1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

تشدید بحث تعدیل قواعد اخلاقی خبرنگاری در آلمان

۱۳۹۵ آذر ۲۲, دوشنبه

آیا در گزارشدهی در قبال جرم و جنایت، پناهجو بودن فرد نقش بازی می کند؟ قتل یک دختر آلمانی در شهر فرایبورگ آلمان یک بار دیگر این سوال را مطرح کرده که آیا رسانه ها باید در مورد هویت فرد مظنون گزارش می دادند یا خیر؟

https://p.dw.com/p/2U9pT
Freiburg Gedenken an die ermordete Studentin Maria
عکس: DW/M. Saifullah

در بند دوازدهم قواعد اخلاقی خبرنگاری شورای مطبوعات آلمان آمده است که "هیچ کس نباید بر اساس جنسیت، معلولیت و یا عضویت در یک گروه قومی، مذهبی، اجتماعی یا ملی مورد تبعیض قرار بگیرد." این اصول اخلاقی راهنمای خبرنگاران در فعالیت های روزمره است و در آن گفته شده: "در گزارشدهی در مورد جرایم جنایی، تعلقات مذهبی، قومی و دیگر علایق فرد مظنون و یا مجرم تنها زمانی باید ذکر گردد که زمینه موجهی برای درک پروسه گزارش دهی وجود داشته باشد.» زیرا این خطر وجود دارد که "ممکن به تعصب علیه اقلیت ها دامن زده شود."

پس از تعرض های جنسی سال گذشته بالای زنان در شب سال نو در شهر کولن آلمان، برای رسانه ها، پولیس و سیاستمدران افشای حقیقت ناخوشایند بسیار مشکل تمام گردید: عاملان این شب تقریبا همه پناهجویان کشورهای شمال افریقا و یا عرب بودند. همچنین پناهجویانی از کشور سوریه نیز شامل این عاملان بودند. این امر باعث گردید که مردم، سیاست پناهندگی دولت فدرال را به شدت مورد سوال قرار دهند. تردید رسانه ها و رهبران سیاسی باعث گردید که آنها را مردم متهم به پنهان کاری کردند. با این حال، چند هفته بعد از این حادثه شورای مطبوعات تصمیم گرفت که ماده دوزادهم به حال خودش باقی بماند و تغییری در آن وارد نکرد. 

Köln Übergriffe in der Silvesternacht
اتهام مخفی کاری بعد از حملات بالای زنان در شب سال نو گذشته در شهر کولن آلمانعکس: picture-alliance/dpa/M. Boehm

اطلاعات هویتی فرد می تواند منشاء تعبیر مردم گردد

بعد از آن، هر باری که جرمی صورت می گیرد این سوال مطرح می شود که عامل آن پیشینه مهاجرت دارد یا نه. اخیراَ پس از قتل ماریا ۱۹ ساله در شهر فرایبورگ آلمان که فرد مظنون از افغانستان است، این بحث جدی شده است. سیاستمداران نیز در این راستا فعال گردیده اند. آندریاس شوور، دبیر کل اتحادیه دموکرات مسیحی بایرن (سی. اس. یو.) که حزب اش از ابتدا با سیاست مهاجرت انگلا مرکل صدراعظم آلمان انتقادی برخورد کرده است، به روزنامه آلمانی "دی ولت" گفته است که "هویت مجرم و قربانی باید در اصل ذکر شود، تا از حدس و گمانه زنی های شایع جلوگیری گردد."

لوتس تیلمانس مدیر عامل شورای مطبوعات آلمان، در مصاحبه با دویچه وله پیشنهاد شوور را "غیرواقعی" و "مداخله بیش از حد شدید در آزادی گزارش دهی رسانه ها" عنوان کرده است. تیلمانس می گوید: "ملت به صورت خودکار ارتباطی با ظن جرم ندارد. علاوه بر آن، پس زمانی که یک آلمانی جرمی را مرتکب می شود، هر بار باید ملیت اش ذکر گردد. این کار به دلایل عملی آن ممکن نیست و در نهایت نمی توان در مورد هرعمل جنایی گزارش دهی کرد."


اتحادیه سازندگان رسانه های جدید در آلمان که طرفدار تنوع در رسانه ها اند و در آن اکثریت روزنامه نگاران دارای پس زمینه مهاجرت شامل اند، نشان می دهد که گزارش دهی در مورد مشخصات بی مفهوم و هویت مجرم چه چیزی را در قبال دارد و اصلا از لحاظ عملی مشکل بار است.

