اول جولای، نقطۀ عطفی برای افغانستان
۱۳۹۰ تیر ۹, پنجشنبه
ایالات متحدۀ امریکا با بیرون کشیدن 30 هزار سرباز خود از افغانستان، اولین گام را در این راه بر میدارد.
همچنان آلمان تا یک سال دیگر بخشی از نیرو های 5000 نفری خود را بیرون میکشد. قرار است خروج قطعات بین المللی از افغانستان تا اخیر سال 2014 میلادی به پایان برسد. در کنفرانس بین المللی افغانستان که به تأریخ 5 دسمبر سال روان در شهر بن آلمان دایر میشود، روی مأموریتهای بعدی جامعۀ جهانی در افغانستان و جزییات روند انتقال مسؤولیتها بحث خواهد شد. از دید آلمان در ده سال گذشته بسیاری از اهداف تحقق نیافته است. اما بیلانس موجود هم تنها نتایج منفی را نشان نمیدهد.
مأموریت آلمان در افغانستان در اتحاد با ایالات متحدۀ امریکا و دیگر کشورهای سهیم در ایتلاف سه هدف اساسی داشت: از بین بردن شبکۀ تروریستی القاعده در افغانستان، ایجاد نظامی که حد اقل شرایط لازم برای دموکراسی و یک دولت قانونمدار در کشور را فراهم میکرد، و با ثبات ساختن وضعیت در منطقه.
یوهانس فلوگ، سخنگوی قوۀ کار برای افغانستان در جناح حزب سوسیال دموکرات در پارلمان آلمان است. به باور وی با بیرون راندن شبکۀ تروریستی القاعده از افغانستان و کشتن اسامه بن لادن یکی از این سه هدف بزرگ بیشتر از اهداف دیگر برآورده شده است.
فلوگ میگوید: «طبعاً القاعده دیگر یک شبکۀ غیرمتمرکز و وابسته به منطقه شده است. فعالیتهای این شبکه از مدت زیادی به این سو در افغانستان نه، بلکه در جاهای دیگری سازماندهی میشود. اما در نتیجۀ کشته شدن بن لادن طالبان و دیگر گروههای اسلامیستی اکنون احتمالاً از ترور و سازمانهای تروریستی به وضاحت فاصله خواهند گرفت».
به باور برونو کاسدورف، جنرال آلمانی و معاون بازرس کل ارتش آلمان، که در سال های 2007 و 2010 میلادی فرماندهی قرارگاه آیساف در کابل را نیز به عهده داشت، دفاع و مبارزه در برابر ترور مثل گذشته از اهداف مقدم در عرصۀ امنیت شمرده میشود، به ویژه حالا که بیرون کشیدن قطعات بین المللی در آیندۀ نزدیک آغاز میشود. دگر جنرال کاسدورف میگوید مبارزه علیه ترور هنوز هم بسیار اهمیت دارد و نیروهای ویژه بدین منظور فشار بر شورشیان را افزایش میدهند تا آنها برای مذاکره آماده شوند و یا آشتی کنند و در جامعه دوباره مدغم شوند.
کارشناسان آلمانی در امور افغانستان در این میان همه همنظر اند که معضلۀ افغانستان راه حل نظامی نداشته، بلکه تنها باید از راه سیاسی حل و فصل گردد، آنهم با شریک ساختن طالبان. اما به باور میشاییل شتاینر، فرستادۀ ویژۀ حکومت آلمان برای افغانستان، این راه حل قید و شرطهای را به همراه دارد.
شتاینز میگوید: «یک راه حل سیاسی باید قانون اساسی موجود را بپذیرد. شرط دوم این است که هر آن کسی که میخواهد در این راه حل سهم بگیرد، باید مناسبات و راوبط خود را با تروریسم بین المللی به صورت کل قطع کند. نکتۀ سوم دست برداشتن کامل از خشونت است».
اما وضعیت کنونی افغانستان بیانگر چیز دیگری است. از آغاز مأموریت بین المللی در سال 2001 در افغانستان، در نیمۀ اول هیچ سالی تا این حد حملات انتحاری صورت نگرفته بود، که در سال روان تا حال صورت گرفته است. شتاینر دلیل آن را تضعیف تندروان میخواند. جامعۀ جهانی در هرصورت تلاش میکند پیش از بیرون کشیدن قطعات خود راه برگشت تروریسم به افغانستان را سد کند، تا حکومت افغانستان پس از سال 2014 میلادی خود بتواند مسؤولیت امنیتی را به دوش گیرد.
اما شتاینر میافزاید که افغانستان نباید مانند سال 1989، یعنی پس از بیرون رفتن قطعات اتحاد شوروی سابق، تنها گذاشته شود. فرستادۀ ویژۀ حکومت آلمان برای افغانستان میگوید که جامعۀ جهانی برای کسب اعتبار باید پس از 2014 هم در افغانستان حضور داشته باشد و میتواند با وسایل دیگری هم از افغانستان حمایت کند.
دانیل شیشکویتز/ صفی الله ابراهیم خیل
ویراستار: عارف فرهمند