزيرمبارزه با مواد مخدر ازپيشرفتهايي درزمينه سخن به ميان آورده است. اوگفته است که ازجمله 34 ولايت افغانستان در20 ولايت آن خشخاش کشت نمي شود. به تناسب سال گذشته که ولايات بدون کشت خشخاش شمار شان به 13 مي رسيد؛ اين يک پيشرفت است.

دردسر اصلي افغانستان ازکشت مواد مخدردرجنوب و جنوب غرب اين کشور است که حدود دوسوم ترياک درآنجا توليد گرديده و به هرويين تبديل مي گردد که ازاين هيرويين 60 % ازآن کشور خارج مي گردد. همين مواد مخدراست که طالبان را دراين نواحي تمويل مي کند وحضور نيروها وادارات دولتي دراينجا بسياراندک است.

ستودارد ، اين دليل را که "دهقانان فقير" ترياک را کشت مي کنند رد نموده وبراين نظراست که توليد کنندگان هرويين "بهترين زمين، بهترين آبياري وبهترين حمايت سرکها " را دراختيار دارند.

ازنظروي هرچند بلند رفتن قيمت مواد غذايي دهقانان را به کشت گندم تشويق مي کند ، اما لازم است تامقامات حکومتي براي تطبيق آن اقدامات جدي بکنند.

وي مي گويد:" مشوقهاي اقتصادي معمولاً به تنهايي تصاميم مردم را تغييرنمي دهند... آنچه آنها را به کشت مشروع وادارمي سازد، تطبيق جدي قانون وموجوديت يک رهبري قوي حکومتي مي باشد".