امضای چندین تفاهمنامه به منظور اشتغال‌زایی در افغانستان
۱۳۹۷ مهر ۱۷, سه‌شنبه
این تفاهمنامه روز سه شنبه میان وزارت تحصیلات عالی با وزارت‌های معادن و پطرولیم، فواید عامه، صحت عامه، احیا و انکشاف دهات، معارف، کار و امور اجتماعی، مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، زراعت مالداری و آبیاری و همچنین هشت اداره دیگر یعنی کمیسیون مستقل اصلاحات اداری، اتاق تجارت و صنایع زنان افغانستان، اتاق تجارت افغانستان، شاروالی کابل، کمیسیون انکشاف اقتصادی میدان هوایی افغانستان، اداره خط آهن افغانستان، اداره تعلیمات تخنیکی ومسلکی و اتاق صنایع و معادن امضا کرد.
این تفاهمنامه‌ها شامل تهیه کادرهای مسلکی مورد نیاز، ایجاد زمینه‌های اشتغال برای فارغان، رشد فعالیت‌های اکادمیک، ایجاد مراکز تحقیقاتی و سایر همکاری‌های دو جانبه می‌باشد.
فیصل امین، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی افغانستان در این مورد به دویچه وله گفت: «موضوع اصلی بحث اشتغال‌زایی است که بین نهادهای مختلف امضا شد. هدف این تفاهمنامه‌ها هماهنگی بین وزارت تحصیلات عالی و وزارت‌های دیگر است.»
جوانانی که از دانشگاه‌ها فارغ شده و به دنبال کار هستند، شکایت دارند که داشتن واسطه معیار اصلی استخدام در نهادهای دولتی است. نجیب یک تن از فارغ التحصیلان گفت: «من تقریبا شش ماه است پشت کار سرگردانم. اما نمی‌توانم کار پیدا کنم. یا باید واسطه داشته باشی و یا هم طبق گفته ادارات، سه سال تجربه کاری.»
نیروی جوان بیکار
سالانه هزاران جوان تحصیلکرده از دانشگاه‌های دولتی و خصوصی فارغ می‌شوند. اکثر این جوانان اما جایی برای کار در نهادهای دولتی ندارند. کارمندان دولتی بیشتر افرادی از نسل‌های پیشین اند. اکثر این کارمندان با دانش جدید و تکنالوژی آشنایی ندارند.
مقامات دولتی گفته‌اند که نبود کدرهای متخصص و آشنا با علم و تکنالوژی روز سبب شده است تا وزارت‌خانه‌ها نتوانند کیفیت کاری را بهبود بخشیده و بودجه شان را به مصرف برسانند.
وزارت تحصیلات عالی می‌گوید یکی از اهداف امضای تفاهمنامه با وزارت خانه‌ها، آموزش دانشجویان براساس نیازمندی بازار کار است. آقای امین گفت: «این تفاهمنامه‌ها به همین دلیل امضا شدند تا افراد شایسته و افرادی که با تکنالوژی و مهارت‌های امروزی آشنا باشند، از مراکز تحصیلی فارغ شوند.»
در همین حال جوانان می‌گویند کسانی که دارای درجه علمی ماستری و دکترا هستند، در پشت دروازه‌های وزارت خانه‌ها سرگردانند، چون زمینه کار برای آن‌ها فراهم نیست.
سید قدرت الله شریفی یک تن از جوانان گفت: «نیروی جوان با تکنالوژی جدید و افکار جدید باید وارد سیستم کاری افغانستان شود و طبعا این افراد به مراتب بهتر از کارمندان قبلی اند، زیرا بیشتر کارمندان کنونی فارع صنف ۱۲ و یا ۱۴ هستند.»
ناامیدی و سرخوردگی
نبود بازار کار برای جوانان به خصوص کسانی که از دانشگاه‌ها فارغ می‌شوند، سبب ناامیدی جوانان شده است. در سال‌های اخیر هزاران جوان برای پیدا کردن کار و زندگی بهتر راه مهاجرت را در پیش گرفتند.
حالا جوانان می‌گویند در صورتی که حکومت نتواند بازار کار را به نفع جوانان تحصیل کرده مدیریت کند، نیروی کار متخصص از این کشور فرار خواهند کرد و روند توسعه با کندی مواجه خواهد شد.
نجیب الله در این مورد گفت: «نتیجه این وضعیت رفتن جوانان به خارج از کشور است. در چند سال اخیر وقتی جوانان کار پیدا نتوانستند مهاجرت کردند ولی متاسفانه بیشتر آن‌ها در کشورهای دیگر نیز قبول نشده‌اند.»
مقامات حکومتی بارها گفته‌اند که دانشگاه‌های افغانستان توانایی ظرفیت سازی جوانان برای بازار کار امروزی را ندارند. در سال‌های اخیر در کنار مراکز تحصیلی دولتی، موسسات تحصیلی خصوصی نیز به فعالیت آغاز کرده و گفته می‌شود که سویه برخی از این موسسات بسیار پایین‌تر از آن است که بتوانند برای بازار کار نیروی متخصص آموزش دهند.
ح. همراز/ کابل