تصویر: چهره‌های سرشناس آلمان و تجربه طعم آوارگی

اینشتاین که یکی از چهره‌‌های برجسته و تأثیرگذار علم فیزیک محسوب می‌شود، در خانواده‌ای یهودی متولد شد. او در سال ۱۹۳۲ برای تدریس به ایالات متحد امریکا شده بود و پس از قدرت‌گیری نازی‌ها در سال ۱۹۳۳ ترجیح داد که به آلمان برنگردد. اینشتاین دانشمندی صلح‌طلب بود و در دفاع از حقوق بشر و جامعه مدنی قدم برمی‌داشت. شهرت اینشتاین به ویژه به خاطر نظریه نسبیت و ارائه معادله هم‌ارزی جرم و انرژی (E = mc²) است.

توخولسکی نویسنده، شاعر و طنزپرداز معروف آلمانی در خانواده‌ای یهودی در برلین به دنیا آمد. او پس از به قدرت رسیدن رژیم هیتلر و حزب ناسیونال سوسیالیسم ناگزیر طعم تبعید را در سوئد تجربه کند. آثار او جزو کتاب‌هایی بودند که در کتابسوزان معروف دوران نازی نابود شدند. رسیدن اخبار ناامیدکننده از آلمان و تشدید خفقان در این کشور به افسردگی و یأس او دامن زد و سبب شد که او در سال ۱۹۳۵ خودکشی کند.

والتر بنیامین فیلسوف و منتقد فرهنگی از مکتب فرانکفورت بود و مترجمی چیره‌دست که آثاری از بالزاک و پروست را به آلمانی برگرداند. او در خانواده‌ای یهودی زاده شد. پس از قدرت‌گیری نازی‌ها ناگزیر به ترک آلمان شد و به فرانسه مهاجر شد. او حین تلاش برای مهاجرت به ایالات متحده امریکا در مرز هسپانیا و فرانسه با مشکل روبرو شد و برای آنکه به دست مأموران پولیس مخفی آلمان نازی (گشتاپو) نیافتد، خودکشی کرد.

هانا آرنت از چهره‌های مهم اندیشه و فلسفه قرن بیستم در آلمان محسوب می‌شود. او در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. آرنت شاگرد هوسرل، هایدگر و یاسپرس بود و آثار او در زمینه‌های فلسفه‌ و نظریه‌های سیاسی از اهمیت فراوان برخوردار است. او به دلیل تبار یهودی‌ و افکار سیاسی‌اش ناگزیر شد که پس از قدرت‌گیری نازی‌ها به فرانسه بگریزد و سپس به امریکا مهاجرت کند. او پس از پایان جنگ جهانی دوم سفرهایی به آلمان داشت.

برشت که از برجسته‌ترین نمایشنامه‌ نویسان و شاعران آلمان در قرن بیستم به شمار می‌رود، پس از روی کار آمدن نازی‌ها به فرانسه گریخت. آثار او در دوران هیتلر قربانی کتابسوزی شده و ممنوع شده بودند. او پس از چند سال تبعید در کشورهای اسکاندیناوی سرانجام در سال ۱۹۴۱ به امریکا مهاجرت کرد. او مدتی پس از پایان جنگ جهانی دوم به اروپا بازگشت و تا پایان عمرش در آلمان شرق سابق به زندگی و فعالیت هنری خود ادامه داد.

بلوخ که "فیلسوف امید" نام گرفته است، مارکسیست بود. او پس از قدرت‌گیری رژیم نازی به دلیل نوشته‌های سیاسی‌اش ناگزیر به ترک آلمان شد. او پس از جنگ جهانی دوم تا سال ۱۹۶۱ در آلمان شرق سابق زیست و سپس دوباره به آلمان غرب بازگشت. از دید بلوخ باید با نیروی پیش‌برنده‌ی امیدواری جامعه را به قلمروی آزادی انسان تبدیل کرد. به گفته‌ی این فیلسوف آلمانی "تفکر یعنی گذر از مرز".

