1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

اهمیت آموزش: دانستن توانستن است

۱۳۹۱ تیر ۱, پنجشنبه

آموزش معنای فراتری از کسب دانش دارد و به انسان ها این امکان را می دهد که در زندگی شخصی شان رشد کنند و از نظر سیاسی فعال باشند. اوته شفر، سردبیر دویچه وله در نوشته کنونی به این مفهوم پرداخته است.

https://p.dw.com/p/15J5F
عکس: AP

400 سال پیش فرانسیس بیکون، فیلسوف انگلیسی به این نتیجه رسید که دانستن توانستن است. از اهمیت و معنای این گفته او به هیچ وجه کاسته نشده است: دانستن توانستن است و آموزش، پیش شرط بنیادین رشد سیاسی، دموکراسی و عدالت اجتماعی است. اتفاق ها و تحولات روزانه در سراسر جهان گواهی بر این گفته است. اما مهمترین مثال بهار عرب است که یک سال و نیم پیش با انقلاب یاسمین در تونس آغاز شد.

این قشر آموزش دیده و از طبقه متوسط بود که در کشورهای عربی اعتراض ها را راه اندازی کرد. به خصوص جوانان 20 تا 35 ساله و بیشتر دانش آموزان و فرهیختگان که از رژیم های بر سرقدرت مایوس شده بودند و امکانی برای پیشرفت نمی دیدند، در خط مقدم اعتراض ها بودند.

این داکتران، انجنیران و خبرنگاران بودند که از رباط تا ریاض برای آزادی بیشتر، حق اشتراک در روندهای سیاسی و دسترسی عادلانه به بازار کار مبارزه کردند. 

مبارزه آن ها خیلی مانده که به سرانجام برسد. باید به عنوان نخستین گام در این راه با تاسیس موسسه های دموکراتیک و برگزاری انتخابات پایه و اساسی برای اهداف تظاهرکنندگان ایجاد شود. خیلی مانده که مبارزه برای کسب آزادی بیشتر در جهان عرب به هدف برسد.

آموزش در قیام های کشورهای عربی نقش اساسی داشت.
آموزش در قیام های کشورهای عربی نقش اساسی داشت.عکس: picture-alliance/dpa

آموختن توانستن است و شرایط را برای شرکت گسترده تر در فعالیت های سیاسی و اجتماعی فراهم می سازد. این حقیقتی است که حاکمان عرب احتمالا دست کم گرفته اند. اگر در 20 سال گذشته مکتب و دانشگاه در کشورهای عربی توسعه نمی یافت، احتمالا جنبش دموکراتیک هیچ گاه به راه نمی افتاد.

«گزارش توسعه انسانی» نشان می دهد که دسترسی به امکانات تحصیلی در این دوره تا چه اندازه بهبود یافته و به موفقیت های ملموسی منجر شده است.

زین العابدین بن علی، رییس جمهور پیشین تونس اصلاحات زیادی در آموزش و پرورش انجام داد. در زمان حکومت او شمار رو به افزایش شهروندان تونس قادر به کسب مدارک بالای دانشگاهی بودند. اما آن ها پس از فراغت از تحصیل تقریبا هیچ فرصتی برای ارایه مدارک شان نداشتند. در تونس هر گونه امکاناتی از جمله فرصت های کاری پیشاپیش میان افراد و خانواده های نزدیک به حکومت تقسیم شده بود. میزان بیکاری در زمان حکومت بن علی به 40 درصد می رسید. اگر دیکتاتورهایی مانند بن علی می دانستند که سرمایه گذاری در آموزش و پرورش تا این حد می تواند تاثیرگذار باشد و به ضرر آن ها تمام شود، احتمالا این کار را نمی کردند.

حق اساسی انسانی

توسعه بدون آموزش ممکن نیست. جامعه جهانی مدت زیادی است که متوجه این حقیقت شده و خواسته های سیاسی مشخصی را عنوان کرده است.

براساس اهداف هزاره دوم که توسط سازمان ملل تعیین شده، همه انسان  ها باید به آموزش ابتدایی دسترسی داشته باشند. پیشرفت هایی در این زمینه مشهود است، هرچند به سرعت کم و در مناطق مختلف به میزان متفاوت.

از سال 1999 تا 2009 میزان کودکانی که به مکتب می روند 7 درصد افزایش یافته و شمار آن ها در مجموع به 89 درصد می رسد.

اما چندی است که پیشرفت کندتر شده است. بسیاری از مناطق افریقا و آسیا تا سال 2015 به اهداف هزاره دوم دست نمی یابند. از هر 100 طفل در مناطق در حال توسعه تنها 87 تن به آموزش دوره ابتدایی دست رسی دارند و در بسیاری از کشورهای فقیر از هر 10 کودک 4 تن از آنها مکتب را پیش از پایان دوره ابتدایی ترک می گویند.

اوته شیفر، سردبیر دویچه وله
اوته شیفر، سردبیر دویچه ولهعکس: DW

در مناطق دچار منازعه و در قریه ها کودکان امکانات کمتری برای تحصیل دارند. دختران در سراسر جهان در بخش آموزش و پرورش همچنان مورد تبعیض قرار می گیرند. به این ترتیب هنوز خیلی کارها است که باید انجام شود.

آموزش به معنای بیداری سیاسی است

هیچ گونه رژیمی که بدون رای و پشتوانه مردمی بر سرکار آمده باشد، نمی تواند در درازمدت در برابر قدرت اکثریت تحصیل کرده مقاومت کند. هر زمان که یک قشر تحصیل کرده در یک جامعه ایجاد شد، امکان شرکت در فعالیت های سیاسی و تحولات دموکراتیک افزایش می یابد. در این مورد می توان روسیه و کشورهای جهان عرب را مثال آورد. همچنین در چین نیز تحولاتی هرچند موقت دیده می شود.

اما تغییر و تحول در کشورهایی مانند زیمبابوه، افغانستان و کوریای شمالی به مراتب دشوارتر است. تا زمانی که بیشتر مردم در فقر زندگی می کنند، تحت تاثیر تبلیغات دولتی هستند و اکثریت مردم به امکانات آموزشی دسترسی ندارند، دیکتاتورها و مستبدین می توانند با خیال راحت به حکومت شان ادامه دهند. به این دلیل آموزش و پرورش به عنوان حقوق اولیه بشری به رسمیت شناخته شود.

نویسنده: اوته شفر، سردبیر دویچه وله

برگردان: مهرنوش انتظاری

ویراستار: عارف فرهمند

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه

بیشتر در این زمینه

نمایش مطالب بیشتر