بيستمين سالگرد سرکوب جنبش دموکراسي درچين

رقم دقيق کشته شده گان اين رويداد تا به امروز هم معلوم نيست و بين 500 تا 1000 تن حدس زده ميشود.

زمانيکه در ماه جون 1989 زرهپوش ها وارد ميدان "تيان آنمن" يا ميدان"صلح آسماني" گرديدند، اين حادثه در برابر چشمان جهانيان رخ داد. در آنزمان اصلاً رسانه هاي کمي در پيکنگ خبرنگار داشتند. با آنهم شهر پر از خبرنگار بود. رسانه هاي جهان بخاطري آمده بودند تا از يک ديدار سياسي تأريخي گزارش بدهند، زيرا پس از 30 سال، ميخائيل گورباچف اولين رئيس دولت اتحاد شوروي وقت بود که در ماه مي 1989 به کشور چين سفر کرد.

سوين هانزن، کارشناس امور آسيا در روزنامۀ "برلينر تاگس سايتونگ" چاپ آلمان، ميگويد: "خبرنگاران بزودي درک کردند که گرچه گزارش دادن در مورد سفر گورباچف خوب است، اما موضوع داغ تر از آن در خود محل موجود است."

همان بود که شمار زيادي از خبرنگاران، پس از عزيمت گورباچف، در پيکنگ باقي ماندند. دانشجويان چيني از چند هفته بدانسو ميدان تيان آنمن را اشغال کرده بودند.آنها بر عليه خودسري هاي اعضاي قدرتمند حزب، فساد اداري، عدم موجوديت دولت قانون و براي اصلاحات دموکراتيک دست به تظاهرات زده بودند. زمانيکه حکومت چين در چهارم جون به شکل خونباري اين تظاهرات را سرکوب کرد، خبرنگاران خارجي بصورت زنده و مستقيم از محل گزارش ميدادند.

ايبرهارد شنايدر کارشناس امور چين در "انجمن آلماني براي سياست خارجي" ميگويد که اين رويداد در جمهوري خلق چين آنقدر هم تازه نبود. او مي افزايد: "هر زمانيکه رهبري سياسي حزب کمونيست در چين به خطر مي افتاد، ارتش آزادي بخش ملي بالاي مردم شليک ميکرد. اما چيز تازه اين بود که اين رويداد در برابر کمره هاي خبرنگاران جهان رخ داد، و آنهم زمانيکه در ايالات متحدۀ امريکا بيشتر مردم به اخبار گوش ميدهند."

تصاوير دانشجويان کشته شده و شديداً زخمي، تصاوير بايسکل هاي له شده يا خورد و خمير شده که تانک هاي ارتش آزادي بخش ملي از روي شان گذشته بودند و تصاويري افرادي که با دست خالي در برابر تانک ها مي ايستادند، به سراسر جهان پخش گرديدند.

غرب در برابر اين عمل حکومت چين واکنش نشان داد. جامعۀ اروپايي تعزيرات تسليحاتي را بر چين وضع کرده و بسياري از کشور هاي ديگر چين را تحريم اقتصادي کردند. اما يک موضعگيري مشترک غربي در برابر چين عملي نگرديد و ديري نگذشت که جامعۀ اروپايي تحريمات اقتصادي خود را دوباره لغو کرد. وضع تعزيرات بالاي کشوري که اقتصاد آن روبروز قوت ميگرفت، کار سهلي نبود.20 سال پس از سرکوب خونين جنبش دموکراسي تنها تعزيرات تسليحاتي بالاي چين از جانب اتحاديۀ اروپا هنوز پابرجاست، با آنکه اين کشور از سالها بدينسو مصرانه لغو آنرا تقاضا ميکند.

در رابطه با اينکه رويداد قتل عام، پس از بيست سال، تا چه اندازه در خاطره ها باقي مانده است، نظريات مختلفي وجود دارد. برخي از ناظران بدين باورند که اين رويداد به تدريج به فراموشي سپرده ميشود. تعدادي هم ميگويند که سرکوب خونين مردم در ميدان تيان آنمن، يا ميدان صلح آسماني، سبب آن شد که جهانيان از سال 1989 ميلادي به اينطرف از حقوق بشر در چين سخن مي گويند، که قبل از آن چنين نبود.

فليپ بيلسکي/صفي ابراهيم خيل

ويراستار: رسول رحيم