تحولات سیاسی شتابان در تونس

اما چه جریاناتی از این جمع به وجود خواهند آمد، و این جریانات تا چه حد قاطع خواهند بود؟

اگر کسی در حال حاضر بخواهد از وضعیت سیاسی تونس آگاه شود، باید بحث روی زمان برگزاری انتخابات در آن کشور را پیگیری کند، یا دقیقتر اگر گفته شود: زمان برگزاری اولین انتخابات دموکراتیک، که در نتیجۀ آن یک مجلس قانونگذار برای قانون اساسی کشور باید تشکیل گردد. در آغاز قرار بر این بود که این انتخابات در ماه جولای سال روان برگزار گردد، اما کمیسیون مستقل انتخابات بعداً گفت که به وقت بیشتری برای آمادگی نیاز است، و به این منظور ماه اکتوبر سال روان را پیشنهاد کرد. حکومت آن را رد کرده و روی برگزای انتخابات در ماه جولای پافشاری کرد؛ اما کمی بعدتر حکومت اعلان کرد که کمیسیون مستقل انتخابات حق به جانب است. از روز چهارشنبه به این طرف زمان برگزاری انتخابات در تونس بیست و سوم اکتوبر سال روان تعیین شده است. شاید این زمان تعیین شده هم در آینده تغییر کند.

این مثال نشان می دهد که وضعیت در تونس تا چه حدی غیر واضح و تاریک است. احمد دریس، استاد حقوق و آمر مرکز تعلیمی حوزۀ مدیترانه در تونس می گوید که این مسأله بی دلیل نیست. او می افزاید: "کسانی در حکومت وجود دارند که با به تعویق انداختن انتخابات سود می برند، به ویژه به خاطر منافع شخصی شان. به این ترتیب ما با یک اجندای مخفی سر و کار داریم. چنین احساسی وجود دارد که رژیم کهنه برای به قدرت رسیدن دوباره تلاش می کند."

احمد دریس همچنان می گوید که در جمع شمار زیادی از تظاهرکنندگان، که در ماه های اخیر از خشونت کار گرفتند، جوانانی شامل بودند که در بدل یک مشت پول ناچیز هرج و مرج را دامن می زدند.

دیگران، یعنی تظاهر کنندگان واقعی، اعمال افراد حکومت را دقیقاً زیر نظر دارند. به ویژه همان فشار تظاهر کنندگان بود که در آغاز سال روان میلادی شمار زیادی از وزیران حکومت انتقالی دوباره استعفاء کردند، کسانی که در حکومت بن علی هم نقش مهمی داشتند. یکی از آنان محمد غنوچی، اولین رئیس حکومت انتقالی بود. او هم در پایان ماه فبروری از مقامش کنار رفت.

در تونس غنوچی های زیادی وجود دارند، سیاستمدارهای مجرب و توانا که همزمان در موارد زیادی با رژیم سابق هم سازش کرده اند. از همین رو، شمار زیادی از تونسی آنها را "قابل انتخاب کردن" نمی پندارند. مشکل است بتوان حدس زد که آنها تا چه حد نفوذ و تأثیر دارند. معلوم نیست که الباجی قائد السبسی، نخست وزیر جدید، که سالخورده و بی طرف گفته می شود، تا چه حد می تواند چنین نیروها را تحت کنترول نگهدرد.

زین العابدین بن علی، که از سال 1987 رئیس جمهور تونس بود، در چهاردهم جنوری2011 در پی شورش های پیهم مردم به عربستان سعودی فرار کرد.

مارک دوگه / صفی الله ابراهیم خیل

ویراستار: عاصف حسینی