هورکهایمر از بنیانگذاران مکتب فرانکفورت و همکار آدورنو در موسسه‌ی پژوهش‌های اجتماعی بود. او پس از روی کار آمدن نازی‌ها به خاطر آثار و افکارش ناگزیر شد به سوئیس بگریزد و سپس به ایالات متحده امریکا مهاجرت کند. هورکهایمر سال‌های زیادی را در تبعید بسر برد.. او براساس دیدگاه‌های مارکس، هگل و فروید "نظریه‌ی انتقادی" را ارائه کرد. نظرات او تاثیر عمیقی بر جنبش دانشجویی دهه ۱۹۶۰ در آلمان گذاشت.

وایل یکی از موسیقی‌دانان و آهنگسازان برجسته آلمان در قرن بیستم است. او در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. وایل در همان دوران جوانی به شهرت رسید و تا روی کار آمدن رژیم نازی ‌موفقیت‌های زیادی با آثار خود کسب کرد. نازى‌ها از موسیقى کورت وایل متنفر بودند و آن را هنر فاسد و منحط می‌نامیدند. کورت وایل در سال ۱۹۳۳ به فرانسه فرار کرد و دو سال بعد به امریکا مهاجرت کرد و تا پایان عمرش در آن کشور به سر برد.

آدورنو جامعه‌شناس، منتقد موسیقی و از نمایندگان مهم نسل اول مکتب فرانکفورت بود. او که "نیمه‌ یهودی" بود برای تحصیل و ادامه فعالیت خود رهسپار آکسفورد شد و در آنجا بود که شماری از آثار مهم خود را تألیف کرد. آدورنو در سال ۱۹۳۸ به امریکا مهاجرت کرد و چند سال پس از پایان جنگ جهانی دوم به آلمان بازگشت. موضوع اصلی برای او "نجات فرد" از جامعه‌ی دیوان‌سالار و تبلیغاتی دهه‌ های پس از جنگ جهانی دوم بود.

اریش فروم در شهر فرانکفورت در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمد. در دانشگاه‌ های هایدلبرگ و مونیخ و انستیتوی روانکاوی برلین در رشته‌ های فلسفه و روانشناسی به تحصیل پرداخت. با به قدرت رسیدن رژیم نازی او نیز مانند هزاران اندیشمند و روشنفکر دیگر ناگزیر به ترک میهن خود شد. فروم در سال ۱۹۳۴ به امریکا رفت و تابعیت این کشور را پذیرفت. به عقیده فروم انسان تندرست تنها در جامعه‌ ای سالم پرورش می‌یابد.

گروندیگ، نقاش و گرافیست آلمانی، در خانواده‌ای یهودی زاده شد. او از باورهای مذهبی خود گریزان بود. گروندویگ در سال ۱۹۲۶ عضو حزب کمونیست آلمان شد و پس از قدرت‌گیری نازی‌ها در این کشور علاوه بر تحمل ممنوعیت هنری، مدتی را در بازداشت به سر برد تا اینکه سرانجام توانست از آلمان بگریزد. این نقاش آلمانی سال‌هایی را در تبعید در فلسطین گذراند تا اینکه چهار سال پس از پایان جنگ به زادگاهش دریسدن بازگشت.

زمانی که حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان در سال ۱۹۳۳ به قدرت رسید، توماس مان، برنده‌ی نوبل ادبی و مطرح‌ترین نویسنده‌ی آلمان در آن زمان، در خارج از این کشور بسر می‌برد. او از بازگشت به زادگاهش سر باز زد و پس از مدتی اقامت در فرانسه و سویس، در سال ۱۹۳۸عازم امریکا شد. او در آن زمان علیرغم دشواری‌ های تبعید گفته بود: «هر جا که من هستم، آن‌جا آلمان است. من فرهنگ آلمانی را همه‌ جا در وجودم حمل می‌کنم.»

کلاوس مان، پسر ارشد توماس مان نیز از نویسندگان مهم آلمان در قرن بیستم محسوب می‌شود. او در همان زمان قدرت‌گیری هیتلر علیه رژیم نازی فعالیت می‌کرد و پس از فرار از آلمان و در دوران تبعید در اروپا و امریکا هم به همراه خواهرش علیه نازی‌ها فعالیت می‌کرد. کلاوس مان در تبعید در امریکا رمان "آتش‌فشان" خود را نوشت که دستمایه‌ی اصلی آن، زندگی مهاجران آلمانی در تبعید پس از قدرت‌گیری هیتلر در آلمان است.