تیلمانس می گوید این سوال را در مورد فرد مظنون به قتل در فرایبورگ، که گزارش دهی در مورد هویت اش یک نقش را بازی می کند یا خیر، نمی توان با "بلی" و یا "نه" جواب داد. او هر مورد را به عنوان یک سوال جداگانه می بیند که خبرنگاران باید به آن جواب بدهند.

Deutschland Freiburg nach Mord an Studentin
قتل ماریا دختر 19 ساله آلمانی در شهر فرایبورگ، مساله افشا کردن هویت فرد مظنون به قتل یا مجرم را دوباره براه انداخته استعکس: Reuters/V. Kessler

تقاضای اصلاحات

شوور از اتحادیه دموکرات مسیحی بایرن (سی. اس. یو.) همچنین اشاره می کند که رسانه های سنتی امروزه به دلیل اینترنت و رسانه های اجتماعی، نمی توانند اطلاعات را مخفی نگهدارند. او می گوید زمانیکه یک بار این اطلاعات در دسترس عموم برسد، دیگر هیچ کس نمی تواند از آن چشم پوشی کند. پس از آن علاوه بر بحث ها در مورد قضیه، یک بحث دومی در مورد برخورد رسانه ها با جزئیات نیز براه می افتد.

فشار برای تغییر قواعد اخلاقی خبرنگاری نه تنها از جانب سیاستمدران بلکه از طرف روزنامه نگاران نیز وجود دارد. تانیت کوخ، سردبیر روزنامه آلمانی "بیلد"، این قواعد را "غیرقابل توجیه خود سانسوری" عنوان کرده است که اعتبار رسانه ها را صدمه می زند. کریستیان لیندر سردبیر روزنامه آلمانی "راین سایتونگ" که در شهر کوبلنز منتشر می شود، حد اقل می گوید که این قواعد اخلاقی کهنه شده است. او در ادامه گفته است: «من خواهان یک فورمول جدید هستم که رسانه ها را از گوشه سوء ظن بیرون بکشد، این سوء ظن که گویا به دلایل سیاسی اطلاعات را بیرون نمی دهند.»

روزنامه آلمانی "زاکسشن سایتونگ" در دریسدن در حال حاضر این قدم را برداشته است. این روزنامه در حال حاضر اساسا هویت عاملان را افشا می کند، هم آلمانی ها را و هم آنهایی را که سابقه مهاجرت دارند.

مسئولیت و یا دستکاری افکار شهروندان؟

نگرانی ها در میان مسئولان روزنامه ها، شاید در درجه اول دلیل اقتصادی داشته باشد: صنعت روزنامه نگاری در آلمان در حال حاضر تحت فشار مالی قابل توجهی در رقابت با رسانه های الکترونیکی قرار دارد. خوانندگانی که احساس می کنند روزنامه ها اطلاعات تحریف شده را به خورد شان می دهند، به سادگی جذب رسانه های الکترونیک می شوند. اما تیلمانس از شورای مطبوعات آلمان نمی خواهد به رغم رقابت های شدید رسانه های اجتماعی، استانداردهای روزنامه نگاری اش را از دست دهد. او می گوید: «ما می خواهیم محتوای با کیفیت ارائه کنیم. مطالب ژورنالیستی را با محتوای با کیفیت در مقایسه با معلومات شبکه های اجتماعی ارائه کنیم.» او در ادامه می گوید: «و هنگامی که در مورد هویت فرد مظنون به جنایت گزارش داده می شود، باید تاثیر آن بالای مردم را از نظر به دور نداشته باشیم.»

سوال این است که اگر تاثیر گزارش دهی بالای افکار عامه در نظر گرفته شود، چگونه انعکاس خواهد داشت. کاترین شپور از روزنامه آلمانی "دی ولت" ترس دارد که نزد خوانندگان این احساس ایجاد گردد که او را روزنامه «نفهم» جلوه می دهد. او بالای ژورنالیستان از این ناحیه اعتماد زیاد دارد که این امر را به درستی می دانند که در کجاها به افکار عمومی اعتبار کنند و در چه مواردی از گزارش دهی صرف نظر کنند.

تیلمانس به این باور است که قواعد اخلاقی خبرنگاری به اصطلاح در سنگ حک نشده است. او می گوید که این مساله هموار مورد بحث قرار دارد و در نشست بعدی نیز به ویژه ماده دوازدهم مورد بحث های شدید قرار خواهد گرفت.

nka, af (Christoph Hasselbach)

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه

بیشتر در این زمینه