اهمیت افغانستان برای پاکستان درمذاکرات با مقامات امریکایی

سوال دراينست که پاکستان به مثابه کشوري که درخط مقدم جبهه عليه القاعده وافراط گرايي ديني قرار دارد، ازاين مذاکرات چه مي خواهد.

پاکستان چه اهرمي دراختيار دارد؟

پاکستان با توجه به افغانستان، هند و کشورهاي منطقه درمجموع روزنه کوچکي از امکانات دراختياردارد تا موضعش را تحکيم بخشيده وايالات متحده امريکا را به مفيد بودنش درارتباط به افغانستان، هند ودرمجموع کل منطقه متقاعد بسازد.

افغانستان براي ساليان متمادي براي ارتباط با جهان خارج به پاکستان وابسته بوده است، اما اکنون بطور فزاينده اي ازنگاه تجارتي به هند، چين وکشورهاي آسياي ميانه متکي مي باشد. دربرگشت اين امرموجب کاهش مناسبات قوي اش با پاکستان مي شود.

درحقيقت کابل پس ازدوران طالبان با شکاکيت زيادي نسبت به پاکستان مي نگرد.

دستگاه حاکم پاکستان مي داند که ايالات متحده امريکا به کمک آنها براي ايجاد شرايط مناسب جهت آغاز بيرون کشيدن نيروهاي امريکايي ازافغانستان درسال آينده نياز دارد. پاکستان هنوزهم برطالبان افغانستان ازيک طرف نفوذ دارد وازجانب ديگر مي تواند به دليل استفاده پاکستان به مثابه يک پناهگاه مورد ضربت قرارگيرد.

اما پاکستان ازآن هراس ، همين که يک بار ايالات متحده امريکا ازافغانستان بيرون برود، قابل استفاده بودن پاکستان کاهش يابد و ايالات متحده امريکا به هند رجوع کند و چراغ سبزي بدهد که افغانستان يک راه ارتباطي ديگر به جهان خارج بيابد ودرنتيجه پاکستان به صورت منزوي درمحاصره قدرت هاي متخاصم قرار گيرد.

پاکستان دربرابرچالشي قرارگرفته است که ازمفيديتي که همين حالا دارد درروابطش با ايالات متحده امريکا سود ببرد.

اما پاکستان چه سودي مي برد؟

اين سود عبارت است از نفوذ برافغانستان که غالباً "عمق ستراتژيک" خوانده مي شود، جلوگيري ازاين که هند بتواند درمرز غربي اش يعني افغانستان جاي پايي بيابد ومعاملات اقتصادي ومالي با ايالات متحده امريکا . ازهمه مهمتر معاملات دربخش استفاده صلح آميز ازانرژي اتمي است که قبلاً ايالات متحده امريکا با هند به عمل آورده است.

پاکستان مانند افغانستان يک جمعيت کثيرپشتون دارد که مي تواند براثر انکشافاتي که درآنسوي مرز صورت مي گيرد بيشتر ملتهب شود وشورشگري ويرانگري را که همين حالا درکشور وجود دارد، خرابتر سازد. نفوذ پاکستان درافغانستان مي تواند اولويت پشتونها را درافغانستان تامين کرده احساسات ناسيوناليستي پشتونها را درمناطق قبايلي درون پاکستان کاهش دهد.

پاکستان همچنان مي خواهد نفوذ ديرينه وفزاينده هند را درافغانستان پيش ازآن که دربازارهاي اين کشورتوسعه مزيد يابد کنترول کرده ونفوذخود را درحکومت کرزي بيشتر تحکيم بخشد. پاکستان ازحضور نيروهاي نظامي هند درمرز شرقي اش وازيک متحد هند درمرز غربي اش هراس دارد.

کسب حمايت ايالات متحده امريکا براي مهارکردن بلند پروازي هاي هند درافغانستان، هدف اصلي پاکستان دراين مذاکرات است که مي خواهد ايالات متحده امريکا موقعيت ستراتژيک مساوي ومشابه به هند برايش قايل شود.

بالاخره اقتصاد پاکستان به سرمايه گذاري خارجي هنگفت نيازدارد و کمبود متنابه انرژي مبتلا مي باشد. ازاينرو بنا بر اظهار يک مقام حکومت پاکستان اين کشورمي خواهد معاملات هسته اي صلح آميز با ايالات متحده امريکا داشته باشد.

پاکستان مي خواهد نشان بدهد که يک قدرت هسته اي مسووليت پذيراست. ازاينرو دو روز پيش ازمذاکرات دادخواستي داير برشروع مجدد بازجويي درمورد معاملات اتومي عبدالقديرخان پدرانرژي اتمي پاکستان که گفته مي شود دست به قاچاق زده است اعلان شده است.

پاکستان همچنان مي خواهد درساحه انکشاف زراعت وتجارت با ايالات متحده امريکا معاملاتي انجام دهد.

آيا پاکستان همه چيزهايي را که مي خواهد به دست آورده مي تواند؟

احتمالاً نه. زيرا يک معامله دربخش استفاده صلح آميز ازوسايل اتمي در دو روز مذاکره انجام يافته نمي تواند. اما معاملات دربخش زراعت وتجارت قبلاً آغاز يافته است. بنابراين دراين ساحه پيشرفت هايي محتمل است. بخش مهم مذاکرات به امنيت وجنگ با طالبان اختصاص دارد.

اين مذاکرات مي تواند به يک اعلاميه مشترک که درآن تصميم به مبارزه عليه تروريسم تجديد شود وحتا کمک تسليحاتي براي نيروهاي جنگي پاکستان درجنگ عليه تروريست ها درمناطق قبايلي منجر شود.

رويتر/ رسول رحيم

ويراستار: سيد روح الله ياسر