پل کله که از نقاشان و گرافیست‌های معروف آلمان در قرن بیستم به شمار می‌رود، از سال ۱۹۳۱ تا سال ۱۹۳۳ استاد آکادمی معروف هنر شهر دوسلدورف بود. نازی‌ها پس از قدرت‌گیری در آلمان از او خواستند که ثابت کند، آریایی و غیریهودی است. کله نخست از انجام این کار سرباز زد، اما مدتی بعد مدارک لازم را ارائه کرد. اما رژیم نازی آُثار پل کله را منحط خواند و او نیز ناگزیر شد آلمان را ترک کند و به تبعید در سویس برود.

مارلنه دیتریش، اولین بازیگر زن آلمانی موفق در هالیوود محسوب می‌شود. او پیش از روی کار آمدن هیتلر راهی ایالات متحده امریکا شد و به جایگاهی مهم در هالیوود دست یافت. با روی کار آمدن رژیم نازی‌ها در آلمان، او از بازگشت به میهنش خودداری کرد و پیشنهاد نازی‌ها برای همکاری را نپذیرفت. او کار با سینماگران آلمانی‌تبار در تبعید را ترجیح داد.

ماکس ارنست یکی از چهر‌ه‌ های برجسته هنر آلمان در قرن بیستم است. این نقاش آلمانی آثار خود را در سبک سوررئالیسم و دادائیسم آفریده است. نازی‌ها به محض قدرت‌گیری در آلمان در سال ۱۹۳۳ ماکس ارنست و آثار او را منحط خواندند. این هنرمند آلمانی پس از ترک زادگاه و تجربه تبعید در اروپا سرانجام در سال ۱۹۴۱ از طریق پرتگال به امریکا فرار کرد. او پس از جنگ جهانی دوم نیز بیشتر عمر اش را در فرانسه و امریکا گذراند.

برانت از سال ۱۹۶۹ تا سال ۱۹۷۴ صدراعظم آلمان بود. او از اوایل دهه ۱۹۳۰ عضو حزب سوسیال دموکرات آلمان بود که پس از روی کار آمدن هیتلر ممنوع اعلام شد. در آن زمان برانت به اسکاندیناوی فرار کرد و از آنجا علیه رژیم نازی فعالیت می‌کرد. او پس از جنگ جهانی دوم به عنوان گزارشگر روزنامه‌ای اسکاندیناویایی به آلمان بازگشت و اندکی بعد فعالیت‌ های سیاسی اش را از سر گرفت.

کاسیرر یکی از فیلسوفان و تاریخ‌ نگاران معروف آلمان در قرن بیستم میلادی به شمار می‌آید. او پس آنکه نازی‌ها قدرت را در آلمان در دست گرفتند، مجبور به ترک زادگاهش شد. او مدتی را در بریتانیا در تبعید گذراند، سپس به سویدن مهاجرت کرد و سرانجام رهسپار امریکا شد. کاسیرر با وجود زندگی در تبعید از تدریس دست نکشید. او از جمله استاد میهمان دانشگاه‌های آکسفورد و کلمبیا بود.

زاکس، از چهر‌ه‌ های ادبیات معاصر آلمان، به دریافت جایزه نوبل ادبی نایل آمد. او در خانواده‌ ای یهودی به دنیا آمد و اولین اشعار خود را در دهه ۱۹۲۰ میلادی سرود. پس از روی کار آمدن هیتلر بارها از سوی مأموران گشتاپو مورد بازجویی قرار گرفت تا اینکه در سال ۱۹۳۹ از آلمان به سویدن فرار کرد. مجموعه اشعاری او به‌ نام "در خانه‌ های مرگ" که در سال ۱۹۴۷ منتشر شد، به هولوکاست و سرنوشت یهودیان می‌پردازد.

"در غرب خبری نیست“ اثر اریش ماریا رمارک یکی از معروف‌ ترین رمان‌ های ضد جنگ در سراسر جهان است. این رمان به‌ خاطر موضع سیاسی‌اش از همان آغاز بحث‌ برانگیز بود. هالیوود بر اساس این داستان در سال ۱۹۳۰ فیلمی سینمایی ساخت که نازی‌ها حتی پیش از قدرت‌گیری در آلمان جلوی اکران آن را گرفتند. رمارک پس از قدرت‌گیری نازی‌ها به سویس فرار کرد و در سال ۱۹۳۹ پس از مهاجرت به امریکا تابعیت این کشور را پذیرفت.